Βγαίνουν συνέχεια νέα βιβλία, νέων συγγραφέων, με πρωτότυπες θεματολογίες, όμως συχνά γυρίζουμε στα παλιά, τα κλασικά. Μπορεί να μην αποτελεί το αγαπημένο μας είδος, όμως αγαπάμε και ξεχωρίζουμε πολλά βιβλία της κλασικής λογοτεχνίας. Γιατί όμως;
Λογοτεχνική πρωτιά
Τα κλασικά ήταν εδώ πρώτα. Το βιβλίο “Φράνκενσταϊν” της Mary Shelley ξεκίνησε το λογοτεχνικό είδος της επιστημονικής φαντασίας. “Οι φόνοι στην Οδό Μόργκ” του Edgar-Allan Poe ξεκίνησαν το λογοτεχνικό trend των μυστηρίων που εκτυλίσσονται σε ένα κλειδωμένο δωμάτιο. Ξεκίνησαν ουσιαστικά τα διάφορα λογοτεχνικά είδη, αφήνοντας -σχετικά- λίγο χώρο για καινοτομία στους νέους συγγραφείς. Λογικό είναι τα κλασικά να αποτελούν λογοτεχνικούς πρωτοπόρους και να αντιμετωπίζονται με τον ανάλογο σεβασμό.
Διδαχτήκαμε να τα αγαπάμε
Στο σχολείο, καλώς ή κακώς, με θεμιτό ή όχι και τόσο τρόπο, μας μαθαίνουν να αγαπάμε τα κλασσικά. Ξεκινώντας με Ευγένιο Τριβιζά και Διδώ Σωτηρίου, προχωρούμε στην Κική Δημουλά και στον Παπαδιαμάντη. Ακόμη και στην Αγγλική Φιλολογία που σπούδαζα, μαθαίναμε για τον Σαίξπηρ και την Έμιλυ Ντίκινσον. Λίγο που, όπως ειπώθηκε παραπάνω, κατέκτησαν λογοτεχνικές πρωτιές, λίγο που είναι πιο ευρέως διαδεδομένα, διδάσκονται σε δημόσια και ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα εδώ και πολλά χρόνια.
Ιστορία χωρίς ιστορία
Προσωπικά, λατρεύω την ιστορία. Αλλά δεν μου αρέσει κιόλας. Νομίζω ότι, όπως οι περισσότεροι, δεν εκτιμώ ιδιαίτερα την ιστορία λόγω παιδικών τραυμάτων (Θεωρητική Κατεύθυνση), ταυτόχρονα όμως λατρεύω να μαθαίνω για ιστορικά γεγονότα και για τις επιπτώσεις τους στις ανθρώπινες ζωές. Γνώρισα για τη βικτωριανή εποχή στην Αγγλία όπως και για την Αμερική μετά τον Β Παγκόσμιο, μέσω των λογοτεχνικών μυθιστορημάτων της εποχής. Δεν είμαι σίγουρη ότι θα αποκτούσα τόσο ενδελεχή γνώση για τις εποχές αυτές δίχως την κλασική λογοτεχνία. Μάλιστα, με έχει συνεπάρει τόσο η γνώση αυτή που άρχισα να διαβάζω και να ψάχνω αμιγώς ιστορικά κείμενα για τις εν λόγω εποχές.
Διαθεσιμότητα & Προσβασιμότητα
Η αλήθεια είναι πως δεν έχουν όλα τα βιβλιοπωλεία όλους τους τίτλους – διαφέρουν ανά χώρα, περιοχή και φυσικά διαφέρουν ως προς τους εκδοτικούς οίκους με τους οποίους συνεργάζονται και τι βιβλία αυτοί εκδίδουν. Κάποια κλασικά βιβλία όμως, υπάρχουν λίγο-πολύ στάνταρ σε όλα τα βιβλιοπωλεί: Ντοστογιέφκυ, Σαίξπηρ, Ώστεν, Καμύ. Επίσης μπορεί να έχουν χαμηλότερες τιμές, ειδικά όταν μεταπωλούνται ως μεταχειρισμένα. Ακόμη, τα κλασικά είναι διαθέσιμα σε όλες τις δημοτικές βιβλιοθήκες, αντίθετα από τις νέες κυκλοφορίες που ίσως χρειαστούν χρόνια για να φτάσουν στα ράφια των βιβλιοθηκών.
Μιλώντας περί προσβασιμότητας, καλό θα ήταν να μην ξεχνάμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των βιβλίων που υπάρχουν ως ακουστικά βιβλία ή βιβλία σε μορφή Μπράιγ στην Ελλάδα, είναι κλασσικά. Λόγω του χρόνου και του κόστους που απαιτείται στις παραπάνω διαδικασίες δεν προτιμούνται οι νέοι τίτλοι βιβλίων.
Γνωστά και αγαπημένα
Για τους παραπάνω λόγους αθροιστικά, υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που έχουν διαβάσει, έχουν αγαπήσει και έχουν μελετήσει την κλασική λογοτεχνία. Είχαν περισσότερο χρόνο και περισσότερους τρόπους να εκθέσουν το αναγνωστικό κοινό στη μαγεία του. Έτσι οι περισσότεροι από εμάς, όταν μας ρωτήσουν για το αγαπημένο μας ανάγνωσμα, είναι πιθανότερο να αναφέρουμε την Τζωρτζ Έλιοτ ή τον Ντοστογιέφσκυ, παρά τον νεαρό συγγραφέα του οποίου το ντεμπούτο μας εντυπωσίασε.
Καλό είναι να θυμόμαστε όμως πως τα κλασικά μιλούν για περασμένες εποχές, με άλλα προβλήματα και άλλες παραδόσεις. Επίσης τα κλασικά γράφονται από άτομα προερχόμενα από προνομιούχες κοινωνικές ομάδες, ενώ επίσης προνομιούχα άτομα δημιουργούν τον λογοτεχνικό κανόνα που προωθεί την αξία αυτών των βιβλίων. Αξίζει να εκτιμούμε τα βιβλία κλασικής λογοτεχνίας, όπως επίσης αξίζει να διαβάζουμε τη σύγχρονη λογοτεχνία που αναδεικνύει τη διαφορετικότητα και τα σημερινά προβλήματα με πιο άμεσο τρόπο.
