Η δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και στο οικογενειακό-κοινωνικό, είναι ένα οικείο φαινόμενο. Για τη δυσλεξία έχουν δοθεί ποικίλοι ορισμοί, ωστόσο το περιεχόμενό της μπορεί να συμπυκνωθεί, σύμφωνα με τη Βρετανική Εταιρία Δυσλεξίας, ως εξής:«Δυσλεξία είναι μια σύνθετη νευρολογική κατάσταση που έχει ιδιοσυστατική προέλευση. Τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν πολλούς τομείς της μάθησης και της δραστηριότητας, και μπορεί να περιγραφεί ως ειδική δυσκολία στην ανάγνωση, την ορθογραφία και τη γραπτή γλώσσα. Ένας ή περισσότεροι από τους τομείς αυτούς μπορεί να επηρεάζονται. Ο χειρισμός των αριθμών και των μουσικών σημείων, οι κινητικές λειτουργίες και οι οργανωτικές δεξιότητες μπορεί ακόμα να εμπλέκονται. Ωστόσο, σχετίζεται ιδιαίτερα με τον έλεγχο του γραπτού λόγου, αν και ο προφορικός λόγος επηρεάζεται σε κάποιο βαθμό.»
Η δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον, ίσως εντοπίζεται γρηγορότερα από τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι παρακολουθούν την πορεία εξέλιξης κι επίδοσης των μαθητών. Οι δυσκολίες που παρουσιάζουν τα παιδιά με δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον απορρέουν από τη χαμηλή τους επίδοση στο μαθησιακό και γνωστικό τομέα, δείχνουν να κουράζονται εύκολα κι αδυνατούν να συγκεντρωθούν για πολλή ώρα στο μάθημα. Έτσι, εκδηλώνουν έντονη κινητικότητα, προβληματική οργάνωση χώρου και χρόνου, αλλά και κακή κατάσταση τετραδίων και βιβλίων. Τα παιδιά που εκδηλώνουν δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον, αγχώνονται με τις σχολικές εργασίες και συχνά εκφράζουν μια άρνηση απέναντι τόσο στο σχολείο, όσο και στους υπόλοιπους συμμαθητές. Αυτό συμβαίνει, γιατί αφενός αισθάνονται φόβο απέναντι σε μια επίπληξη του εκπαιδευτικού, κι αφετέρου νιώθουν κατωτερότητα συγκριτικά με την υπόλοιπη μαθητική κοινότητα.
Ας εξετάσουμε τα συμπτώματα της δυσλεξίας στο σχολικό περιβάλλον ανά ηλικιακή ομάδα:
Ηλικίες 6 – 11 ετών
- Ανάγνωση με αργό ρυθμό ή με κομπιάσματα ή χωρίς παύση στα σημεία στίξης.
- Δυσκολία στην ορθογραφία ακόμα και σε αντιγραφή.
- Αντιστροφή γραμμάτων ή αριθμών(π.χ. 9 αντί 6, 15 αντί 51, κια αντί και)
- Αντικατάσταση ή παράλειψη γραμμάτων.
- Γραφή ή ανάγνωση της ίδιας λέξης με διαφορετικούς τρόπους στο ίδιο κείμενο.
- Έλλειψη συγκέντρωσης κατά τη μελέτη.
- Δυσκολία στην κατανόηση της διαδοχής και του χρόνου (ώρες, ημέρες κλπ).
- Σύγχυση με το αριστερό και το δεξί.
- Δυσκολία απομνημόνευσης προπαίδειας.
- Απάντηση σε ερωτήσεις προφορικά αλλά δύσκολα γραπτά.
- Αδεξιότητα στις κινήσεις
- Δυσκολία διάκρισης ήχων όπως β-δ ή θ-δ;
Ηλικίες 12 – 18 ετών
- Ανακριβής ανάγνωση κειμένου.
- Πολλά ορθογραφικά λάθη.
- Δυσκολία στην καταγραφή σημειώσεων και στην αντιγραφή.
- Δυσκολία στο σχεδιασμό και γράψιμο μιας έκθεσης, μιας επιστολής ή μιας αναφοράς
Ερωτήσεις για όλες τις ηλικίες
- Υπάρχει κάποιος στην οικογένεια που να είχε δυσκολία στη γραφή ή στην ανάγνωση;
- Υπάρχει δυσκολία στην πραγματοποίηση τριών εντολών στη σειρά;
- Άργησε το παιδί σας να μιλήσει ή να μιλήσει καθαρά;
- Φαίνεται έξυπνο σε κάποιες δραστηριότητες ενώ «μπλοκάρει» σε κάποιες άλλες;
Δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον κι αντιμετώπιση
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον αποτελεσματικά, ο εκπαιδευτικός πρέπει να παρέμβει τόσο στο μαθησιακό όσο και στο ψυχολογικό κομμάτι. Ενδείκνυται να οργανωθεί ένα κατάλληλο σχέδιο διδασκαλίας με σαφείς στόχους που θα επαναπροσδιορίζονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ανάλογα με την εξέλιξη του μαθητή. Ένα ιδανικό εκπαιδευτικό πλάνο για μαθητή με δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον, θα περιλαμβάνει ασκήσεις μορφολογικής και φωνολογικής φύσεως, με πρακτικές εικονογράφησης, εγχρωματισμού, υπογράμμισης και σχεδιαγραμμάτων. Επιπλέον, κρίνεται σημαντική, η παρακίνηση του ενδιαφέροντος του μαθητή, μέσω της χρήσης οπτικοακουστικών μέσων, δραστηριοτήτων φωνολογικής επίγνωσης κι ενίσχυσης ορθογραφικής μνήμης, αλλά και κιναισθητικών ερεθισμάτων. Τέλος, τη δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον διευκολύνουν τα τεχνολογικά μέσα, η χρήση υπολογιστών και εκπαιδευτικών λογισμικών.
Ο εκπαιδευτικός αλλά και η οικογένεια μπορούν να συμβάλλουν δραστικά στην καλή ψυχική υγεία των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. Πρέπει να προωθείται η ομαδοσυνεργατική μάθηση, να ακολουθούνται συμπεριφορές που τονώνουν και δεν καταρρακώνουν την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση του μαθητή, ώστε να μην βιώνει την περιθωριοποίηση. Είναι σαφές, ότι η ενθάρρυνση κι η επιβράβευση μπορούν να τον ενθαρρύνουν να βελτιώνεται συνεχώς.
Η δυσλεξία στο σχολικό περιβάλλον πρέπει να εντοπίζεται άμεσα, καθώς όσο πιο έγκαιρη είναι η διάγνωση, τόσο πιο θετική θα είναι κι η αντιμετώπιση. Πολλά test διάγνωσης μαθησιακών δυσκολιών (π.χ. Αθηνά Τεστ) είναι διαθέσιμα και μπορούν οι γονείς να ανατρέξουν σε αυτά όταν αντιληφθούν κι οι ίδιοι κάποια συμπτώματα. Οι παρεμβατικές πρακτικές δεν έχουν γενικευμένη δράση, καθώς κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και χρήζει εξατομικευμένης μεθόδου δράσης. Απαραίτητη πάντα, είναι η συνεργασία εκπαιδευτικού και γονιών για ένα θεμιτό αποτέλεσμα.
Πληροφορίες και στο:
https://www.youtube.com/watch?v=fko_v6F6aM0
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
paidagogiko.gr
htpaidonarogi.gr
