Δημήτρης Γαζιάδης: Το πρώτο Ελληνικό βιβλίο για τον κινηματογράφο

Ο Δημήτρης Γαζιάδης, ένας από τους πιονέρους του Ελληνικού Σινεμά, ήταν ο πρώτος που κυκλοφόρησε βιβλίο για τον κινηματογράφο στην Ελλάδα.

Ο Αναστάσιος Γαζιάδης θεωρείται ο σημαντικότερος φωτογράφος του Πειραιά κατά τον 19^ο και την πρώτη δεκαπενταετία του 20^ού αιώνα. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1853, όπου σπούδασε στη Φαρμακευτική Σχολή. Κατόπιν εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και διδάχτηκε τη φωτογραφία από τον πλανόδιο φωτογράφο Γ. Παναγιωτόπουλο. Πέθανε το 1931. Είχε παντρευτεί τη Ζωή, με την οποία απέκτησε 5 παιδιά: Αλέξανδρο (Αλέκο), Κωνσταντίνο (Κώστα), Μιχάλη, Δημήτρη και Λούλα

Ο Κώστας Γαζιάδης εγκαταστάθηκε στην Αμερική και την Αγγλία, ενώ ο Δημήτρης Γαζιάδης σπούδασε στη Γερμανία στη Φωτο-Ακαδημία του Μονάχου, όπου διορίστηκε υφηγητής κι εργάστηκε επί σειρά ετών στις μεγαλύτερες κινηματογραφικές εταιρείες ως «chef-operateur» και σκηνοθέτης. Επίσης, υπηρέτησε ως αξιωματικός στον Γερμανικό Στρατό. Και τα δύο αδέρφια εργάστηκαν ως συμπαραγωγοί με την Fox Films και άλλες γνωστές εταιρείες, όπου κέρδιζαν μεγάλα ποσά (3-4000 δολάρια το μήνα έκαστος).

Ο Δημήτρης Γαζιάδης ίδρυσε το 1916 στο Βερολίνο την Dag-Film (από τα αρχικά του ονόματός του Δ.Α.Γ.) και ως αξιωματικός του Γερμανικού Στρατού είχε την επίβλεψη των πολεμικών επικαίρων.

Με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας της Εθνικής Απελευθέρωσης, κλήθηκε το 1921 ο Δημήτρης Γαζιάδης από το Υπουργείο Εξωτερικών στην Ελλάδα για να γυρίσει μια ταινία που να εξαίρει τις νίκες των Ελλήνων στη Μικρά Ασία. Η ταινία έφερε τον τίτλο «Το ελληνικόν θαύμα», αλλά δεν προβλήθηκε ποτέ λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Το 1927 οι αδελφοί Γαζιάδη μετέτρεψαν την Dag-Film σε ανώνυμη εταιρεία, της οποίας προεδρεύων ήταν ο Δημήτρης Γαζιάδης, που ανέλαβε τη σκηνοθεσία και την καλλιτεχνική διεύθυνση της παραγωγής, αντιπρόεδρος ο Αναστάσιος Γαζιάδης, διευθύνων σύμβουλος (εμπορικό & οικονομικό μέρος) ο Κώστας Γαζιάδης και οπερατέρ ο Μιχάλης Γαζιάδης.

Την ίδια χρονιά γυρίστηκαν και τα δύο πρώτα φιλμ της εταιρείας, «Προμηθέας Δεσμώτης» και «Έρως και Κύματα».

Ακολούθησαν 6 ακόμη ταινίες: «Αστέρω», «Μπόρα», «Το λιμάνι των δακρύων», «Οι Απάχηδες των Αθηνών», «Φίλησέ με, Μαρίτσα» και «Έξω φτώχεια!».

Ο Δημήτρης Γαζιάδης εξέδωσε το 1929 το 68σέλιδο βιβλίο «Πώς μπορώ να παίξω στον Κινηματογράφον», μια εισαγωγή στον μαγικό κόσμο του σινεμά κι ένας οδηγός για εκείνους που ήθελαν να ασχοληθούν με την κινηματογραφική τέχνη.

Το βιβλίο ήταν χωρισμένο σε δέκα κεφάλαια, που κάλυπταν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από τη μόδα στον κινηματογράφο μέχρι το μακιγιάζ.

Ήταν εμπλουτισμένο και με αρκετές φωτογραφίες από δημοφιλείς ξένους σταρ της εποχής, όπως ο Emil Jannings, η Pola Negri, η Lillian Gish κ.ά.

Επίσης, υπήρχε φωτογραφικό υλικό από την ταινία «Το λιμάνι των δακρύων», που γυριζόταν εκείνη την περίοδο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι διαφημίσεις (εταιρείας, προϊόντων, καταστημάτων) στο τέλος της βιβλίου.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου ήταν η «Σύγκρισις μεταξύ ηθοποιών του θεάτρου και ηθοποιών του κινηματογράφου», όπου αναλύονταν οι διαφορές στο παίξιμο των ηθοποιών σε σχέση με τον χρωματισμό της φωνής κ.λ.π.

Σίγουρα το εκδοτικό πόνημα Δημήτρη Γαζιάδη δεν προσέθεσε κάτι σημαντικό στην ελληνική κινηματογραφική βιβλιογραφία, όμως είναι μια πολύ αξιόλογη προσπάθεια για εκείνη την εποχή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Όλες οι φωτογραφίες και πληροφορίες του βιβλίου «Πώς μπορώ να παίξω στον Κινηματογράφον» προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Αντώνη Ευθυμίου
• Γαζιάδης, Δ. (1929). Πώς μπορώ να παίξω στον Κινηματογράφον. Αθήνα: Dag-Film
• Ηλιάδης, Φρ. (1960). Ελληνικός Κινηματογράφος 1906-1960. Αθήνα: Φαντασία
• Μητροπούλου, Α. (1980). Ελληνικός Κινηματογράφος. Αθήνα: Ιδιωτική Έκδοση
• Κουσουμίδης, Μ. (1981). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου εικονογραφημένη. Αθήνα: Καστανιώτης
• Βαλούκος, Στ. (1984). Φιλμογραφία Ελληνικού Κινηματογράφου (1914-1984). Αθήνα: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών
• Σολδάτος, Γ (1994). Ο Ελληνικός Κινηματογράφος: Ντοκουμέντα 1 – Μεσοπόλεμος. Αθήνα: Αιγόκερως
• Σολδάτος, Γ. (2001). Ένας Αιώνας Ελληνικός Κινηματογράφος. Αθήνα: Κοχλίας
• Σολδάτος, Γ. (2004). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, 4^ος Τόμος, Ντοκουμέντα 1900-1970. Αθήνα: Αιγόκερως
• Ρούβας Ά. & Σταθακόπουλος Χρ. (2005). Ελληνικός Κινηματογράφος: Ιστορία-Φιλμογραφία-Βιογραφικά. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
• Βαλούκος, Στ. (2007). Φιλμογραφία Ελληνικού Κινηματογράφου (1914-2007). Αθήνα: Αιγόκερως
• Ξανθάκης, Α. (2008). Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας 1839-1970. Αθήνα: Πάπυρος
• ΛΗΚΥΘΟΣ (Λημματολόγιο Ηλεκτρονικών ΚΥπριακών Θεματικά Οργανωμένων Συλλογών)