Mikey and Nicky: Το New Hollywood στα καλύτερά του

Η Elaine May λίγο πριν τελειώσει το Νέο Αμερικάνικο κύμα έφτιαξε ένα μοναδικό γκανγκστερικό φιλμ. Εκμεταλλευέται τη χημεία των Peter Falk και John Cassavetes και τους καστάρει ως δύο μικροαπατεώνες των οποίων η φιλία αλλάζει σε μία νύχτα. Ο Nicky (Cassavetes) έχει κρυφτεί σε ένα ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης πιστεύοντας πως ο μαφιόζος από τον οποίο έκλεψε θα βάλει κάποιον να τον καθαρίσει. Τρομαγμένος τηλεφωνεί στον Mikey (Falk), τον παλιό του φίλο, τον μόνο άνθρωπο που μπορεί να τον βοηθήσει.

Η ιστορία τους πως φτιάχτηκε η ταινία είναι εξίσου ενδιαφέρουσα με την ταινία την ίδια. Στη γειτονιά που μεγάλωσε η May είχε διάφορες συμμορίες Ελλήνων, Ιταλών κτλ. Όχι μόνο ήξερε την ζωή και τον τρόπο που μιλάνε οι εγκληματίες τόσο χαμηλά στην τροφική αλυσίδα, γνώριζε και δύο αδέρφια με παρόμοια σχέση που έχει ο Mikey και ο Nicky στην ταινία. Μάλιστα όταν ο πραγματικός Nicky έκλεψε από έναν μαφιόζο, ως ένδειξη καλής θέλησης προς τη μητέρα ο μαφιόζος της έδωσε την επιλογή να διαλέξει έναν από τους γιους της και να τον στείλει σε ένα συγκεκριμένο μέρος να τον εκτελέσουν. Η Elaine May ήθελε να την πάρει αυτή την ιστορία χρόνια και υπήρχε ως ασυνάρτητες σημειώσεις από τις αρχές του ’60. Ευτυχώς δεν είναι από αυτά τα πρότζεκτ που παθιασμένα θέλει να φτιάξει κάποιος σκηνοθέτης και ενδίδει στις εμμονές και ψυχώσεις του.

Μέχρι την δημιουργία της ταινίας η May είχε φτιάξει μια από τις πιο περίεργες φήμες στο Hollywood. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 είχε ένα από τα διασημότερα κωμικά δίδυμα όλων των εποχών με τον άντρα της, Mike Nichols. Στη προσωπική της καριέρα ήταν από τους καλύτερους σεναριογράφους στο Hollywood με πολλές συνεισφορές σε σενάρια είτε επίσημα είτε χωρίς να γράφεται το όνομα της. Όσο καλό όνομα είχε ως σεναριογράφος είχε εξίσου κακό ως σκηνοθέτης με κάθε της ταινία να ξεπερνάει τις ημέρες γυρισμάτων και τον προϋπολογισμό. Για να υπάρχει μια εικόνα μια διάσημη ιστορία πάει ως εξής: Η May ήθελε να πιάσει αυθόρμητες αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στον Falk και τον Cassavetes οπότε έβαζε τρεις κάμερες να τραβάνε ταυτόχρονα. Κάποια στιγμή  ένας οπερατέρ φώναξε «Cut!». Όταν η May τον ρώτησε γιατί πήρε αυτή τη πρωτοβουλία εκείνος της απάντησε πως οι δύο ηθοποιοί έφυγαν από το σετ. Η May απάντησε «Ναι, αλλά μπορεί να γυρίσουν». Μέχρι το τέλος της ταινίας είχε τραβήξει τρεις φορές περισσότερο φιλμ από το «Όσα παίρνει ο άνεμος». Η Paramount εννοείται πήρε τον έλεγχο, πετσόκοψε την ταινία και η May δεν ξανασκηνοθέτησε για μια δεκαετία. Ευτυχώς πλέον έχουμε το όραμα της May όπως το ήθελε.

Μετά από αυτή την ιστορία μοιάζει η ταινία με κάτι εντελώς αυτοσχεδιαστικό που εξαιτίας της τύχης και της ικανότητας του φανταστικού καστ. Η ταινία όμως περπατάει δε μια πάρα πολύ λεπτή γραμμή. Προφανώς δεν είναι μια ταινία της γραμμής, αυτό είναι το νόημα του Νέου Ρεύματος. Ούτε έχει πάει φουλ Cassavetes. Όταν υπάρχει το όνομα Cassavetes, ακόμα και αν δεν είναι δικιά του ταινία είναι σαν υπόσχεση. Κάθε ταινία που παίζει γίνεται αυτόματα ταινία του με την προσέγγιση του και τη φιλοσοφία του, εκτός και αν βαριέται. Σε αυτή τη φάση της καριέρας του όμως διαλέγει ότι θέλει και δίνει το 100%. Ναι η ταινία είναι μια αφορμή για να έχουμε τον Falk και τον Cassavetes να μιλάνε για μιάμιση ώρα και αξίζει κάθε λεπτό. Προφανώς σε μια ταινία που σκηνοθετεί ο Cassavetes ξέρεις ότι δεν νοιάζεται αν είναι σωστά φωτισμένη η σκηνή, αν είναι το focus σωστό. Για την ακρίβεια δεν νοιάζεται καν που κοιτάει η κάμερα. Η May αποφασίζει να στήσει τη κάμερα σε συγκεγκριμένα σημεία ή ακολουθεί ένα χαρακτήρα με συμβατικές λήψεις και περιμένει να συμβεί η μαγεία. Και η μαγεία συμβαίνει συνέχεια γιατί η χημεία των δύο πρωταγωνιστών είναι ασύλληπτη. Η ταινία είναι μια διεστραμμένη μελέτη στην αντρική φιλία και οι δύο ηθοποιοί φαίνεται πόσο απολαμβάνουν να συνεργάζονται πάλι.

Είναι μικρή ταινία. Δεν έχουμε προλάβει να δούμε ώρα τους δύο φίλους. Κάποια λεπτά μετά ο δολοφόνος μαθαίνει την τοποθεσία του Nicky για να τον σκοτώσει. Βλέπουμε τον Mikey να κλείνει το τηλέφωνο. Ο Mikey έχει προδώσει τον φίλο του. Αυτή η σκηνή είναι σοκαριστική. Δεν μπορούσα να πιστέψω πως συνέβη αυτό. Στο χαρτί σίγουρα δεν δουλεύει και οι May δικαιώνεται για τις επιλογές της.

Την υπόλοιπη νύχτα πάμε σε κάθε γωνιά της Νέας Υόρκης τα νεκροταφεία μέχρι τις άκρες του Nicky. To καστ που υποστηρίζει τους δύο ηθοποιούς είναι εξαιρετικό και όλοι δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό. Η Elaine May μας κάνει ένα δώρο με το να καστάρει στο ρόλο ενός οδηγού λεωφορείου τον M. Emmet Walsh.

Και οι τρεις διευθυντές φωτογραφίας που άλλαξε στην διάρκεια της παραγωγής του Mickey and Nicky δημιουργούν μια κλασσική, με την ωραία έννοια της  λέξης, εικόνα της Νέας Υόρκης. Κάθε σωστή ταινία που διαδραματίζεται στη Νέα Υόρκη έχει αποτύχει εάν με μία απλή λήψη σε ένα στενό δεν φαίνεται ότι βρισκόμαστε εκεί. Εάν έχετε δει μια ταινία στα ’70s θα πάρετε από την εικόνα αυτό που θέλετε. Οι δρόμοι είναι γλιτσεροί και ο Nicky προσπαθεί να αντέξει την νύχτα πριν τον βγάλουν από την μέση.

Στη τελευταία σκηνή η ταινία κερδίζει χωρίς αμφιβολία τον τίτλο αριστούργημα. Ο Mikey θα καταλάβει τι σημαίνει να σκοτώνεις κάποιον. Πόσο μάλλον έναν φίλο. Η σκηνή τεντώνεται και τεντώνεται και ενώ βλέπουμε τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών να παραμορφώνονται παρακαλούσα να τελειώσει με οποιονδήποτε τρόπο. Η May ήταν εκεί όταν φυτρώνονταν οι σπόροι για το Νέα Ρεύμα και για κάποιους το κλείνει η ίδια. Ζήτω η Elaine May! Η γραφή της είναι άφταστη και στα κινηματογραφικά μας άφησε να ζητάμε κι άλλο. Άλλωστε το Νέο ή κλασσικό Hollywood ο κανόνας είναι ο ίδιος.