Πυρκαγιές στην Ελλάδα: Στο ίδιο έργο θεατές . . .

Για ακόμη μία χρονιά βρεθήκαμε στο ίδιο έργο θεατές να παρακολουθούμε άπραγοι και σοκαρισμένοι την Ελλάδα να καίγεται! Τη φετινή χρονιά μπορούμε να την θεωρήσουμε ως «deja vu» μιας και κάθε χρόνο -από το 2007 και έπειτα- συμβαίνει να μετατρέπονται σε στάχτη χιλιάδες στρέμματα πρασίνου με την πολιτεία να παρατηρεί αμέριμνη το θέαμα. Και αν κάποιος (υπερ)αισιόδοξος ήλπιζε ή υπέθετε ότι τα συνεχή παθήματα θα γίνονταν μαθήματα διαψεύστηκε έτι μία φορά. Αυτή τη φορά δεν έφταιγε ο «στρατηγός άνεμος», ούτε «ύποπτες» συνωμοσίες αλλά ξεκάθαρα συγκεκριμένοι γνωστοί ή άγνωστοι που επέλεξαν συγκεκριμένα μέρη για να οικοδομήσουν ιδιωτικά πολυτελή οικήματα.

Πυρκαγιές : Ιστορική αναδρομή και ευθύνες:

Η προσπάθεια αναδάσωσης στην Πάρνηθα.

Το 2007 περίπου 2.645.000 (!) στρέμματα πρασίνου σε Πελοπόννησο και Πάρνηθα έγιναν στάχτη και για όλα υπεύθυνος ήταν «ο στρατηγός…άνεμος» και οι ύποπτες συνωμοσίες που έβλεπαν να στήνονται ο τότε Υπουργός Δημοσίας Τάξεως, Β. Πολύδωρας και η κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή με τον Υπουργό να καταλήγει παραδεχόμενος ότι «την πατήσαμε στην Πάρνηθα». Η παραδοχή αυτή αποτυπώνει συνολικά την χρόνια πολιτική και κρατική προσέγγισή μας ως πολιτειακή και διοικητική δομή σε πολλά ζητήματα όπως στα Ίμια πριν χρόνια (που μας έσωσαν οι Αμερικανοί), όπως στην περίπτωση Οτσαλάν (που ξαφνικά ενώ προστατευόταν βρέθηκε σε τούρκικες φυλακές) και φυσικά όπως με τις καταστροφικές πυρκαγιές, που από το 2007 και έπειτα έχουν μετατραπεί σε καλοκαιρινό θεσμό! Και στις τρεις περιπτώσεις δείξαμε την ίδια αδράνεια, την ίδια υποτίμηση σε πρόσωπα και καταστάσεις και την ίδια αναποτελεσματικότητα.  Και αν κάποιος ήλπιζε ότι τα παθήματα θα γίνονταν μαθήματα διαψεύστηκε έτι μία φορά. Αν οι «φονικές» πυρκαγιές του 2007, σύμφωνα με μια -άκρως αμφισβητήσιμη και στα όρια του γελοίου- έκθεση της Πυροσβεστικής οφείλονταν σε μια ηλικιωμένη που έβραζε κόλλυβα στην Ηλεία και σε καμένους πυλώνες της Δ.Ε.Η. στην Πάρνηθα κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο για φέτος. Οι φετινές πυρκαγιές ήταν ξεκάθαρα έργο εμπρηστών και η ευθύνη για την αντιμετώπισή τους βαραίνει ολοκληρωτικά την πολιτεία που ναι μεν γνώριζε την έλλειψη εξοπλισμού και συντονισμού που υπήρχε, δεν έκανε όμως τίποτα για να αποτρέψει την πύρινη καταστροφή. Ο πρωθυπουργός αρκέστηκε απλά να αναφέρει ότι η έκταση της καταστροφής ήταν μικρότερη κατά 1/10 από αυτή του 2007 και 2008 προκαλώντας το κοινό αίσθημα -κι όχι άδικα-, έσπευσε όμως, να εξάρει την γενναιότητα και την αυταπάρνηση του πυροσβεστικού σώματος. Επίσης, έκανε σαφή λόγο για εμπρησμούς κάτι που αμφισβήτησε η Ν.Δ. , δια στόματος Κ. Μητσοτάκη, ο οποίος όμως, ξέχασε πως επί κυβερνήσεως Κ. Καραμανλή, ο τελευταίος είχε κάνει λόγω για ύποπτες συνωμοσίες και εμπρησμούς που σκοπό είχαν το πλήγμα της κυβέρνησής του με απώτερο στόχο την πτώση του. Επίσης, ήταν ο ίδιος που κραύγαζε για την μη ανανέωση των συμβάσεων των πυροσβεστών, κάτι που αν τελικά συνέβαινε η φωτιά θα είχε φτάσει μέχρι την Κρήτη! Τέλος, ο κ. Τόσκας (αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη) δεν έκανε δηλώσεις παρά αρκέστηκε σε μια μελλοντική αποτίμηση της τελικής κατάστασης (!).

Μια άλλη οπτική:

Επαναλαμβανόμενη σύμπτωση παύει να είναι σύμπτωση. Φέτος και δη τον μήνα Αύγουστο δημιουργήθηκαν σε ημερήσια βάση πάνω από 60 εστίες πυρκαγιών, αρχικά σε νησιά και στην συνέχεια σε περιοχές της Ανατολικής Αττικής. Τίποτα όμως, δεν είναι τυχαίο. Αρχικά, οι φωτιές που ξεσπούσαν αφορούσαν νησιά και σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο για αδιευκρίνιστα ως τώρα αίτια ένα νησί – σημειωτέον τουριστικό θέρετρο και με μεγάλη παρουσία τουριστών – δοκιμαζόταν από την πύρινη λαίλαπα.  Τα μεγαλύτερα θύματα τα Κύθηρα, που το 1/8 του νησιού ήτοι πάνω από 10.000 στρέμματα έγιναν  στάχτη και η Ζάκυνθος που έχασε μεγάλο μέρος του πρασίνου της. Όμως, οι πυρκαγιές δεν προξένησαν μόνο σε νησιωτικές περιοχές καταστροφές αλλά και στο γνωστό θύμα τα τελευταία χρόνια, την Ανατολική Αττική. Δεν είναι καθόλου τυχαία που επιλέχθηκαν (προσωπικά φρονώ ότι υπήρξε ανθρώπινος παράγοντας ως αιτία τους) τα μέρη αυτά για να καούν. Το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα σχετικά με την χωροταξία περιβάλλοντος είναι επισφαλές και αμφισβητήσιμο. Εν ολίγοις, νομικά άλλα ισχύουν για μια περιοχή αν χαρακτηριστεί δάσος και άλλα για το αν χαρακτηριστεί δασική έκταση καθορίζοντας έτσι τον τόπο που και με το νόμο πλέον μπορεί κάποιος να επέμβει οικοδομικά. Άλλωστε οι συνεχείς συλλήψεις (μία στα νησιά , μία στην Πάτρα και μία στην Αν. Αττική) «μαρτυρούν» ότι επρόκειτο για εμπρησμό. Δεν είναι φυσικά, καθόλου τυχαίο, ότι οι περισσότερες δασικές εκτάσεις στην Αν. Αττική είναι ιδιωτικές και δεν είναι λίγα τα πολυτελή οικήματα που κατά καιρούς «ξεφυτρώνουν» και κοσμούν τις εκτάσεις αυτές φθάνοντας δε σε ένα σεβαστό υψόμετρο -οικήματα, που είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν πληρούν τις πολεοδομικές προϋποθέσεις και τα οποία χτίστηκαν στις στάχτες των προηγούμενων καμμένων σπιτιών ή δενδρυλλίων. Τι ειρωνεία! Και αυτό βέβαια, οδηγεί σε ένα ατέρμονο κύκλο. Στο μόνο όμως, που πρέπει να ελπίζουμε είναι στο να αλλάξει συμπεριφορά η πολιτεία και φυσικά να αλλάξουν οι ίδιοι οι νόμοι. Να μην επιδέχονται αμφισβήτηση και να μην υπάρχει η δυνατότητα υπεκφυγής τους.

Οι ευθύνες της πολιτείας:

Η αποκλειστικά υπεύθυνη για την αδράνεια, τον ελλιπή εξοπλισμό, την έλλειψη συντονισμού και την αργοπορία στην αντιμετώπιση των καταστροφικών πυρκαγιών έχει και πάλι η πολιτεία. Ο αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Ν.Τόσκας ήταν ενήμερος για τους συναγερμούς που είχε εκπέμψει η Πυροσβεστική Υπηρεσία για περιοχές με επικινδυνότητα και τους αγνόησε επιδεικτικά. Ήταν επίσης, ενήμερος για τις σοβαρότατες ελλείψεις σε πυροσβεστικά οχήματα, προσωπικό, αεροπλάνα τύπου Καναντέρ και ελικόπτερα και δεν φρόντισε την ενίσχυσή τους. Ήταν ακόμη, ενήμερος για τις αναποτελεσματικές έως και ανύπαρκτες ζώνες πυρασφάλειας και πυροπροστασίας και δεν φρόντισε να τις ανανεώσει ή και εγκαταστήσει. Επιπλέον, ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν αιτήθηκε έγκαιρα ευρωπαϊκή βοήθεια.  Η πολιτεία για ακόμη μια φορά ήταν αδρανής, απαθής και διέπραξε έγκλημα απερίγραπτο και ειδεχθές. Το μόνο θετικό ότι δεν θρηνήσαμε θύματα παρά μόνο καταστράφηκαν περιουσίες που για πολλούς όμως, ήταν ολόκληρη η ζωή τους.  Αυτό όμως, που προξενεί πολλά ερωτηματικά είναι η στάση των τοπικών αρχών. Κανένας δήμαρχος ή δημοτικός σύμβουλος δεν γνωστοποίησε τι απέγιναν τα -έστω λιγοστά- κρατικά και ευρωπαϊκά κονδύλια που δόθηκαν με αποκλειστικό σκοπό την ενίσχυση ζωνών πυρασφάλειας και την ανανέωση ή εγκατάσταση ζωνών δασοπυρόσβεσης. Κανένας τοπικός άρχων δεν γνωστοποίησε γιατί υπήρξε για ακόμη μια φορά κάκιστος συντονισμός για τον οποίο υπεύθυνος ήταν ο ίδιος. Κανένας πρωθυπουργός και κανένας υπουργός δεν δύναται να συντονίσει μια πυροσβεστική επιχείρηση. Μόνον να απευθυνθεί στους κατά τόπους δήμους μπορεί και να τους ενισχύει με πυροσβεστικά οχήματα και προσωπικό. Τον απόλυτο συντονισμό για μία πυροσβεστική επιχείρηση τον έχει ο αρχηγός της πυροσβεστικής ή ο εκάστοτε υπεύθυνος συντονισμού. Επιπλέον, κανένας τοπικός άρχων δεν γνωστοποίησε τον λόγο για τον οποίο καθυστέρησαν μπουλντόζες και εκσκαφείς στα κρίσιμα σημεία που σίγουρα αν υπήρχαν εκεί θα είχαν βοηθήσει. Αντίθετα, αρκέστηκαν στο να «παπαγαλίζουν» την ενημέρωση που τους παρείχε η Πυροσβεστική Υπηρεσία και να εμφανίζονται σε τηλεοπτικούς σταθμούς και κάποιες φορές επιβαίνοντες σε καράβια (όπως ο Δήμαρχος Κυθήρων) και να εξαπολύουν δριμύ κατηγορώ στην κυβέρνηση, που σίγουρα δεν είναι άμοιρη ευθυνών.

Οι αφανείς ήρωες :

Οι μόνοι που αξίζουν τον χαρακτηρισμό του ήρωα είναι οι πυροσβέστες, οι οποίοι έδωσαν τα πάντα ακόμα και την ψυχή τους προκειμένου, πρωτίστως να σώσουν τις ζωές των συνανθρώπων τους και εν συνεχεία τις περιουσίες τους και τον τελευταίο πνεύμονα πρασίνου που είχε απομείνει. Σε εξαντλητική κατάσταση (όπως «μαρτυρά»η διπλανή φωτογραφία) δίχως νερό και φαγητό για πάνω από 36 (!) ώρες, με ελλιπή εξοπλισμό, με αντίπαλο τις καιρικές συνθήκες και με κρεβάτι τις στάχτες και τα αστέρια. Για λίγα μόνο λεπτά μέχρι η απειλητική φωτιά να τους αναγκάσει να βρεθούν και πάλι στον σημείο της μάχης. Οι εκλείσεις για φαγητό και νερό πολλές και η απόκριση, όμως, του απλού κόσμου, που εκτίμησε και με το παραπάνω το τιτάνιο έργο τους, συγκινητική !

Ο πυροσβέστης που κάλεσε σε βοήθεια έγινε αμέσως «viral»και η ανταπόκριση ευτυχώς ήταν τάχιστη :

Το παράδειγμα της Βουλγαρίας:

Η ελληνική πολιτεία δεν μαθαίνει από τα λάθη της και εκτός αυτού δεν παραδειγματίζεται από γειτονικές της χώρες. Δεν χρειάζεται να πάει κανείς μακριά για να διαπιστώσει τι εγκληματικά λάθη διαπράττουμε ως χώρα. Αρκεί ένα βλέμμα στην …Βουλγαρία ! Το γειτονικό κράτος της Βουλγαρίας διαθέτει υπερσύγχρονο πυροσβεστικό εξοπλισμό που ανανεώνεται ανά δύο έτη.

Διαθέτει σε κάθε βουνό σύστημα ανίχνευσης πυρκαγιάς που αμέσως ειδοποιεί την πυροσβεστική ώστε να επέμβει έγκαιρα. Σε κάθε δάσος υπάρχει ένα δρομάκι που διευκολύνει την πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλα τα  δάση υπάρχουν ζώνες πυρασφάλειας που φυλάσονται από χιλιάδες εργαζομένους των δασών, εργαζόμενοι που πληρώνονται από τους δήμους. Οι δήμοι με τη σειρά τους έχουν πολλά έσοδα από πληρωμές δημοτικών τελών, διπλωμάτων κυκλοφορίας, είσπραξη εισιτηρίων εκατοντάδων πάρκων, ζωνών στάθμευσης,  προστίμων στις κλήσεις, έσοδα νερού και ρεύματος. Έτσι, δημιουργείται μια απόλυτη ισορροπία σε έξοδα και έσοδα με αποτέλεσμα τουλάχιστον ως προς τους περιβαλλοντικούς κινδύνους να μην κινδυνεύει. Φυσικά, η επόμενη κυβέρνηση συνεχίζει το έργο της προηγούμενης και δεν γκρεμίζει ό,τι έχτιζε για μικροπολιτικούς λόγους.

Η Ελλάδα πρέπει να διδαχτεί από τα λάθη της και να μην τα επαναλαμβάνει. Δεν είναι επίσης, καθόλου κακό να παραδειγματίζεται από γειτονικές της χώρες, όπως η Βουλγαρία. Το σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται να κάνει τίποτα από τα δύο. Μένει να δούμε ποιοι θα είναι οι ιδιοκτήτες των νεόδμητων πολυτελών οικημάτων και ξενοδοχειακών μονάδων στις πληγείσες περιοχές. Αν μη τι άλλο θα εξηγηθούν κάποια ερωτήματα.

Πηγές:   http://www.tovima.gr/society/article/?aid=863483        

                http://skeftomasteellhnika.blogspot.gr/2017/08/blog-post_653.html