Οκτώβριος 2019Γλωσσική κρίση Η γλώσσα αποτελεί κώδικα επικοινωνίας, μέσω του οποίου πραγματοποιείται η ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και πληροφοριών. Είναι η έκφραση του εσωτερικού μας κόσμου. Ωστόσο, η εποχή μας πάσχει από μια γλωσσική κρίση, δηλαδή από χαμηλή ποιότητα λόγου και υποβάθμιση της γλώσσας. Η κοινωνική αυτή πληγή εκδηλώνεται κυρίως από τη λεξιπενία και τη γλωσσική […]
Ο ελλαδικός χώρος έχει περίτρανα συνδέσει το όνομά του και την ιστορία του με την ελληνική γλώσσα, μία από τις αρχαιότερες γλώσσες της Ευρώπης και και του κόσμου με συνεχή παρουσία ακόμα και σήμερα. Η ελληνική είναι μία γλώσσα της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών χωρίς κανένα στενό συγγενή και μία από τις γλώσσες που μιλιούνται […]
Εν αρχή Οι Πομάκοι είναι μία μουσουλμανική πληθυσμιακή ομάδα που μιλάει μία βουλγαρική διάλεκτο με τουρκικά στοιχεία. Η διάλεκτος αυτή χρησιμοποιείται στην οροσειρά της Ροδόπης αλλά και στη Βουλγαρία. Έχει δικό της λεξικό αλλά δεν χρησιμοποιεί κάποιο αλφάβητο. Οι γλωσσολόγοι την αναφέρουν ως παλαιοσλαβική, αρχαία βουλγαρική ή εκκλησιαστική σλαβική. Σε αυτήν χρησιμοποιούνται πολλές τουρκικές λέξεις, εξαιτίας […]
Ένας από τους πιο γνωστούς λαούς των Βαλκανίων, ακόμα περισσότερο γνωστός στην ελληνική πραγματικότητα, είναι ο αλβανικός. Οι Αλβανοί αποτελούν ένα γηγενές βαλκανικό έθνος που έχει αλληλεπιδράσει σε μεγάλο βαθμό με τους Έλληνες, έχει χαράξει και αυτό τη δική του ιστορία και μιλάει τη δική του γλώσσα. Οι πρώτες ιστορικές αναφορές στους Αλβανούς ανάγονται […]
Το ελληνικό αλφάβητο Το ελληνικό αλφάβητο είναι το σύστημα γραφής για την ελληνική γλώσσα, που χρησιμοποιείται από τον 9ο αιώνα π.Χ. Αποτελείται από 24 γράμματα, ταξινομημένα από το άλφα ως το ωμέγα. Με αυτά αποδίδεται γραπτά ο λόγος, αφού από αυτά σχηματίζονται οι λέξεις, οι προτάσεις και βεβαίως τα διάφορα νοήματα. Η διαφορά μεταξύ πεζών […]
Συνήθως οι γλώσσες που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να επικοινωνήσουν αποτελούνται από φθόγγους, δηλαδή από μία σειρά ήχων που παράγουμε με το στόμα μας. Για τους ανθρώπους με προβλήματα ακοής έχουν αναπτυχθεί ειδικά διαμορφωμένοι κώδικες επικοινωνίας που δεν αποτελούνται από φθόγγους που παράγονται με το στόμα, αλλά από νοήματα που δημιουργούνται με τα χέρια μας […]
Η γλώσσα, το πιο εξελιγμένο και το πιο άρτιο θα λέγαμε σύστημα επικοινωνίας, είναι ένα αναπόσπαστο στοιχείο που καθιστά κάθε πολιτισμό του κόσμου μοναδικό και αξιόλογο. Οι γλώσσες ανάλογα τα επιμέρους στοιχεία που έχουν κληρονομήσει από τις πρωτογενείς τους πηγές αλλά και τα στοιχεία που έχουν δανειστεί από άλλες γλώσσες με τις οποίες έχουν […]
Όλοι μας έχει τύχει να χρησιμοποιήσουμε στις καθημερινές μας συζητήσεις, πολλές φορές χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε, παροιμίες, γνωμικά και εκφράσεις του λαού. Τι γνωρίζουμε, όμως, για τις ενδιαφέρουσες ιστορίες που κρύβονται πίσω απ’ αυτές και οι οποίες “χάνονται” στο βάθος των αιώνων; Ας δούμε κάποιες από αυτές. «Κάνει την πάπια» Στην Βυζαντινή εποχή, […]
Στην πολυπολιτισμική γειτονιά των Βαλκανίων, οι διαφορές ανάμεσα στους λαούς είναι συχνά τόσο μεγάλες αλλά και τόσο αμελητέες. Η κάθοδος των Σλάβων στη βαλκανική χερσόνησο, η οποία άλλοτε κατοικούνταν από πληθώρα αρχαίων εθνών – μεταξύ των οποίων οι Έλληνες αλλά και οι Ιλλυριοί, πρόγονοι των σημερινών Αλβανών και οι Δάκες, πρόγονοι των σημερινών Ρουμάνων – […]
Στα βόρεια της κεντρικής Ισπανίας καθώς επίσης και στα νοτιοδυτικά της Γαλλίας, στην ευρύτερη περιοχή των Πυρηναίων, υπάρχει ένας γηγενής λαός, οι Βάσκοι. Οι ιστορικές αναφορές στους Βάσκους ανάγονται στον 1ο π.Χ. αιώνα, με τα μελετήματα του Στράβωνα. Ανάλυση του DNA τους, έχει δείξει ότι κατοικούν σε αυτή την περιοχή, από τη Νεολιθική Εποχή. Η […]
Οι αυτόχθονες πληθυσμοί αποτελούν τους μειονοτικούς πληθυσμούς ενός κράτους που προϋπήρχαν πριν τον κυρίαρχο πληθυσμό και διατηρούν μέχρι και σήμερα το δικό τους γλωσσικό ιδίωμα, ήθη και έθιμα. Παγκοσμίως υπάρχουν πολλοί γηγενείς πληθυσμοί κυρίως σε Ασία και Αφρική, άλλοι είναι γνωστότεροι στο ευρύ κοινό όπως οι Κούρδοι και οι Ίνκας και άλλοι λιγότερο γνωστοί όπως […]
Η διγλωσσία, δηλαδή η ικανότητα ενός ατόμου να χρησιμοποιεί δύο γλώσσες σε διαφορετικές καταστάσεις και κάθε φορά να αλλάζει αυτόματα, χωρίς δυσκολίες, το γλωσσικό κώδικα (aksaar et al.), αφορά, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Η διγλωσσία και η επίδρασή της στις διανοητικές ικανότητες του εγκεφάλου άρχισε να απασχολεί τους επιστήμονες ήδη […]
Αν συγκρίνει κανείς την Ελλάδα με γειτονικές της χώρες, θα διαπιστώσει πως δεν υπάρχουν μεγάλες αριθμητικά μειονότητες. Η μόνη επίσημα αναγνωρισμένη μειονότητα στην Ελλάδα είναι η μουσουλμανική μειονότητα της Δ. Θράκης. Πρέπει ωστόσο να γίνει ξεκάθαρο πως η μειονοτική ιστορία στην Ελλάδα έχει βαθιά παράδοση και δεν είναι μόνο συνυφασμένη με την παρουσία μουσουλμανικών πληθυσμών […]
Η νέα ελληνική γλώσσα, όπως και η αρχαία, χωρίζεται σε ένα μεγάλο σύμπλεγμα διαλέκτων που ιστορικά προέρχονται από διαφορετικά μέρη του ελλαδικού και όχι μόνο χώρου. Οι κάτοικοι της βόρειας Ελλάδας μιλάνε τα δικά τους βόρεια ιδιώματα, οι κάτοικοι των Δωδεκανήσων τα δωδεκανησιακά ιδιώματα, οι Πόντιοι την ποντιακή διάλεκτο, οι Έλληνες της Καππαδοκίας και της […]
Ο ποιητής, ο ναυτικός, ο ταξιδευτής Νίκος Καββαδίας άφησε το στίγμα του στη νεοελληνική γραμματεία ανεξίτηλο, όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται αυτό. Άργησε να εκτιμηθεί και αντιμετωπίστηκε ουκ ολίγες φορές με ύφος μπλαζέ στην εποχή του από διάφορους κύκλους διανοούμενων της εποχής. Ήταν ένας εραστής της θάλασσας, ένας άνθρωπος του οποίου ο λόγος και τα […]
Σήμερα, στον κόσμο ομιλούνται περίπου 6.000 γλώσσες. Αυτό από μόνο του καταδεικνύει την γλωσσική ποικιλομορφία και κατά συνέπεια τον πολιτισμικό πλουραλισμό που επικρατεί σε κάθε μήκος και πλάτος της γης. Κάποιες γλώσσες ηχούν “παράξενα” στα αυτιά μας και κάποιες άλλες μας φαίνονται περισσότερο οικείες. Γεγονός είναι πάντως πως όλες οι γλώσσες είναι κατά βάθος ίδιες. Ακόμα […]
Το πιο σημαντικό και πιο περίπλοκο όργανο στο ανθρώπινο σώμα είναι φυσικά – σύμφωνα με πολλές μελέτες – ο εγκέφαλος. Είναι το όργανο με τις περισσότερες γνωστικές λειτουργίες που είναι υπεύθυνες για όλο το σώμα και για όλα τα συστήματά του. Έτσι φυσικά, είναι σχεδόν αδύνατο να μην εμπλέκεται και σε έναν πολύ ιδιαίτερο τομέα […]
Ισπανικά; Γαλλικά; Ιταλικά; Όλοι τα ξέρουμε. Ρουμάνικα και πορτογαλικά; Επίσης. Ακόμα και τα καταλανικά, όσοι ξέρουμε από Βαρκελώνη, τα έχουμε ακουστά. Είναι οι γνωστές σε όλους λατινογενείς γλώσσες. Το ξέρατε όμως ότι τα λατινικά, όταν διασπάστηκαν, έδωσαν τη θέση τους σε δεκάδες γλώσσες και διαλέκτους; Σε μια Ευρώπη που όλοι νομίζουμε ότι την ξέρουμε αρκετά […]
Σε όλες τις περιόδους της ιστορίας μας, τα αρχαία ελληνικά έχουν ιδιαίτερη θέση στη συνείδηση του Έλληνα. Και πώς να μην έχουν; Όλος ο αρχαίος πολιτισμός, πολιτιστική κληρονομιά που έτυχε να μας ανήκει, είναι το θεμέλιο ολόκληρης, σχεδόν, της πνευματικής δραστηριότητας που ακολούθησε στο δυτικό κόσμο. Στην Ελλάδα λοιπόν, και σε εμάς τους Νεοέλληνες, ο […]
Ο Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν (J. R. R. Tolkien) είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς στο χώρο της μυθοπλασίας. Ακόμη και σε όσους δεν αρέσει το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος, ένα είναι σίγουρο, τον έχουν ακουστά. Ο Άρχοντας των δακτυλιδιών αποτελεί ένα από τα πολυαγαπημένα αναγνώσματα του είδους του που έχει μεγαλώσει πολλές γενιές του πλανήτη […]
Σε κάθε γλώσσα, η δείξη είναι ένας συγκεκριμένος τρόπος αναφοράς σε αντικείμενα. Μπορείς να αναφερθείς σε κάτι, χρησιμοποιώντας το όνομά του (π.χ. ο Μάνος) ή χρησιμοποιώντας μία οριστική περιγραφή για το αντικείμενο, π.χ. “ο φίλος μου” ή “ο αδελφός μου” (περιγράφοντας τον Μάνο) ή χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες δεικτικές αντωνυμίες, όπως την αντωνυμία “αυτός” (πάλι αναφέρεσαι […]
Αν είσαι γλωσσόφιλος, τότε οι κελτικές γλώσσες είναι μια ιδιαίτερα θλιβερή ιστορία. Όσο πιο πίσω κοιτάει κανείς, τόσο πιο πολλή έκταση είχαν· τόσο περισσότερους ομιλητές είχαν. Σήμερα μιλιούνται στα περιθώρια της Ευρώπης από «μια χούφτα» ανθρώπους και η πρόγνωση για το μέλλον τους είναι πολύ άσχημη. Από τη θλιβερή τους πορεία προς την εξαφάνιση, όμως, […]
Έχετε ακούσει ποτέ να μιλάνε κινέζικα; Είναι σαν να τραγουδάνε τις συλλαβές αντί να τις μιλάνε. Τα κινέζικα όμως δεν είναι μόνα τους σ’ αυτό το φαινόμενο. Ίσα ίσα, είναι πιο συχνό μια γλώσσα να είναι τονική, παρά να μην είναι. Το 60-70% των γλωσσών του κόσμου είναι λίγο έως πολύ τονικές γλώσσες. Τα νέα […]
Η καθαρεύουσα έχει πεθάνει. Είναι μέρος του παρελθόντος. Είναι ένα αποτυχημένο πείραμα πάνω στην ελληνική γλώσσα που απορρίφθηκε και ξεπεράστηκε. Αυτή είναι η γενική αντιμετώπισή μας προς την καθαρεύουσα στις μέρες μας. Είναι όμως υπεραπλούστευση μιας πολύ ενδιαφέρουσας ιστορίας. Ιστορικό της διγλωσσίας. Μέχρι την κατάργηση της καθαρεύουσας το 1976 υπήρχε η διγλωσσία. Μία ήταν η […]
Τ ο MAXMAG είναι ένα περιοδικό που μπήκε δυναμικά στο χώρο της διαδικτυακής ενημέρωσης. Κοινό όλων: η αγάπη για την αρθρογραφία, την οποία ο καθένας ξεχωριστά τη συνδέει με το αντικείμενο που γνωρίζει καλά και, συνήθως, έχει σπουδάσει.
