Οι εμβληματικές μούσες του Pedro Almodóvar

Ο Pedro Almodóvar είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους πιο καταξιωμένους σκηνοθέτες όλων των εποχών, γεγονός που αποδεικνύεται από τις αμέτρητες βραβεύσεις του σε κάθε μεγάλη κινηματογραφική διοργάνωση ανά τον κόσμο αλλά και από την αγάπη που του δείχνει το κοινό εδώ και περίπου πέντε δεκαετίες. Η φιλμογραφία του χαρακτηρίζεται από την ελευθερία με την οποία κινείται ανάμεσα σε όλα τα είδη ταινιών, τις τολμηρές σεναριακές επιλογές, την παρουσίαση του θεσμού της οικογένειας σε κάθε πιθανή του μορφή μα, πάνω από όλα από τα αξεπέραστα γυναικεία πορτρέτα που με τόση προσοχή και ευαισθησία μας έχει χαρίσει. Παρακάτω θα θυμηθούμε μερικές από τις πρωταγωνίστριες που έχουν σημαδέψει με τις ερμηνείες τους το έργο του Ισπανού σκηνοθέτη, ξανά και ξανά.

Carmen Maura

Ο λόγος που ξεκινάμε τη συγκεκριμένη αναδρομή με την Carmen Maura φυσικά και δεν είναι τυχαίος. Η μακρόχρονη συνεργασία τους ξεκίνησε το 1978 και θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν η πρώτη αλμοδοβαρική μούσα αλλά και εκείνη που άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία του περιβόητου club “chicas Almodóvar ”, δηλαδή τα κορίτσια του Almodóvar, χαρακτηρισμός που αποδίδεται στις συχνές του συνεργάτιδες. Ο σκηνοθέτης, έχει δηλώσει πως μια απλή υπόδειξη είναι αρκετή για τη Maura ώστε να κατανοήσει απόλυτα το ρόλο τον οποίο έχει αναλάβει να ενσαρκώσει. Στη δεκαετία του ’80, ήταν ένα δίδυμο που έφερνε τη μία επιτυχία μετά την άλλη όμως, μετά τα γυρίσματα της ταινίας Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης κάτι άλλαξε. Οι προσωπικές τους σχέσεις διακόπηκαν εντελώς εξαιτίας σφοδρών αντιπαραθέσεων, που ξέσπασαν μεταξύ τους, σε μία περίοδο που οι γενικότερες επαφές τους είχαν ξεπεράσει τα όρια του υπερεντατικού. Ο Almodóvar λαχταρούσε να δουλέψει ξανά με την ηθοποιό, πράγμα που έγινε δύο δεκαετίες αργότερα. Το 2006 βρίσκονται ξανά για την ταινία Γύρνα Πίσω, στην οποία η Carmen Maura μας χαρίζει την απόλυτη εικόνα της μάνας. Έκτοτε δε συνεργάστηκαν ξανά.

Highlights: Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης (1988), Γύρνα Πίσω (2006)

Cecilia Roth

Δύο χρόνια μετά την πρώτη συνεργασία με τη Maura, έρχεται η πρώτη συνεργασία με τη Cecilia Roth. Η δουλειά με τον Pedro είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορούν να συμβούν σε έναν ηθοποιό, λόγια της ίδιας, όχι δικά μας. Δράμα, κομεντί, κωμωδία, όπως και στις περισσότερες άλλες περιπτώσεις έτσι και εδώ, αυτό το δίδυμο δοκιμάστηκε στα πάντα. Η πιο πρόσφατη συνεργασία τους ήταν μόλις δύο χρόνια πριν, για τις ανάγκες της ταινίας Πόνος και Δόξα. Η κορυφαία στιγμή ωστόσο, έφτασε δύο δεκαετίες νωρίτερα. Είχαν να συνεργαστούν 14 χρόνια όταν ο Pedro Almodóvar της εμπιστεύεται τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία του, Όλα για τη Μητέρα μου. Πρόκειται για την ταινία που σύστησε τόσο τον σκηνοθέτη όσο και τη Roth στο παγκόσμιο κοινό, χαρίζοντας στην ηθοποιό περισσότερα από δέκα βραβεία και υποψηφιότητες σε ισάριθμα φεστιβάλ για την αξεπέραστη ερμηνεία της.

Highlights: Ο Λαβύρινθος του Πάθους (1982), Όλα για τη μητέρα μου (1999)

Chus Lampreave

Αυτή είναι μια σχέση που δε διακόπηκε ποτέ και μόνο από τρυφερότητα μπορεί να χαρακτηριστεί. Η Chus Lampreave δεν ήταν ηθοποιός, είχε κάνει μόνο κάποιες πολύ μικρές εμφανίσεις σε διάφορες παραγωγές. Ο Almodóvar την ήθελε διακαώς σε κάποια από τις ταινίες του αλλά ορισμένα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζε με την όρασή της, ανάγκασαν τη Lampreave να απορρίψει τις δύο πρώτες προτάσεις του. Όταν το 1983 της προτείνει το ρόλο της Αδελφής Ποντικού στις Αμαρτωλές Καλόγριες, εκείνη συγκινείται από την επιμονή του να δουλέψουν μαζί και τελικά δέχεται. Η Lampreave είναι η μεγάλη αποκάλυψη της ταινίας, με την εκφραστικότητα και τον αυθορμητισμό της να χαρίζουν άπειρες στιγμές γέλιου στο κοινό και τη φήμη της να εξαπλώνεται σε κάθε γωνιά της Ισπανίας. Ο Almodóvar έχει πει για εκείνη ότι απ’ όσους ηθοποιούς έχει δουλέψει, είναι αυτή που αγάπησε περισσότερο. Η Chus Lampreave απεβίωσε το 2016 σε ηλικία 85 ετών.

Highlights: Αμαρτωλές Καλόγριες (1983), Μια Ζωή Ταλαιπωρία (1984)

Marisa Paredes

Ίσως η πιο αριστοκρατική μορφή των “chicas Almodóvar ”. Μια ηθοποιός επιβλητική, καθηλωτική, η οποία σύμφωνα με τον σκηνοθέτη μπορεί να κλάψει με χίλιους διαφορετικούς τρόπους. Δεν συνεργάζεται σχεδόν με κανέναν σκηνοθέτη μόνο μια φορά, όλοι την επιλέγουν ξανά και ξανά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, εκτός από τον Pedro Almodóvar, είναι ο Antonio Isasi-Isasmendi. Πίσω από το αυστηρό βλέμμα κρύβεται ένας άνθρωπος αληθινός, με αστείρευτο χιούμορ, κάτι που γίνεται εύκολα αντιληπτό αν διαβάσει κανείς τη συνέντευξη που παραχώρησε το 2008 στον Θανάση Λάλα. «Ο χρόνος είναι η ίδια η ζωή και τίποτα παραπάνω», είχε πει τότε. Δεκατρία χρόνια αργότερα αυτή η φράση είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.

Highlights: Ψηλά Τακούνια (1991), Το Δέρμα που Κατοικώ (2011)

Rossy de Palma

Ηθοποιός, μοντέλο, fashion icon, μούσα του Jean Paul Gautier και πριν από όλα αυτά προσωπική ανακάλυψη του Pedro Almodóvar. Αν τη δεις μια φορά πιθανότατα δε θα τη ξεχάσεις ποτέ. Η Rossy, με τα μοναδικά χαρακτηριστικά, γνωρίστηκε με τον Almodóvar το 1986. Για την πρώτη της ακρόαση ζήτησε από τον κομμωτή, τον make up artist και τον ενδυματολόγο να μην την ακουμπήσουν καθόλου ώστε να αποτυπωθεί το πρόσωπό της ακριβώς όπως ήταν εκείνη τη στιγμή που την έβλεπε μπροστά του. Από τότε έχουν συνεργαστεί επτά (σύντομα οκτώ) φορές και το χιούμορ μεταξύ τους δεν έχει λείψει ποτέ στα γυρίσματα. Χαρακτηριστική στιγμή στην κοινή τους πορεία ήταν όταν το 1988, στα γυρίσματα της ταινίας Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης, ο Almodóvar την ήθελε να κοιμάται στο μεγαλύτερο μέρος. Εκείνη, επειδή βαριόταν, τον έπεισε να προσθέσει μία σκηνή στην οποία αυτοϊκανοποιείται ώστε ο ρόλος της να αποκτήσει λίγη παραπάνω δράση. Τέλος, έχει δηλώσει πως ακόμα και όταν δεν παίζει στις ταινίες του, βλέποντάς τες νιώθει ότι βρίσκεται και η ίδια εκεί.

Highlights: Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης (1988), Kika (1993)

Penelope Cruz

Για πολλούς είναι η πιο χαρακτηριστική από τις πρωταγωνίστριες-συνεργάτιδες του Pedro Almodóvar. Η αρχή της συνεργασίας τους γίνεται το 1997 για τις ανάγκες της ταινίας Καυτή Σάρκα. Το αγαπημένο σημείο της Cruz, σε ότι αφορά τη συνεργασία της με τον Almodóvar, είναι το στάδιο της προετοιμασίας πριν τα γυρίσματα. Οι δυο τους αφιερώνουν αμέτρητες ώρες μελετώντας το κείμενο ατάκα-ατάκα αλλά και προετοιμάζοντας την κάθε λεπτομέρεια, από τις κομμώσεις μέχρι τη φωνή και την κινησιολογία. Η Penelope Cruz μαζί με τον Antonio Banderas ήταν εκείνοι που απένειμαν στον Almodóvar το Oscar καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, το 2000, για την ταινία Όλα για τη Μητέρα μου στην οποία συμμετείχε και η Cruz. Αν εξαιρέσουμε τις σπουδαίες ερμηνείες της, ο πανηγυρισμός της επί σκηνής τη στιγμή της ανακοίνωσης του ονόματος είναι πιθανότατα μία από τις πιο όμορφες στιγμές που μας έχει χαρίσει όλα αυτά τα χρόνια. Η Penelope Cruz, μαζί με τη Rossy de Palma, πρόκειται να πρωταγωνιστήσουν και στην επόμενη ταινία του Pedro Almodóvar, Παράλληλες Μητέρες, τα γυρίσματα της οποίας θα πραγματοποιηθούν τη φετινή χρονιά.

Highlights: Γύρνα Πίσω (2006), Ραγισμένες Αγκαλιές (2009)

Πριν κλείσουμε, αξίζει μία ειδική αναφορά σε μερικές ακόμα ηθοποιούς που έχουν ξεχωρίσει μέσα στα χρόνια στις ταινίες του Pedro Almodóvar, είτε με λιγότερες συμμετοχές είτε με μικρότερους αλλά εξίσου σημαντικούς ρόλους. Δε θα μπορούσαν να λείπουν από αυτή τη λίστα η Victoria Abril (Δέσε Με, 1989 και Ψηλά Τακούνια, 1991), η Julieta Serrano (Αμαρτωλές Καλόγριες, 1983 και Ματαντόρ, 1986) αλλά και η υπέροχη Lola Dueñas (Γύρνα Πίσω, 2006 και Δεν Κρατιέμαι, 2013).