They Live (1988): Η πολιτική σάτιρα του John Carpenter

Η ταινία They Live είναι η σάτιρα του John Carpenter πάνω στο καπιταλιστικό σύστημα, τη πάλη των τάξεων και… τους εξωγήινους!

Στο λάθος μέρος, τη σωστή στιγμή

Το They Live ξεκινάει με τον πρωταγωνιστή της (Piper), ο οποίος είναι ένας περιπλανώμενος άνδρας. Ο άνδρας δεν φέρει κάποιο όνομα ή τουλάχιστον εμείς σαν κοινό δεν το μαθαίνουμε ποτέ. Για χάριν συντομίας θα ονομάσουμε τον πρωταγωνιστή Drifter (περιπλανώμενος)!

Ο Drifter λοιπόν είναι ένας άνδρας χωρίς εμφανές παρελθόν, που γυρνάει από πόλη σε πόλη και από πολιτεία σε πολιτεία, αναζητώντας διάφορες δουλειές για να “επιβιώνει”, όπως λέει αργότερα και ο ίδιος. Μια μέρα πηγαίνει σε μια κατασκευαστική εταιρεία, όπου βρίσκει και δουλειά. Εκεί συναντάει και τον Frank, με τον οποίο φαίνεται να ταιριάζουν. Μαζί πηγαίνουν σε ένα συσσίτιο, καθώς δεν έχουν χρήματα ακόμη για να φάνε και μέρος να κοιμηθούν.

Στην απέναντι πλευρά του δρόμου, ο Drifter παρατηρεί ανθρώπους να μπαίνουν και να βγαίνουν μυστικά σε ένα κτίριο και καθώς είναι περίεργος πηγαίνει κρυφά να ελέγξει. Εκεί λαμβάνει μέρος μια μυστική συνάντηση μιας μικρής ομάδας ατόμων, οι οποίοι φαίνεται να φέρουν μαζί τους αρκετά κιβώτια με γυαλιά ηλίου. Το ίδιο βράδυ γίνεται μια μεγάλη επιχείρηση της αστυνομίας και όλα τα άτομα της ομάδας αυτής διώκονται. Ο Drifter όμως ξεφεύγει και καταφέρνει να πάρει μαζί του ένα κιβώτιο με τα μυστηριώδη γυαλιά.

Όταν τα δοκιμάζει, αλλάζει η ζωή του και ο τρόπος που (κυριολεκτικά) βλέπει τα πράγματα. Τα γυαλιά αυτά δίνουν τη δυνατότητα στο άτομο που τα φοράει, να βλέπει μια διαφορετική πραγματικότητα, στην οποία εξωγήινοι έχουν καταλάβει τη Γη μέσω της εξουσίας και στέλνουν μυστικά μηνύματα και χρησιμοποιούν προπαγάνδα για να ελέγχουν τον κόσμο.

Ο Drifter βρίσκει τον Frank και μαζί αποφασίζουν να αλλάξουν τη κατάσταση και να ενημερώσουν τον κόσμο.

Αξίζει το “They Live” τελικά;

Η ταινία αυτή βασίζει τη κριτική που θα της ασκήσει το κοινό, στον τρόπο με τον οποίο θα τη δει το κοινό. Πιο συγκεκριμένα είναι απαραίτητο να ξέρει κανείς τι να περιμένει. Το They Live πρόκειται αναμφισβήτητα για μια ταινία δράσης και φαντασίας των ’80s, στην οποία ο John Carpenter αποφάσισε να σατιρίσει την πολιτική και οικονομική ζωή της Αμερικής (και της υφηλίου γενικότερα), αλλά και τη σκληρή και άνιση πάλη των κοινωνικών τάξεων.

Πως το καταφέρνει αυτό; Με έναν αρκετά πρωτότυπο τρόπο, κατά τον οποίο, όπως προαναφέρθηκε, ο πρωταγωνιστής φέρει ειδικά γυαλιά ηλίου τα οποία έχουν τη δυνατότητα να προβάλλουν τη πραγματικότητα, μέσω του πραγματικού της φάσματος. Χιλιάδες πινακίδες, βιβλία, περιοδικά, εκπομπές, ταινίες κλπ. προπαγανδίζουν τη “πολιτική” των εξωγήινων (της κοινωνικής ελίτ) στον απλό κόσμο, με στόχο να τον αδρανοποιούν. Ο πρωταγωνιστής, τον οποίο με μεγάλη ενέργεια ερμηνεύει ο Roddy Piper, δεν φέρει κανένα όνομα και αυτό διότι αποτελεί απλά ένα ακόμη κομμάτι στη μεγάλη οικονομική και πολιτική παγκόσμια αλυσίδα. Ένα απλό μέλος των κατώτερων κοινωνικών τάξεων. Ένας άνθρωπος ο οποίος θέλει απλώς να επιβιώσει. 

Η κριτική του John Carpenter σίγουρα δεν αποτελεί ακαδημαϊκό δοκίμιο και επιστημονική ανάλυση της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής, αλλά περισσότερο μια πολύ ελαφριά σάτιρα του παγιωμένου συστήματος με το οποίο λειτουργούσαν τα πράγματα στην Αμερική, τη δεκαετία του 70 και του ’80. Έτσι πιστεύω πρέπει να λαμβάνεται η ταινία και όχι σαν ένα φιλμ που εκ βαθέων σχολιάζει το κοινωνικό γίγνεσθαι.

Ίσως αυτή είναι και η μεγαλύτερη αδυναμία της ταινίας. Δεν ξέρουμε αν θέλει να ψυχαγωγήσει ή να προβληματίσει. Ίσως θέλει να τα πετύχει και τα δύο. Ωστόσο, στη δική μου περίπτωση ο προβληματισμός δεν υφίστατο, καθώς δεν είδα ένα σχολιασμό που δεν έχω ξαναδεί.

Ο John Carpenter λίγο “παιχνιδιάρικα” προσπαθεί να σπάσει έναν ολόκληρο τοίχο με ένα παιδικό σφυράκι!

Όπως και να ΄χει όμως το They Live είναι μια πολύ ψυχαγωγική ταινία δράσης και φαντασίας, με απλό σενάριο και χαρακτήρες, που προσπαθεί απλοϊκά να σχολιάσει την οικονομική και πολιτική πραγματικότητα του τότε (και ίσως του τώρα).