Ο χαμός ενός φίλου μπορεί να μας λυγίσει. Αλλά η αυτοκτονία του μπορεί να μας ισοπεδώσει. Ο Τόρου το ξέρει αυτό από πρώτο χέρι, καθώς μετά την αυτοκτονία του εφηβικού του φίλου Κιζούκι απομακρύνεται, μουδιάζει συναισθηματικά και χάνεται. Ίσως για αυτό ο τίτλος του βιβλίου “Νορβηγικό Δάσος” είναι τόσο ταιριαστός: γιατί θυμίζει τη φαινομενική ηρεμία και γαλήνη που προσφέρει η απομόνωση σε ένα δάσος.
Περίληψη
Στην ώριμη πια ηλικία των 37 ετών σε μια πτήση για το Αμβούργο, ο Τόρου Βατανάμπε ταξιδεύει 18 χρόνια πίσω με αφορμή το τραγούδι “Νορβηγικό Δάσος” των Beatles. Μαζί του γυρνούν και οι αναγνώστες, όπου και βλέπουν το νεαρό φοιτητή Τόρου στα πιο όμορφα και δημιουργικά χρόνια των νέων, αν και τα πράγματα σε αυτή την περίπτωση είναι λίγο διαφορετικά. Στο λύκειο, ο Τόρου έχασε τον καλύτερό του φίλο ή καλύτερα το μοναδικό του φίλο, από αυτοκτονία. Αυτό το γεγονός τον άφησε να περιπλανιέται στη ζωή δίχως συγκεκριμένο στόχο. Επέλεξε τη σχολή του στη τύχη και σπουδάζει εκεί χωρίς φίλους, χωρίς εξόδους, απλά αφήνοντας το χρόνο να κυλήσει. Συναντά τυχαία τη Ναόκο, την κοπέλα του Κιζούκι, που και η ίδια ζει μια παρόμοια ζψή με το Τόρου μετά το χαμό του φίλου τους. Συνεχίζουν να συναντούνται και η σχέση τους εξελίσσεται σε ρομαντική μέχρι που ξαφνικά η Ναόκο χάνεται. Ο Τόρου μένει για άλλη μια φορά μόνος του, αλλά αυτή τη φορά μπαίνει στη ζωή του η συναρπαστική Μιντόρι. Όμως η Ναόκο επιστρέφει όσο ξαφνικά όσο εξαφανίστηκε και μένει πια σε ένα σανατόριο για ψυχικά ασθενείς. Και έτσι ο Τόρου θα κληθεί να επιλέξει, όχι ανάμεσα σε δυο κοπέλες, αλλά ανάμεσα σε δυο ζωές: μια ζωή γεμάτη επιφανειακή ηρεμία, δίχως εκπλήξεις με τη σχεδόν αδελφική φιγούρα της Ναόκο ή μια αλλοπρόσαλλη ζωή με βάθος και ερωτισμό μαζί με τη Μιντόρι.
Κριτική
Ο Τόρου κατά τη διάρκεια ολόκληρου του βιβλίου παρά τα όσα συμβαίνουν βρίσκεται σε μια κατάσταση γενικευμένης ανηδονίας, η οποία συνοδεύει για αρκετό καιρό όσους έχουν βιώσει το θάνατο κάποιου αγαπημένου. Η ίδια ανηδονία βιώνεται και από τους αναγνώστες του βιβλίου, οπότε προσωπικά δε θα το χαρακτήριζα ως ένα ελαφρό ανάγνωσμα που μπορεί να σας φτιάξει τη διάθεση. Το πένθος πέφτει σαν ένα βαρύ ύφασμα καλύπτοντας τα μάτια του Τόρου, μην επιτρέποντάς του να βιώσει τη χαρά του έρωτα, τον πόνο του χωρισμού ή την αδημονία για να συναντήσει την αγαπημένη του, σε όλη τους την ένταση. Η κουλτούρα του δεν τον αφήνει να αποδεχθεί αυτόν τον θάνατο αφού δεν του επιτρέπει να εκφράσει τον πόνο του, οι σύντροφοί του δεν του αφήνουν χώρο να θρηνήσει, και μόνο όταν το ερωτικό τρίγωνο του οποίου αποτελεί μέροος απλοποιηθεί με τον πιο παράδοξο τρόπο, θα μπορέσει να ξαναρχίσει τη ζωή που εδώ και χρόνια είχε στον αυτόματο πιλότο. Το πιο εντυπωσιακό βέβαια είναι πως αφού μάθουμε για το νεαρό Τόρου, δεν επιστρέφουμε ποτέ στον 37χρονο άντρα του οποίου οι αναμνήσεις αναδεύονται από το “Νορβηγικό Δάσος”. Δεν ξέρουμε αν το ξεπέρασε, αν ακόμη υποφέρει ή αν σχεδόν αδιαφορεί για αυτό το κομμάτι της ζωής του. Δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις και έτσι ο Τόρου Βατανάμπε, ακόμη και μετά από σχεδόν 400 σελίδες, παραμένει ένας άλυτος γρίφος για εμάς.
Ο συγγραφέας
Ο Χαρούκι Μουρακάμι γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου του 1949 στο Κιότο της Ιαπωνίας. Μεγάλωσε περιστοιχισμένος από βιβλία κυρίως Δυτικών συγγραφέων, που φαίνεται να επηρέασαν βαθιά το έργο του. Σπούδασε τέχνες και παντρεύτηκε μια συμφοιτήτριά του σε αρκετά μικρή ηλικία. Η έμπνευση να γράψει του ήρθε τελείως ξαφνικά στα 29 του χρόνια καθώς παρακολουθούσε έναν αγώνα μπέιζμπολ, ενώ συνεχίζει και γράφει ακόμη και σήμερα. Το πέμπτο μυθιστόρημα που εξέδωσε, το “Νορβηγικό Δάσος”, τον μετέτρεψε από έναν συγγραφέα με μερικές δεκάδες χιλιάδες Ιάπωνες αναγνώστες, σε ένα διεθνούς φήμης λογοτέχνη. Αυτή η φήμη του επέτρέψε να περάσει πολλά χρόνια στην Ευρώπη και στην Αμερική, επιστρέφοντας τελικά το 1995 στην πατρίδα του. Μερικά από τα γνωστότερα βιβλία του είναι:
-
«Το Κουρδιστό Πουλί» (1994)
-
«Σπούτνικ Αγαπημένη» (1999)
-
«Ο Κάφκα στην Ακτή» (2002)
-
«Τις Μικρές Ώρες» (2004)
- «1Q84» (Σειρά βιβλίων 2009-2010), και
-
«Ο άχρωμος Τσουκούρου Ταζάκι και τα χρόνια του προσκυνήματός του» (2013)
