Μιχάλης Σπέγγος: Οι 10 ηρωίδες που αγάπησα σε βιβλία

Για πολλούς ο 20ος αιώνας είναι ο αιώνας που ο άνθρωπος ανακαλύπτει τη «γυναίκα». Τουλάχιστον στο δυτικό λεγόμενο κόσμο, η κοινωνική, οικονομική και πολιτική κατάσταση της γυναίκας κάνει άλματα προόδου και δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι συλλογικά σε αυτούς τους τομείς είναι σαν η γυναίκα να βγαίνει απ’ το σκοτάδι στο φως. Αν είναι έτσι , και φαίνεται να είναι, μιας και οτιδήποτε γεννιέται μοιραία θα μεγαλώσει τότε ο 21ος αιώνας, ο αιώνας που διανύουμε, είναι σίγουρα ο αιώνας των γυναικών. Αυτά σε κοινωνικό-πολιτικό επίπεδο. Γιατί η γυναίκα ήταν παρούσα σε όλες τις φάσεις της ανθρώπινης πνευματικής δημιουργίας. Λιγότερο ως δημιουργός- εξ αιτίας βεβαίως των κοινωνικών συνθηκών που αναφέραμε-και περισσότερο ως μούσα, ως κινητήριος δύναμη. Μια δύναμη όμως συνυφασμένη με την ίδια την ύπαρξη της τέχνης. Εκ των ουκ άνευ, για να δανειστώ έναν πολιτικό όρο ή πιο απλά No woman no art, για να παραφράσω τους στίχους του Bob Marley, «Όχι γυναίκα , όχι τέχνη». «Η γυναίκα στην τέχνη», η γυναίκα ως δημιουργός, αποτελεί ένα τεράστιο ζήτημα προς μελέτη. Και δεν μιλώ βέβαια για απλώς μια καταγραφή και ανάλυση, αλλά επιστημονική διερεύνηση ως προς την όποια επίδραση μπορεί να έχουν οι κοινωνικές συνθήκες στις ιδεολογικές παραστάσεις άρα στην κοσμοαντίληψη της γυναίκας και πώς αυτά μετουσιώθηκαν στο έργο της. Σήμερα με τις επιλογές μου κάνω μια αναφορά σε μια συγκεκριμένη μορφή τέχνης, τη λογοτεχνία. Απ τη μεριά μου λοιπόν διάλεξα να κάνω μια αναφορά στη γυναίκα ως μούσα, ως μύθο, ως πρόζα, ποίημα, τραγούδι, ως θέατρο.

1. Σοφοκλής -Αντιγόνη.  (Αντιγόνη)

Η μάχη του δίκαιου με το ηθικό.  Ο νόμος των ανθρώπων κόντρα στο νόμο των «θεών».

2. Λέων Τολστόι-Άννα Καρένινα.  (Άννα Καρένινα)

Η ηθική της κοινωνίας είναι ψεύτικη και απάνθρωπη.  Μέσα από τη ζωή μιας γυναίκας που ερωτεύεται, τολμά, υπερβαίνει, προδίδεται και …πεθαίνει.

Advertisements

3. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης -Φραγκογιαννού. (Φόνισσα)

Μια σίριαλ κίλερ μιας άλλης εποχής σε ένα τόπο στη μέση του πουθενά.  Τα αίτια και ο μηχανισμός δημιουργίας του «τέρατος».  Ένα ψυχογράφημα, ορισμός.

4. Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ.-Λολίτα.  (Λολίτα)

Το απαγορευμένο και ανάρμοστο πάθος.  Και η μετέπειτα καταστροφή, εννοείται.

5. Μπόρις Πάστερνακ-Λάρα (Δόκτωρ Ζιβάγκο)

Κι αν οι συνθήκες μπορούν να αλυσοδέσουν τον μεγαλύτερο έρωτα ποτέ όμως δεν μπορούν να τον σκοτώσουν.

6. Φερνάντο Αραμπούρου-Μπιττόρι. (Πατρίδα)

Γιατί το άδικο πολεμιέται με επιμονή και μεγαλείο.

7. Γουίλιαμ Σαίξπηρ-Λαίδη Μάκβεθ. (Μάκβεθ)

Η ακόρεστη δίψα για εξουσία από τα παρασκήνια, τη σκιά.  Η μοίρα και η τιμωρία.

8. Τένεσι Γουίλιαμς-Μπλανς.  (Λεωφορείο ο Πόθος)

Για ζωές χαμένες.  Ζωές που έπλασε η μιζέρια, προσπάθησαν να αντισταθούν με όπλο το όνειρο και απέτυχαν.

9. Λεονάρδο Παδούρα.  Καριδάδ.  (Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά)

Αυτή ως αντι-ηρωίδα.  Γιατί αυτή γέννησε και μετά, με τη ζωή της και μόνο, όπλισε το χέρι του Ραμόν Μερκαντέρ.

10. Νίκος Καζαντζάκης-η Χήρα (Χριστός ξανασταυρώνεται)

Για την επιλογή της, για τον καταλυτικό της ρόλο στην μυθοπλασία.  Για κάποιους η Μαγδαληνή.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1963. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του ΑΠΘ, με πτυχίο φυσικού. Στη συνέχεια η Αμερική. American University, δύο χρόνια στην Washington DC για Masters, και έπειτα στην California στο γραμμικό επιταχυντή του Stanford University για διδακτορικό στην Πειραματική Πυρηνική Φυσική. Πήρε το διδακτορικό μου το 1994. Η διατριβή του είναι πάνω στο spin του νετρονίου. Ο κωδικός του πειράματος του: SLAC experiment/Ε142. Στη συνέχεια, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο University of Pensylvania και μετά υπότροφος της Γερμανικής κυβέρνησης στο εθνικό εργαστήριο DESY στη Γερμανία. Εκεί κάπου το 1998 έρχεται και το τέλος της καριέρας του ως πυρηνικού φυσικού. Ο ίδιος ο συγγραφέας σχετικά με το τέλος αυτό σχολιάζει: “Γιατί; Διότι κατά την άποψη μου η πυρηνική φυσική απαιτεί απ τους υπηρέτες της τον απόλυτο έρωτα, την αφοσίωση που δείχνει ο καλόγερος στο Χριστό. Εγώ αγαπούσα μεν , αλλά δεν ήμουν ερωτευμένος… με άλλο πράγμα ήμουν ερωτευμένος. Έτσι κάπως πήρα τη μεγάλη απόφαση να ακολουθήσω τον δρόμο της καρδιάς, τον έρωτα μου… την συγγραφή. Η πιο απλά να φτιάχνω και να λέω ιστορίες”