Όλα τα ποιήματα της ποιητικής συλλογής με τίτλο «Οι ώρες των άστρων» κινούνται στο χώρο του καθαρού υπερρεαλισμού. Είναι ένα καλλιτέχνημα σπάνιας ποιητικής σκέψης. Κάθε ποίημα είναι ο ανηφορικός δρόμος προς τον ήλιο, ο δρόμος προς το άπλετο Φως.
Με γλώσσα σύνθετη που γοητεύει, μας ελκύει να αναζητήσουμε το πλήρες νόημα κάθε στίχου. Κλιμακωτά, μεθοδευμένα και εύστοχα κλείνει κάθε ποίημα αποσαφηνίζοντας ολόκληρο το μετέωρο νόημα του, ακόμα και με αρχαιοπρεπείς εκφράσεις, δείγμα της βαθιάς φιλοσοφικής γνώσης του ποιητή. Η διάχυτη πολυμάθεια του Λιαντίνη γονιμοποιεί την Ιδέα. Ας δούμε ενδεικτικά ορισμένους στίχους. Στο ποίημα Νόστος παρομοιάζει το συναίσθημα της επιθυμίας του νόστου. Γράφει: «Aφύλαγα σύνορα κάποτε των νεφών, ένα θυμωμένο φαρί αλωνίζει τους ορίζοντες». Με αυτή την έκφραση εννοεί πως σήμερα και τα σύννεφα έχουν εναέριους φύλακες συνόρων, εννοώντας τον θυμό της Δικαιοσύνης ως τιμωρού.
Στο βιβλίο αυτό ο Λιαντίνης χτίζει με λέξεις το δικό του ιδεατό και ιδανικό κόσμο, με έννοιες που τολμούν σαν δάχτυλα ν’ αγγίξουν το φως χωρίς να καούν. Ετούτος ο κοινωνικός προβληματισμός όπως μεταφορικά μας επεξηγεί, φαίνεται καθαρά στο ποίημα Bωμός, όπου παραθέτοντας το αρχέγονο σφαγείο του Άβελ μάς προετοιμάζει προφητικά για τα μελλούμενα σημερινά σφαγεία των καιρών, στο βωμό των συμφερόντων:
«H αυγή ετοιμάζει το σφάγιο της/και τις παραστάδες της δύσης ραντίζει θυσία εσπερινή.»
Στο ποίημα Ηρακλής παρομοιάζει τον Ηρακλή ως διορθωτή των λαθών των Θεών, αλλά ολομόναχο, σαν ασκητή, να αυτοφαρμακώνεται: «Μάθημα ανατομίας στο σώμα του άθλου που φαρμάκεψε με το ίδιο του αίμα/το στερνό του χιτώνα, ζωσμένον καθώς/το λιοντάρι δύναμη και καρδιά λιονταριού ποτέ δεν φοβήθηκε στην καθημερινή αντιμετώπιση την αναμέτρηση με τον θάνατο και την έρημο της ψυχής.»
Ο αποσυμβολισμός σε όλα τα θαυμαστά ποιήματα της συλλογής είναι αναγκαίος, γι’ αυτό πρέπει ν’ ακούσουμε τη φιλοσοφική κραυγή υπέρ της διανόησης στη φωνή κάθε στίχου.
Η ποίηση του Λιαντίνη είναι ένα άρτιο οικοδόμημα, τα αρχιτεκτονικά σχέδια του οποίου γνώριζαν μόνο μεγάλοι ποιητές μας όπως ο Ελύτης, ο Ρίτσος, ο Καβάφης, ο Καζαντζάκης κ.ά.
Στο ποίημα Ηριδανός, που ήταν μυθολογικό πρόσωπο, γιος του Ωκεανού καθώς και αστερισμός γνωστός από την αρχαιότητα, ακόμα και ποταμός, ο Λιαντίνης υποδεικνύει τον Ηριδανό σαν ποτάμι γνώσης αλλά, ονοματολογικά, και σαν ουράνια σκέψη και γιο του Ωκεανού. Με θαυμαστό δε τρόπο περιγράφει ό,τι στέρεο από ξηρά, δηλαδή τα νησιά μας, που λικνίζονται στο θαλάσσιο περιβόλι της χώρας μας. Από του Δαιδάλου το αδιάβατο, την χρωματιστή Νάξο ως τη μουσικότητα της Κέρκυρας και πάνω απ όλα τη δίψα στ’ αρμυρισμένα χείλη για μάθηση υπό την καθοδήγηση εξ ουρανού για γαλήνεμα ψυχής στο γαλαξιακό χώρο της διανόησης. Ολόκληρη η συλλογή είναι μια κοσμογραφία που ξεκινά από την στυγνή πραγματικότητα και φτάνει ως τις πύλες ενός νέου ιδεατού κόσμου, απαραβίαστου ακόμα…
Ο ποιητής, διαθέτοντας διαισθητικό ένστικτο, μεγαλουργεί και αρματοδρομεί ως Ηνίοχος σε μονοπάτια ουράνια με την ποιητική σκέψη του, δωρίζοντας σε μας τη σοφία της πυξίδας του για να ανακαλύψουμε τον μαγνητικό πόλο της σοφίας και της ιδέας του Αγαθού.
Λατρευτής του ήλιου, του φεγγαριού και των άστρων, παρακολουθεί την πορεία τους προσέχοντας, θαρρεί κανείς με βαβυλώνιου μάτι, την τακτική περιστροφή τους. Πιστεύει βαθιά στην πανάρχαια πεποίθηση πως τ΄αστέρια είναι πανίσχυρα όντα και η θέση τους σηματοδοτεί την ανθρώπινη μοίρα. Μέσα στην ποιητική του συλλογή ανακαλύπτει κανείς ότι πίσω από την τιτλολογία των ποιημάτων (Αιγόκερως, Κριός, Λέων, Παρθένος, Πολικός κ.α.) κρύβονται τα παλάτια και οι τάφοι των βασιλιάδων, οι πανοπλίες και οι ασπίδες όπως αναφέρονται στο Ομηρικό έπος. Ένας ολόκληρος λαβύρινθος από λαμπρά ανάκτορα διαδρόμους και καβαφικά κελάρια αλλά και ατραπούς που οδηγούν στο σολωμικό φως ξανοίγεται μπροστά μας. Η Καβαφική υπόγεια ειρωνεία δονεί την ύπαρξη και αποτελεί τη «λυδία λίθο», το χρυσό κλειδί που χρησιμοποιεί για να οδηγήσει τον αναγνώστη μέσα από την σωκρατική επαγωγική μέθοδο στην Αλήθεια.
Ονόματα της ελληνορωμαϊκής εποχής συμβολικά περνούν εμπρός μας, όπως το όνομα Αβεσσαλώμ, για να τονίσουν το σκοτάδι στο οποίο τυλίχτηκαν γύρω απ’ τις παλιές ηρωικές ηγεμονίες, με ύφος λυρικό και μελαγχολικό, ρομαντικός απόηχος μα και φιλοσοφικός ίσκιος των σπουδαίων τραγικών. Γράφει:
«Πού ζήσαμε
τό νόημα τῶν βουνῶν ἀσάλευτων φυλλομετρώντας
ἤ πού τή λήκυθο φυλάγοντας τῆς νηνεμίας
καταμεσίς στή λυσίκομη πιλαλίστρα τοῦ Αἰγαίου»
Στο Ιστίον βλέπουμε τις ελυτικές καταβολές καθώς ο ποιητής επιθυμεί δια των αισθήσεων να ψηλαφήσει το μυστήριο του έρωτα και του κόσμου («ένα λίνο συννεφάκι λάμνοντας απάνου στο τρυφερό του το αχ έλιωσε στο μπλέ του ουρανού κι έσταξε στου ματιού σου την άκρη»). Λυρικότητα, τρυφερότητα και γλυκιά μελαγχολία υποβόσκει στους στίχους.
Στο ποίημα Καρκίνος χρησιμοποιεί τη ρίμα και πετυχαίνει με σαρκαστικό τρόπο να απομυθοποιήσει τον ιμπεριαλιστή «καρκινικό» άνθρωπο, που ως βασιλιάς κυνηγά το λαό που τρέχει να κρυφτεί «σε σπίτια και στη γκλαβανή». Ο καρκίνος με σκούφο βυσσινί στραβά (μετά από την έκρηξη αυτού του υπερκαινοφανούς αστερισμού) με τα δυο του χέρια σαν κουπιά (δαγκάνες), προχωρά δυο πίσω μια μπροστά (βάδισμα του κάβουρα). Ο συγγραφέας κλείνει εξαίσια το ποίημα «και όπου έχει δυο μοιρολογά» (εννοώντας τον άνισο καταμερισμό των αγαθών στον κόσμο). Όμως όταν έρθει η θεία δίκη της επανάστασης θα τρέχουν οι έχοντες να κρυφτούν για να γλιτώσουν το κεφάλι τους από τις γκιλοτίνες που θα στηθούν και σαν σφαγιά («τραγιά») με αίμα, κρασί από κάνουλα («βρύση») θα πλημμυρίσουν τα πάντα. Ο Λιαντίνης, αναπαριστώντας ως καρκίνο τον ξεκούτη και παράφρονα σύγχρονο άνθρωπο, αποδεικνύει την τραγικότητα και τη ματαιότητα του στην προσπάθεια του να ικανοποιήσει το εγώ του.
Στην Κόμη της Βερενίκης η επιρροή του Μυριβήλη είναι υπέροχα σμιλεμένη με το μύθο της Βερενίκης.
Γράφει ο Μυριβήλης: {Moσχοβολά αβαγιανούς και ρίγανη/σταφύλια πατημένα και τσακισμένα φύλλα της πικραμυγδαλιάς}, γράφει ο Λιαντίνης:
«Στους δρόμους που γκιζέριζα /καθώς Γιουδαίοι κι Ατσίγγανοι/τα φύτευες εθέριζα/αβαγιανούς και ρίγανη.»
Αυτή η μετάβαση από τον ρεαλισμό στην πιο λυρική έκσταση και τανάπαλιν, επιτυγχάνει να κατακτήσει τη συγκινησιακή μας παρόρμηση που ακολουθεί τις υφολογικές μετατοπίσεις μέσα από τα σχήματα που εφαρμόζει, όπως είναι η απώθηση-έλξη. Το ύφος εναλλάσσεται από παραδοσιακό και προφορικό σε επιβλητικά αρχαϊκό και υπαινικτικό, όπως στο ποίημα Λαγώος:
«Mόνον όταν στην άκρη του κλεφτά χαράκτηκε το είδωλο ενός ρήσου πλουμιάρη επικάνθη ο άνεμος.»
Στη Λύρα ο ποιητής επιχειρεί μια υπέροχη εικονοποιεία δια μέσω του έρωτα με μια μεταφυσική χροιά μεταφέροντας μας στους ρομαντικούς της Αναγέννησης μα και στον δικό μας Σολωμό. Σε υπερβατικό επίπεδο η Σελήνη σηματοδοτεί μια νέα Αρχή. Ο Λιαντίνης στο ποίημα αυτό γίνεται συμπαντικός, τα όρια του επεκτείνονται μέχρι να ενωθούν με το άπειρο. Μέσω της εικονοποιείας που δημιουργεί («τ’ αγόρια σηκώνουν τα χέρια ψηλά για της σελήνης το ροδοκάμπυλο στήθος») αγγίζει τις χορδές των αισθήσεων, τοποθετεί τη φύση ως πρωταρχικό τρόπο σκέψης των ποιητικών του αισθητηρίων. Ο Λιαντίνης θέλησε να μας εντάξει σε μια συνθήκη με το θεϊκό, αιώνιο, αψεγάδιαστο, φυσικό μας Αρχέτυπο, οδηγώντας μας σε ρήξη με την υποδουλωμένη μας κατάσταση.
Η ποιητική του δεινότητα αναδεικνύεται και μέσα στις επτά σειρές του ποιήματος Μικροσκόπιον/Τηλεσκόπιον, αφού με τρόπο εκκωφαντικά αιχμηρό τολμά σε λίγους στίχους να αποδώσει το μεγαλείο του κόσμου και τη ματαιότητα του εφήμερου:
«Σήψη γηρατειών και σκόνη/διακονεί τη γοτθική κάμαρα του Φάουστ. Μια μπουκιά δροσιά μέσα στους κρίνους σπουδάζει τη λιτανεία του γαλαξία.»
Ο Λιαντίνης κατορθώνει αυτό που έλεγε ο Πλάτωνας: «Η ποίηση είναι η αιτία που φέρνει το καθετί από το μη είναι στο είναι»
μα και αυτό που πίστευε ο Πάουντ:
«Αν κάποιος μάθει καλά Ελληνικά, μπορεί να βρει σχεδόν ολόκληρη την ποίηση στον Όμηρο», αφού μέσα στην ποίηση του Λιαντίνη συναντά κανείς τόσο το φιλοσοφικό στοχασμό όσο και τον αφθαρτοποίητο μύθο του Ομήρου, μεταφρασμένο στην σύγχρονη ελληνικότητα.
Ο Λιαντίνης με την ποιητική συλλογή «Οι ώρες των άστρων» αναζητά το ανεξήγητο «ριζωμένος στην ανθρώπινη ανάσα» με οδηγό τα άστρα-οδηγούς της ανθρώπινης μοίρας, σηματοδότες της αέναης κίνησης της ζωής, θαυμάζει τους πρωτεργάτες της αλήθειας και της ριζικής εσωτερικής επανάστασης, ενώ καυτηριάζει ταυτόχρονα τους τεχνουργούς της δεισιδαιμονίας και της κακίας.
Όπως είπε και ο Κόλλεριτζ:
«Η ποιότητα ενός μεγάλου ποιητή είναι πανταχού παρούσα και πουθενά ορατή σαν μια ξεχωριστή συγκίνηση.» Με βαθιά επίγνωση της πτώσεως του ανθρώπου ο Λιαντίνης μάς αφυπνίζει το ασυνείδητο μέρος του νου οδηγώντας μας στο φως του ελληνικού πνεύματος, στον απόλυτο ορισμό της πλατωνικής ΑΛΗΘΕΙΑΣ. Όλη η μνήμη του κόσμου χωρά μέσα στην ποίηση του. Όπως θα έλεγε και ο Αλεξανδρινός μας ποιητής : «Όσα κι αν είναι λίγα αυτά που σταματιούνται» θα μείνουν για πάντα στην Ποίηση.
Τα ποιήματα της συλλογής που τιτλοφορούνται ως Η όγδοη μέρα, είναι εμπνευσμένα από την αρχαϊκή επική ποίηση και ενοποιούν την πίστη στο θαύμα της νέας Δημιουργίας, δηλαδή της 8ης μέρας (όπως προοικονομείται και στο προοίμιο του βιβλίου), με τη δαντική υφολογία και την αποκαλυπτική διάσταση. Είναι μεταφυσικό το περιεχόμενο της, με προσμείξεις θεογονικές, φιλοσοφικές και ιστορικές. Τα αρχαιόθεμα ποιήματα του έχουν ως κεντρικό πυλώνα τη φθορά και την έξοδο προς το Φως. Γράφει:
«Περιμένοντας δώθε από τούτα τα ναυαγισμένα βουνά/το τάμα της παιδικής ηλικίας/λησμονημένο στην περιπέτεια των δρόμων/κουβαλάμε το φως και το λισγάρι της όγδοης μέρας/που την εμπιστεύθη δική μας/η πίκρια του θεού».
Εντυπωσιακά είναι δύο ποιήματα της συλλογής, όπου το βιωματικό στοιχείο έχει τον πρωτεύοντα ρόλο, προσδίδοντας τους ρεαλισμό:
Αυτά είναι τα ποιήματα Βαπτιστικά και η Εκτόρειος Στάσις, όπου η αγάπη του για την Αρχαία Ελλάδα πυρώνει τη βιωματική του γραφή. Γράφει στο ποίημα Εκτόρειος Στάσις, που το αφιερώνει στη Λου του, τη γυναίκα του, ένα καθαρά ερωτικό ποίημα, που προοιωνίζει τη σημερινή της κατάσταση:
«Ανθίζει εξαίσιο της αγάπης/το δέντρο μες την απουσία, στην Πυργωμένη Τροία, ο θάνατος το όνομα του γράφει.»
O Δημήτρης Λιαντίνης «αγνός αθλητής του δεκάθλου και του φωτός, ξέρει να «φιλιώνει το νερό» και τη «φάγουσα φλόγα». Πλέκει στεφάνι.
Μόνο οι μωροί δεν τον νοιώθουν. Κι εμείς «γνώριμε άγνωστε», «καλοδεχούμενε ξένε» «αγκαλιάζουμε τη στοργική μοναξιά σου» «αναμερίζοντας τον πανικό του χάους». Γιατί εσύ «κυβερνάς στη γραμμή του κράτει» το πλοίο των άστρων και το ποτάμι του σύμπαντος.
