
Το Nomadland είναι η ταινία της περοσμένης χρονιάς, κατά την ταπεινή άποψη της γράφουσας. Τόσο απλά. Και θα μπορούσε να σταματήσει την όποια κριτική εδώ. Όμως, επειδή ξέρει ότι πρέπει να γράψει και 5-10 αράδες, συνεχίζει. Η Κλόε Ζάο αποδεικνύει πως μια γυναίκα μπορεί να γυρίσει ένα *διαφορετικό* road movie με γυναίκα στον κεντρικό ρόλο, και μάλιστα το τελικό αποτέλεσμα να είναι υ πέ ρο χο. Women power at its best, λέμε.
Το Nomadland δείχνει…
Η ταινία βασίζεται στο βιβλίο βασίζεται στο βιβλίο της -δημοσιογράφου και συγγραφέα- Τζέσικα Μπρούντερ με τίτλο Nomadland: Surviving America in the 21st Century, το οποίο θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κυψέλη (*κραυγή ενθουσιασμού*). Πρόκειται για ένα βιβλίο που μιλάει για τους ανθρώπους εκείνους που δεν μπόρεσαν να βρουν το δικό τους καταφύγιο στο American Dream (και ίσως είναι περισσότεροι απ’ όσο φαντάζεσαι).
Πάμε τώρα στο στόρι της ταινίας. Η Φερν (Φράνσις ΜακΝτόρμαντ) είναι μια χήρα κοντά στα εξήντα. Δεν φτάνει που χάνει τον άντρα της, χάνει και τη δουλειά της και το σπίτι όπου έμενε. Έτσι, καταλήγει να περιφέρεται στις πολιτείες της Αμερικής, χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, με το βανάκι της να γίνεται το νέο της σπίτι. Μέσα από αυτή την περιπλάνηση, συναντάει και συνδέεται με άλλους ανθρώπους που βρέθηκαν κι αυτοί στον δρόμο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Στο Nomadland οι άνθρωποι δεν έχουν ρίζες και πατρίδα.
…το πρόσωπο μιας άλλης Αμερικής
Η Ζάο δεν ωραιοποιεί καταστάσεις. Μέσα από τον φακό της κάμεράς της, και τη νατουραλιστική ματιά της, βλέπεις μια Αμερική διαλυμένη. Μια Αμερική που φαίνεται ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει μέσα στο πλαίσιο που η ίδια έχτισε. ΑΥΤΗ η Αμερική αντανακλάται μέσα από το πρόσωπο και τις μικροεκφράσεις της Φραν. Η ΜακΝτόρμαντ αποτυπώνει ρεαλιστικότατα μια γυναίκα που προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν κόσμο που την κάνει να χάνει την υπόστασή της. (Και, όπως φαντάζεσαι, αυτός ο αγώνας επιβίωσης δεν είναι καθόλου ρομαντικός) Μια γυναίκα που είναι ένας ακόμα αριθμός που τον θλίβει η σύγχρονη καπιταλιστική μηχανή. Η Φραν δεν μιλάει πολύ. Ακούει όμως και αφήνει τους πραγματικούς νομάδες να πουν τις δικές τους αληθινές (και σκληρές) ιστορίες. Η ΜακΝτόρμαντ, μέσα από μια συγκλονιστική ερμηνεία, την καλύτερη μάλλον της καριέρας της (ΔΩΣΤΕ ΤΗΣ ΤΟ ΟΣΚΑΡ), δείχνει πως πρέπει να ακούς τον άλλο με σεβασμό και συμπόνοια. Ακούγεται αυτονόητο, αλλά, στην πράξη, κάπου το έχουμε ξεχάσει.
Με λίγα λόγια, το Nomadland είναι μια λιτή και ανθρώπινη ταινία που περνάει -διακριτικά- το δικό της πολιτικό μήνυμα. Τι ζητάμε όλοι; Δουλειά, αμοιβή, ασφάλεια, αξιοπρέπεια. Δεν θέλουμε φιλανθρωπίες. Θέλουμε να ζήσουμε πραγματικά και όχι να προσπαθούμε να επιβιώσουμε σε μια σύγχρονη ζούγκλα. Κανένας δεν θέλει να ζήσει στον δρόμο. Κανένας δεν πρέπει να ζήσει στον δρόμο. Αλλιώς…