Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει ο τέλειος γονέας. Πολλοί άνθρωποι όμως πιστεύουν στον μύθο των τέλειων γονέων – της ιδανικής μητέρας και πατέρα που μεγαλώνουν χαρούμενα, καλά παιδιά χωρίς προβλήματα.
Στον πρόλογο του βιβλίου του, A Good Enough Parent, που δημοσιεύτηκε αρχικά το 1987, ο Bruno Bettelheim έγραψε: «Για να μεγαλώσει κανείς καλά ένα παιδί δεν πρέπει να προσπαθεί να είναι τέλειος γονιός, όσο δεν πρέπει να περιμένει το παιδί του να είναι ή να γίνει τέλειο άτομο. Η τελειότητα δεν είναι στην αντίληψη των συνηθισμένων ανθρώπινων όντων. Οι προσπάθειες για την επίτευξή του συνήθως παρεμβαίνουν σε αυτή την επιεική απάντηση στις ατέλειες των άλλων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του παιδιού κάποιου, που από μόνες τους καθιστούν δυνατές τις καλές ανθρώπινες σχέσεις» (Bettelheim,1987).
Ένα από τα προβλήματα με την προσδοκία της τελειότητας είναι ότι κάθε ελάττωμα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τα οποία κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα, μεγεθύνεται. Το να προσπαθείς για την τελειότητα ως γονιός δεν είναι καλό, γιατί οι ατέλειες στα ανθρώπινα όντα είναι αναπόφευκτες και αποτελούν μέρος της ανθρώπινης κατάστασης. Η πεποίθηση ότι η τελειότητα, ή ακόμα και κάτι που την προσεγγίζει, είναι εφικτό στη γονεϊκότητα προάγει την τάση να κατηγορούμε. Οι γονείς που αναζητούν την τελειότητα κατηγορούν τον εαυτό τους ή τους συζύγους τους ή τα παιδιά τους όταν τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως πρέπει. Το φταίξιμο δεν βοηθά ποτέ.
Ο μύθος του τέλειου γονέα μπορεί να προκαλέσει άγχος και να καταστρέψει την εμπειρία σας στην ανατροφή των παιδιών. Στην προσπάθεια για την τελειότητα, οι γονείς εξαντλούν τους πόρους και την ενέργειά τους, πιέζουν τον εαυτό τους και στερούν από τα παιδιά ζωτικής σημασίας εμπειρίες ανάπτυξης.
Επιπλέον, τα πρότυπα της τελειότητας για τους γονείς αυτές τις μέρες είναι απαιτητικά. Και σίγουρα οι τηλεοπτικές διαφημίσεις που δείχνουν χαμογελαστές, καλοντυμένες, δεμένες οικογένειες το κάνουν να φαίνεται τόσο εύκολο.
Advertising
Αλλά προσπαθήστε να μην κάνετε συγκρίσεις. Και μην υποτιμάτε την αξία της υποστήριξης. Μερικές φορές και μόνο το να γνωρίζετε ότι κι οι άλλοι γονείς βιώνουν τις ίδιες απογοητεύσεις με εσάς, μπορεί να σας δώσει μια συναισθηματική ώθηση. Πάντα όμως θέτοντας με σεβασμό τα όριά σας προκειμένου να εξετάσετε και την συμβουλή που θα σας δοθεί.
«Το να φανταζόμαστε ότι είμαστε αποκλειστικά ή πρωτίστως υπεύθυνοι για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των παιδιών μας είναι ένας ναρκισσιστικός μύθος.» ~ Gordon Livingston
Κάποια εργαλεία μιας αρκετά καλής ανατροφής είναι ο συνειδητός προβληματισμός, η ωριμότητα και η ενσυναίσθηση. Η ενσυναίσθηση είναι το κλειδί για κάθε επιτυχημένη σχέση και οι αρκετά καλοί γονείς γνωρίζουν ότι πρέπει να πρωτοστατήσουν στην ενσυναίσθηση, γιατί είναι πιο εύκολο γι’ αυτούς να μπει στο μυαλό του παιδιού παρά στο μυαλό του γονέα. Και πάλι, σύμφωνα με τα λόγια του Bettelheim: «Η ενσυναίσθηση, τόσο σημαντική για την κατανόηση του παιδιού από τον ενήλικα, απαιτεί να θεωρεί κανείς το άλλο άτομο ως ίσο – όχι όσον αφορά τη γνώση, την ευφυΐα ή την εμπειρία, και σίγουρα όχι ως προς την ωριμότητα, αλλά όσον αφορά στα συναισθήματα που μας παρακινούν όλους». Η κατανόηση των συναισθημάτων του παιδιού από τον γονέα και ο σεβασμός του γονέα για αυτά τα συναισθήματα είναι το πρώτο βήμα.
«Αρκετά καλός γονέας» σημαίνει..
Ο παιδίατρος και ψυχαναλυτής Winnicott Donald έβλεπε τη γονική μέριμνα σε μεγάλη αντίθεση με αυτά τα ιδανικά υψηλών επιδόσεων (Poulton, 2021). Μέσα από τα μάτια του Winnicott, η τέλεια ανατροφή των παιδιών δεν ήταν απλώς ανέφικτη, δεν ήταν επιθυμητή. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, είναι καλύτερα με τον «αρκετά καλό» γονέα, έναν που προσφέρει το χώρο για να προχωρήσουν με αυξανόμενη ανεξαρτησία (Fletcher, 2020).
Ως γονιός, πρέπει να αναγνωρίσετε ότι είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε ανησυχία, σύγχυση, θυμό, ένοχος, συγκλονισμένος και ανεπαρκής λόγω της συμπεριφοράς του παιδιού σας. Αυτό είναι μέρος του να είσαι γονιός. Είναι μάταιο και αυτοκαταστροφικό να προσπαθείς να είσαι τέλειος ή να μεγαλώνεις τέλεια παιδιά.
Κοντά στο τέλος του βιβλίου, ο Bettelheim προσθέτει: «Αν και δεν είμαστε τέλειοι, είμαστε πράγματι αρκετά καλοί γονείς, αν τις περισσότερες φορές αγαπάμε τα παιδιά μας και κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να τα κάνουμε καλά. Αυτή η σοφία, ή αλήθεια, μπορεί να μας προστατεύσει από την ανοησία του να σκεφτόμαστε ότι ό,τι κάνει ένα παιδί αντανακλάται μόνο σε εμάς. Πολλά από αυτά που κάνει έχουν να κάνουν κυρίως με τον εαυτό του και μόνο έμμεσα ή περιφερειακά με εμάς και αυτό που κάνουμε».
Ελπίζω τα δικά σας πρότυπα να σας επιτρέψουν να νιώσετε αρκετά καλά στον διαρκώς απαιτητικό ρόλο σας ως γονιός. «Αρκετά καλός γονέας» σημαίνει αρκετά καλός ώστε το παιδί να νιώθει ασφαλές, ικανό και αξιαγάπητο, τουλάχιστον αρκετά συχνά. Και να θυμάστε ότι η ανατροφή των παιδιών, όπως κάθε ανθρώπινη προσπάθεια, είναι λίγο ατελής.
«Οι γονείς μπορούν μόνο να δώσουν καλές συμβουλές και να δείξουν τον σωστό δρόμο, αλλά η τελική διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός ανθρώπου βρίσκεται στα δικά του χέρια.» ~ Anne Frank
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Fletcher, C. (2020). Being a ‘good enough’parent. Without Prejudice, 20(5), 10-11. https://hdl.handle.net/10520/EJC-1d972fcae5
Poulton, J. (2021). WINNICOTT’S THEORY OF THE PARENT-INFANT RELATIONSHIP. Ανακτήθηκε 26 Ιανουαρίου 2023
Bettelheim, B. (1987). A good enough parent: A book on child-rearing. Alfred A. Knopf. https://psycnet.apa.org/record/1987-97699-000
Advertising
