Λένε πως οι ορμόνες της αγάπης και της ευτυχίας, είναι η ντοπαμίνη και οι ενδορφίνες, οι οποίες απελευθερώνονται και σε κάνουν να αισθανθείς κοντά με τον άνθρωπό σου. Μέσα σε μία υγιή σχέση υπάρχει η «συναισθηματική αυτονομία». Αντίθετα σε μία μη υγιή σχέση υπάρχει η «συναισθηματική εξάρτηση». Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει μία υγιή σχέση, σχέση εξάρτησης; Είναι εκείνο το σημείο που οι κόκκινες σημαίες κάνουν την εμφάνισή τους και αρχίζουν να ταρακουνούν τα πράγματα.
Εξάρτηση σημαίνει..
Όταν λέμε εξάρτηση, σ’ ένα γενικό πλαίσιο, εννοούμε την πράξη που νιώθεις ότι πρέπει να κάνεις προκειμένου να αισθανθείς καλύτερα. Η αλήθεια είναι πως η εξάρτηση, είναι συνδεδεμένη με το συναίσθημα.
Και συνήθως, είναι ένα συναίσθημα ασφάλειας και του να ανήκεις κάπου. Είναι αυτό που οι ειδικοί στο πλαίσιο των σχέσεων ονομάζουν «συναισθηματική εξάρτηση» (Momeñe, et al., 2021). Και ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα, όπου η εξάρτηση συγχέεται πολύ συχνά μαζί του.
Ο έρωτας σε κάθε μορφή του..
Ο έρωτας εκφράζεται από τον καθένα με τον δικό του τρόπο και είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Ειδικά σε μία νέα σχέση, στις αρχές το αίσθημα του ενθουσιασμού είναι αρκετά έντονο και ενώ όλα γύρω σου τρέχουν, εσύ θες απλά να το ζήσεις στο έπακρο.
Και ως ένα βαθμό είναι απόλυτα φυσιολογικό τον πρώτο καιρό να υπάρχει ο τόσο μεγάλος ενθουσιασμός. Αυτό όμως αλλάζει μετά από λίγο. Όχι γιατί ο άνθρωπος που έχεις απέναντί σου γίνεται δεδομένο, αλλά γιατί σε μία υγιή σχέση αισθάνεσαι ασφάλεια. Όταν ερωτεύεσαι συνηθίζεις να αφιερώνεις αρκετή προσοχή στο «αντικείμενο» του πόθου σου.
Advertising
Και για να τα αναφέρουμε και όλα, εδώ μιλούμε για τη «συναισθηματική αυτονομία». Είναι ο υγιής τρόπος που μπορεί να συνυπάρχεις μέσα σε μία ή περισσότερες σχέσεις. Η «συναισθηματική αυτονομία», είναι αυτή που αφήνει τη σχέση να εξελιχθεί ομαλά, δίνοντάς της χώρο και χρόνο.
Ωστόσο καμιά φορά στην πορεία μπορεί να αλλάζουν κατά πολύ τα πράγματα. Είναι το σημείο που αρχίζουν να ξεπερνιούνται τα όρια. Και αυτό που εννοώ, είναι ότι αρχίζεις να χάνεις λίγο τον εαυτό σου. Αρχίζεις να ορίζεσαι από τη σχέση σου κι αυτό γιατί έχεις παρασυρθεί. Έχεις εξαρτηθεί από το συναίσθημα που σου βγάζει ο άνθρωπος που έχεις δίπλα σου. Είναι η επιρροή που ασκεί πάνω σου.
Μια κατάσταση εξάρτησης κι αδρεναλίνης
Μια κατάσταση από συναίσθημα, αγωνία και πάθος. Βασικό χαρακτηριστικό της συναισθηματικής εξάρτησης, είναι η απώλεια της προσωπικής ελευθερίας (Parens & Saul, 2019). Τα άτομα που έχουν εξαρτηθεί συναισθηματικά κάνουν πως δεν βλέπουν όλα αυτά τα σημάδια, με αποτέλεσμα να βυθίζονται ακόμη περισσότερο στη σχέση τους.
Καβγάδες φυσικά υπάρχουν σε κάθε σχέση. Όμως αυτό που καθορίζει μία υγιή από μία μη υγιή σχέση, είναι η αντιμετώπιση που έχει το ζευγάρι. Τόσο κατά τη διάρκεια του καβγά, όσο και μετά το πέρας αυτού. Και ως συνέπεια αυτού, να βυθίζονται ακόμη περισσότερο σε μία κακή ψυχολογία που επέρχεται μετά από κάθε κακή στιγμή.
Μέσα στη συναισθηματική εξάρτηση της σχέσης τα άτομα επιζητούν, με κάθε τρόπο και σε εξουθενωτικό βαθμό, τη συναισθηματική τους επιβεβαίωση. Έτσι το άτομο βρίσκεται μέσα σε ένα φαύλο κύκλο, όπου η ψυχολογική σταθερότητα ή αστάθεια του ενός, εξαρτάται καθολικά από τον άλλον.
Ο πραγματικός λόγος πίσω από την εξάρτηση
Φυσικά για να έχει δημιουργηθεί μία συναισθηματική εξάρτηση μέσα στη σχέση, τότε και τα δύο άτομα βρίσκονται σε τέτοιο σημείο, που δεν μπορούν να αντιληφθούν πως λειτουργεί το κομμάτι των υγιών σχέσεων. Και αυτό αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο για την εξέλιξη τόσο της προσωπικότητας του καθενός όσο και της ίδιας της σχέσης. Ο πραγματικός λόγος πίσω από τις σχέσεις που κυριαρχεί η εξάρτηση, δεν είναι ούτε η έλξη, ούτε η αγάπη, ούτε και ο έρωτας. Είναι μία ανάγκη που προκύπτει από το φόβο σε έναν ενδεχόμενο χωρισμό, την απόρριψη, την εγκατάλειψη και ένα άγχος αποχωρισμού.
Κοινό σημείο των ατόμων βέβαια στη συναισθηματική εξάρτηση είναι η ανασφάλεια. Η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα τους, είναι στο τρόπο επικοινωνίας και έκφρασης. Και συνήθως όλη αυτή η κατάσταση δεν προκύπτει τυχαία. Τα άτομα που έχουν την τάση να εξαρτώνται από άλλους, ξεκινάει από την παιδική τους ηλικία, όπου λανθασμένα έχουν συνδέσει τη συναισθηματική τους ισορροπία, με την παρουσία κάποιων ανθρώπων στη ζωή τους (Estévez, et al., 2018).
Αυτό που πρέπει όμως να θυμάσαι είναι πως η αγάπη και ο έρωτας σημαίνουν σεβασμό και μοίρασμα, όχι έλεγχο και κτητικότητα. Είναι κρίμα να αναλώνεσαι σε καταστάσεις που νομίζεις πως σε κάνουν χαρούμενο, αλλά στη πραγματικότητα σου προκαλούν θλίψη. Όσο κι αν δεν το πιστεύεις και κυρίως όσο κι αν φοβάσαι, εκεί έξω υπάρχουν άνθρωποι με τους οποίους θα είσαι όντως καλά μαζί. Γι’ αυτό και η καλύτερη λύση σε όλο αυτό, είναι να επενδύσεις στον εαυτό σου. Και η ψυχοθεραπεία είναι κάτι που θα σε βοηθήσει σε αυτό (Furrow & Palmer, 2019). Γιατί αν δεν είσαι καλά με εσένα, πώς περιμένεις να είσαι καλά στις διαπροσωπικές σου σχέσεις;
«Αν χρειάζομαι κάποιον να είναι μαζί μου όλη την ώρα, αυτό το άτομο θα πρέπει να είμαι εγώ». ~ Jorge Bucay
Βιβλιογραφικές Αναφορές
Estévez, A., Chávez-Vera, M. D., Momeñe, J., Olave, L., Vázquez, D., & Iruarrizaga, I. (2018). The role of emotional dependence in the relationship between attachment and impulsive behavior. Anales de Psicología / Annals of Psychology, 34(3), 438–445. https://doi.org/10.6018/analesps.34.3.313681
Furrow, J. L., & Palmer, G. (2019). Emotionally focused family therapy (pp. 879-884). Springer International Publishing. E-book, Ανακτήθηκε 15 Δεκέμβρη 2022 https://doi.org/10.1007/978-3-319-49425-8_900
Momeñe, J., Estévez, A., Pérez-García, A. M., Olave, L., & Iruarrizaga, I. (2021). Coping styles, dysfunctional schemes and psychopathological symptoms related to emotional dependence on the aggressor partner. Psicol. Conductual, 29, 29-50. https://doi.org/10.51668/bp.8321102n
Parens, H., & Saul, L. J. (2019). Dependence in man: A psychoanalytic study. Routledge. E-book, Ανακτήθηκε 18 Δεκέμβρη 2022 https://doi.org/10.4324/9780429473616
Advertising
