Η Gotham City έχει αποτελέσει ίσως την πιο κινηματογραφημένη μυθική πόλη με την πρώτη της απεικόνιση να σημειώνεται το 1943. Έκτοτε η πόλη του Batman έχει ξαναζωντανέψει πολλές φορές μέσα από τη ματιά διαφόρων σκηνοθετών. Στη δυστοπική για παράδειγμα Gotham City στην ταινία Batman του Tim Burton η επιρροή της ταινίας Metropolis του Fritz Lang είναι εμφανής ενώ μέσω του συγκερασμού διαφορετικών αρχιτεκτονικών στυλ συνυπάρχουν ο φουτουρισμός και η γοτθική κουλτούρα.
Αντιθέτως, ο Todd Phillips στην ταινία Joker επέλεξε μία ρεαλιστική προσέγγιση της Gotham City εμπνεόμενος από την Νέα Υόρκη των δεκαετιών του 1970 και του 1980. Η αίσθηση αυτών των δεκαετιών τονίζεται μεταξύ άλλων μέσω της επιρροής των ταινιών Ο ταξιτζής και Ο βασιλιάς της κωμωδίας του Martin Scorsese. Αυτό το πισωγύρισμα στο χρόνο όμως δεν είναι τυχαίο. Γιατί στόχος του σκηνοθέτη ήταν να απομακρύνει την ταινία από το σύμπαν της DC. Με αφορμή την ιστορία του Joker, η οποία βέβαια παραλλάσσεται, ο Todd Phillips κάνει ένα σχόλιο για την κοινωνική ανισότητα και την περιθωριοποίηση των μη κανονικών σύμφωνα με τη νόρμα ανθρώπων.
Σε παλαιότερες ταινίες η Gotham City παρουσιάζεται ως μία πόλη που αξίζει να σωθεί. Και αυτό γιατί βάλλεται από τις εγκληματικές και τρομοκρατικές διαθέσεις του Joker. Αντιθέτως, στην ταινία του Todd Phillips οι ρόλοι αντιστρέφονται. Αυτή τη φορά το θύμα είναι ο Arthur που γίνεται δέκτης μίας αδιάφορης και ανηλεούς συμπεριφοράς εκ μέρους της ίδιας του της πόλης για να γίνει εντέλει ο εκδικητής της ως Joker.
Η αφήγηση εστιάζει στους προσωπικούς χώρους του Arthur. Και αυτό γιατί η ταινία αποτελεί ένα ψυχογράφημα που σκιαγραφεί τη διαδρομή της μεταμόρφωσής του από θύμα σε θύτη επιχειρώντας να βυθίσει τον θεατή στον εσωτερικό κόσμο του ήρωα. Η πρώτη σκηνή για παράδειγμα λαμβάνει χώρα στον εργασιακό χώρο του Arthur ενώ ιδιαίτερη σημασία δίνεται επίσης στην κατοικία του στην οποία μένει μαζί με τη μητέρα του. Αυτή στεγάζεται σε μία βρώμικη και ταλαιπωρημένη πολυκατοικία με λειτουργικά προβλήματα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Όταν ο ανελκυστήρας χαλάσει μία ένοικος θα ρωτήσει τον Arthur «Απαράδεκτο δεν είναι αυτό το κτίριο;». Η πολυκατοικία συμβολίζει το περιθώριο και όσους το εκπροσωπούν. Σε αυτή μένει μεταξύ άλλων μία Αφροαμερικανή και ένας ψυχικά ασθενής, ο Arthur. Με τον τρόπο αυτό ο Todd Phillips καυτηριάζει το διαχωρισμό των ατόμων σε μειονότητες και μη και την γκετοποίηση των πρώτων. Γιατί με την περιθωριοποίηση ανθρώπων σαν τον Arthur η υποκριτική κοινωνία επιχειρεί να τους εκτοπίσει από τον δικό της χάρτη. Στόχος της η διασφάλιση της κανονικότητας και της ομοιομορφίας εντός του κοινωνικού ιστού.
Ο Todd Phillips τονίζει τον διαχωρισμό της Gotham City σε ζώνες που περιορίζει την κίνηση εντός του αστικού τοπίου των πολιτών που παρεκκλίνουν από την κανονικότητα. Αυτός ο διαχωρισμός καθίσταται εμφανής μέσω των προσπαθειών του Arthur να επικοινωνήσει με τον Thomas Wayne.Η πρώτη απόπειρά του να του μιλήσει αποβαίνει άκαρπη. Τα κάγκελα της έπαυλης μεσολαβούν καθόλη τη διάρκεια της συνάντησής του με τον μικρό Bruce και τον οικονόμο της οικογένειας. Βρισκόμενος τόσο κοντά αλλά ταυτόχρονα και τόσο μακριά ο ήρωας αδυνατεί να αλληλοεπιδράσει με τους «εξέχοντες» πολίτες της Gotham City. Μοναδικό μέρος στο οποίο θα καταφέρει να τον συναντήσει είναι οι τουαλέτες του μεγάρου Wayne στις οποίες θα μπει κρυφά. Γιατί μόνο σ’ ένα τέτοιο μέρος συνδεδεμένο με την έννοια του απόβλητου είναι εφικτό ένα τέτοιο συναπάντημα ακόμα και προσχεδιασμένο.
Ο Arthur λοιπόν κινείται εντός του περιθωρίου με περίτρανο παράδειγμα το άσυλο Arkham. Πρόκειται για μία ετεροτοπία στην οποία σύμφωνα με τον Foucault «τοποθετούνται τα άτομα των οποίων η συμπεριφορά είναι παρεκκλίνουσα σε σχέση με τον μέσο όρο ή τον απαιτούμενο Κανόνα». Από μία τέτοια ετεροτοπία ξεκινά και η ιστορία του Arthur και σε μία τέτοια τελειώνει. H Gotham City λοιπόν του Todd Phillips μας συστήνεται μέσα από τους χώρους του περιθωρίου και των λεγόμενων μειονοτήτων. Των Αφροαμερικανών, των νάνων, των ψυχικά ασθενών που αν και υπαρκτοί φαντάζουν αόρατοι για την κοινωνία. Η Gotham City που έχτισε ο Αμερικανός δημιουργός ανήκει στους Άλλους, στους αόρατους από την κοινωνία ανθρώπους. Και σε αυτήν ακριβώς την στάση της κοινωνίας έγκειται η φθορά της εν λόγω πόλης. Μία φθορά που την μαρτυρούν οι ξεχειλισμένοι από σκουπίδια κάδοι απορριμμάτων που «διακοσμούν» την πόλη.
Στην πρώτη σκηνή ακούμε τον εκφωνητή του ραδιοφώνου να ενημερώνει τους ακροατές λέγοντας «18η μέρα απεργίας στην καθαριότητα, τόνοι σκουπιδιών συσσωρεύονται καθημερινά. Ακόμη και τα καλύτερα σημεία της πόλης μοιάζουν με βάλτο. Ο τομεάρχης υγείας Έντουαρντ Ο’ Ρορκ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες». Στην ίδια κατάσταση έκτακτης ανάγκης βρίσκεται και η Gotham City λόγω της κατάρρευσης των ανθρώπινων αξιών. Γιατί σε μία τέτοια πόλη η ανθρώπινη υπόσταση αξιολογείται βάσει οικονομικού, κοινωνικού, φυλετικού, ψυχολογικού στάτους. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Arthur που εξομολογείται στην Αφροαμερικανή κοινωνική λειτουργό που τον παρακολουθεί πως «Μέχρι πριν λίγο καιρό κανείς δεν μου έδινε την παραμικρή σημασία. Ούτε ο ίδιος ήξερα ότι υπάρχω. Αλλά υπάρχω. Και ο κόσμος αρχίζει να με προσέχει. Για να του απαντήσει εκείνη «Αδιαφορούν για άτομα σαν εσένα Arthur. Το ίδιο αδιαφορούν και για άτομα σαν εμένα».
Πρόκειται για τους Άλλους που βρίσκονται στην αφάνεια και γίνονται ορατοί μόνο όταν το επιτάσσουν οι ορέξεις των υπολοίπων. Ο Arthur όμως ξεφεύγει από την αφάνεια καταφεύγοντας σε βίαια μέσα. Την ψυχική του πορεία μάλιστα συμβολίζουν τα διάσημα πλέον σκαλιά που ενώνουν την Shakespeare με την Anderson Avenue . Ως Arthur τα ανεβαίνει καμπουριασμένος με αργά συρτά βήματα κάνοντάς μας να συναισθανθούμε τον προσωπικό του Γολγοθά. Ως Joker όμως τα κατεβαίνει χορεύοντας υπό τους ρυθμούς του Rock n Roll Part 2 του Gary Glitter. Έχει πλέον αναχθεί σε σύμβολο για τους αόρατους ανθρώπους της Gotham City. Μέσα από εξεγέρσεις που προκαλούν χάος και αναρχία προσπαθούν και εκείνοι να οδηγηθούν από το σκοτάδι στο φως διεκδικώντας τη θέση τους στην πόλη αυτή.
