Η Πάουλα της Ιζαμπέλ Αλιέντε

Η Ιζαμπέλ Αλιέντε είναι Λατινοαμερικανίδα συγγραφέας, από τις πρώτες Χιλιανές συγγραφείς που αναγνωρίστηκαν διεθνώς. Γεννήθηκε το 1942 στη Λίμα, στο Περού και τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε 30 γλώσσες, καθώς έχουν πουληθεί πάνω από 51.000.000 αντίτυπα. Το πρώτο της βιβλίο εκδόθηκε το 1982 (Το Σπίτι των Θαυμάτων), κάνοντας την γνωστή στην Ισπανία και στη Δυτική Γερμανία. Μόνο όταν αναγνωρίστηκε από το αναγνωστικό κοινό και τους κριτικούς, ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη συγγραφή.

Η  Ιζαμπέλ Αλιέντε είναι γνωστό πως προέρχεται από πολιτική οικογένεια: είναι ανιψιά του προέδρου Σαλβαδόρ Αλιέντε, ο οποίος ήταν κι ο λόγος που αναγκάστηκε το 1973 να φύγει από τη χώρα και να εξοριστεί με την οικογένεια της στο Καράκας, μετά τη δολοφονία του και το πραξικόπημα που τον ανέτρεψε. Γι’ αυτό το λόγο, ανέπτυξε έντονη πολιτική συνείδηση από πολύ νεαρή ηλικία, χαρακτηριστικό που άρχισε να φαίνεται από τα πρώτα της κιόλας βιβλία.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της συγγραφής της είναι και η ισχυρή οπτική από τη μεριά της γυναίκας που κυριαρχεί σε όλα της τα έργα, καθώς πολλά απ’ αυτά τιτλοφορούνται με γυναικεία ονόματα, όπως και το Πάουλα. Δημοσιεύτηκε το 1995 κι αποτελεί ένα από τα πιο προσωπικά και συγκινητικά βιβλία της.

Ξεκίνησε να γράφει την Πάουλα, μετά το κώμα της κόρης της το 1992 σε μια προσπάθεια της να καταγράψει όσα ήξερε για την ίδια και την οικογένεια της ώστε, όταν η κόρη της θα συνερχόταν, να μπορούσε να το διαβάσει. Ήταν η διακαής επιθυμία της μάνας να επικοινωνήσει με το παιδί της, το χειρόγραφο που έγραφε σχεδόν σαν να ήταν απαραίτητο για να αντέξει τους οχτώ μήνες που η κόρη της βρισκόταν σε κώμα με εκείνη ανελλιπώς στο πλευρό της.

Advertisements

Γι’ αυτό το λόγο, είναι και τόσο προσωπικό: αναφέρεται σε όλα της τα παιδικά χρόνια, τον παππού της τον πρόεδρο της Χιλής, τον χωρισμό των γονιών της και τη μητέρα που την ανέθρεψε μόνη της, εκείνα τα χρόνια από πολιτική οπτική, εκείνα τα χρόνια όπως μπορεί να αφηγηθεί μόνο κάποιος που τα έχει βιώσει ο ίδιος.

“Η Πάολα βρισκόταν σε κώμα για οχτώ περίπου μήνες κι εγώ δεν έλειψα στιγμή από κοντά της. Βρισκόμουν στο νοσοκομείο είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο και οι γιατροί μου επέτρεπαν να τη δω μόνο πέντε λεπτά ημερησίως. Όλο το υπόλοιπο διάστημα πηγαινοερχόμουν έξω στον διάδρομο και κάθε μέρα έγραφα τα συναισθήματά μου στο χαρτί. Ήθελα μόλις ξυπνήσει, να διαβάσει όλα όσα είχα να της πω όσο διάστημα βρισκόταν σε κώμα. Τελικά η Πάολα δεν τα κατάφερε και έφυγε από κοντά μου στις 6/12/1992 σε ηλικία 28 ετών”

Η Πάουλα αποτελεί το πιο διάσημο βιβλίο της Ιζαμπέλ Αλιέντε και η κινητήριος δύναμη που λειτούργησε υποστηρικτικά για την ίδρυση ενός φιλανθρωπικού οργανισμού, με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά και κοινωνικά αποδυναμωμένων γυναικών. Η κόρη της, η Πάουλα, ήταν ψυχολόγος «κι εργαζόταν εθελοντικά σε φτωχές κοινότητες της Ισπανίας και της Βενεζεουέλας, προσφέροντας αφειδώς την αγάπη, την αφοσίωση, τον χρόνο και τις ικανότητες της σε όλους όσοι την είχαν ανάγκη».

Ο μαγικός ρεαλισμός που διακρίνει τη συγγραφική της τεχνική, αναμειγνύοντας μύθο και ρεαλισμό, στην Πάουλα δεν είναι τόσο έντονος. Πιο απτή είναι η αίσθηση που απομένει στους αναγνώστες από τις κυρίαρχες γυναικείες φιγούρες που περιγράφονται.

Κατά καιρούς, οι κριτικές για το έργο της υπήρξαν αιχμηρές. Από τις πιο χαρακτηριστικές ήταν εκείνη του Ρομπέρτο Μπολάνιο που είχα χαρακτηρισεί τη συγγραφή της «αναιμική» κι «ετοιμοθάνατη», καθώς και ο συμπατριώτης της Χάρολντ Μπλουμ την είχε αποκαλέσει «κακή συγγραφέα». Τα βιβλία της, ωστόσο, μπορεί να χαρακτηρίζονται μερικές φορές από μελοδραματικές νότες και μια απόλυτη φεμινιστική ματιά που διαιωνίζει στερεοτυπικά ιδεώδη για τον άντρα, αλλά η προσφορά της πρώτα στην ισπανόφωνη λογοτεχνία και έπειτα, στην παγκόσμια είναι σημαντική.

Έχει βραβευτεί με το Αμερικάνικο Book Awards(1989), το Common Wealth Award of Distinguished Service (2004), το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Χιλής (2010) και το Λογοτεχνικό βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν(2012). Πολλά από τα βιβλία της έχουν μεταφερθεί στη μικρή και στη μεγάλη οθόνη.

Υπόθεση από οπισθόφυλλο

Κάθε βιβλίο της Ιζαμπέλ Αλιέντε αποτελεί σημαντικό γεγονός, όμως, αυτό εδώ είναι ακόμα πιο σημαντικό, γιατί είναι το πιο συγκινητικό, το πιο προσωπικό και το πιο οικείο από όσα έχει γράψει μέχρι τώρα. Όταν η μεγάλη Χιλιανή συγγραφέας βρισκόταν στην Ισπανία για την παρουσίαση του βιβλίου της Το Επουράνιο Σχέδιο, η Πάουλα, η κόρη της, έπεσε σε κώμα. Πλάι στο κρεβάτι της, κι ενώ παρακολουθούσε με αγωνία την εξέλιξη της αρρωστιάς της, η Ιζαμπέλ Αλιέντε άρχισε να γράφει σε ένα τετράδιο την ιστορία της οικογένειας της και τη δική της, με σκοπό να την χαρίσει στην κόρη της όταν θα έβγαινε απ’ αυτήν τη δραματική περιπέτεια. Αυτή, όμως, η κατάσταση κράτησε ατελείωτους μήνες και οι σημειώσεις της συγγραφέως έγιναν, τελικά, αυτό το αποκαλυπτικό και συγκλονιστικό βιβλίο, γραμμένο με πόνο ψυχής, με απίθανη ευαισθησία και αμεσότητα. 

Πηγές:

http://archive.philenews.com/el-gr/politismos-anthropoi/389/201328/ap-ate–ea-tou-aou-easou, Ο Φιλελεύθερος