Τετάρτη 10 Αυγούστου 2022
  • Αφιερώματα
  • Συνεντεύξεις
  • Κινηματογράφος
  • Θέατρο
  • Βιβλίο
  • Διαγωνισμοί
MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά
MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά
  • MAXMAG
    • Σχετικά με εμάς
    • Πολιτική απορρήτου
    • Widget+
    • Newsletter
    • Δελτία Τύπου
    • Επικοινωνία
    • Γίνε αρχισυντάκτης
    • Γίνε αρθρογράφος
    • #Egrapses
    • Next Chapter
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
    • Αφιερώματα
    • Συνεντεύξεις
    • Πολιτισμός
    • Κοινωνία
    • Βιβλίο
    • Εκπαίδευση
    • Ειδική Αγωγή
    • Φιλοσοφία
    • Ιστορία
    • Μουσεία
    • Πρόσωπα
    • Festival
    • Γλώσσα
    • Περιβάλλον
  • ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
    • Κινηματογράφος
    • Μουσική
    • Θέατρο
    • Τηλεόραση
    • Γαστρονομία
    • Φωτογραφία
    • Gaming
  • LIFE & STYLE
    • Μηχανοδήγηση
    • Σώμα & Υγεία
    • Γαστρονομία
    • Μόδα & Ομορφιά
    • Design
    • Ψυχολογία
    • Αψυχολόγητα
    • Επιχειρηματικότητα
    • Καρίερα
  • ΕΠΙΣΤΗΜΗ
    • Επιστήμη
    • Τεχνολογία
    • Ψυχολογία
  • ΕΞΕΡΕΥΝΩ
    • Ταξίδια
    • Άγνωστη Ελλάδα
    • City Guide
  • PLUS
    • Next Chapter
    • #Egrapsa
    • Διαγωνισμοί
    • Podcasts
    • QUIZ
Άγνωστη Ελλάδα

Μονή Παναγίας Κλεισούρας: Η πίστη συναντά την φύση

by Γιάννης Κουτρούδης 1 Νοεμβρίου 2021
 Μονή Παναγίας Κλεισούρας: Η πίστη συναντά την φύση
Στην Μονή Παναγίας Κλεισούρας. Πηγή εικόνας dysi.gr
Στο εσωτερικό της Μονής Παναγίας Κλεισούρας. Πηγή εικόνας dysi.gr

Περίπου τριάντα δύο χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Καστοριάς, βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Κλεισούρας. Σφηνωμένο στην καταπράσινη βραχώδη πλαγιά του βουνού, το μοναστήρι ξεχωρίζει για την επιβλητική πετρόκτιστη αρχιτεκτονική του. Το όνομα του μοναστηριού προέρχεται από το ομώνυμο μαρτυρικό χωριό που βρίσκεται πολύ κοντά στο μοναστήρι. Χωριό και μοναστήρι δεν είναι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί, ωστόσο ξεχωρίζουν για το ιστορικό και θρησκευτικό ενδιαφέρον τους.

Το ταξίδι μας ξεκινά προς αναζήτηση της μονής. Ο δρόμος δεν είναι εύκολος. Η διαδρομή διασχίζει καταπράσινες ημιορεινές εκτάσεις με συνέχεις στροφές, ενώ άγρια ζώα ξεπηδούν συχνά στην μέση του δρόμου! Μετά από οδήγηση δύο περίπου ωρών – αν ξεκινάτε από την Θεσσαλονίκη – φτάνουμε στο μοναστήρι.

Αυτό που τραβά αμέσως την προσοχή του ταξιδιώτη είναι το καταπράσινο τοπίο με την υγρή ατμόσφαιρα και την υποβλητική ηρεμία. Η μονή Παναγίας Κλεισούρας βρίσκεται στη μέση ενός τεράστιου δάσους από οξιές και βελανιδιές. Οι ανήλιες βραχώδεις πλαγιές του βουνού και οι πηγές που ξεχύνονται στην μέση του δρόμου δίνουν μία ιδιαίτερη αύρα γαλήνης στην περιοχή. Αν και βουνίσιο, το κλίμα είναι υγρό και ψυχρό.

Προχωρώντας προς την μονή Παναγίας Κλεισούρας, το βλέμμα του εκάστοτε επισκέπτη μαγνητίζουν οι πετρόκτιστοι τοίχοι με τα μικρά ξύλινα παραθυράκια. Δείγμα βαλκανικής αρχιτεκτονικής με υλικά ανθεκτικά στο βαρύ κλίμα της περιοχής.

Η άγνωστη ιστορία

Όση ώρα περπατάς προς την είσοδο της μονής, σκέφτεσαι ποια μπορεί να είναι η ιστορία του μοναστηριού.

Πότε χτίστηκε;

Από ποιον;

Ποιοι κατοικούσαν πρώτοι εδώ;

Η αλήθεια είναι ότι το μοναστήρι αυτό καθαυτό δεν θα σου δώσει απαντήσεις. Πριν οποιαδήποτε επίσκεψη, ίσως είναι καλύτερο να κάνεις πρώτα την δική σου έρευνα. Βέβαια, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για την Μονή της Παναγίας στην Κλεισούρα.

Λέγεται πως ιδρύθηκε περίπου το 1314 από τον Νεόφυτο, έναν ιερομόναχο που καταγόταν από την περιοχή. Ωστόσο, για πολλούς αιώνες, η μονή Παναγίας Κλεισούρας δεν αναφέρονταν σε επίσημα έγγραφα ή αναφορές. Καταλήγουμε δηλαδή στο συμπέρασμα πως ίσως οργανωμένη μονή δεν υπήρχε. Μάλλον, επρόκειτο περισσότερο για κάποιο ησυχαστήριο αναχωρητών που ζούσαν στην γαλήνη του δάσους.

Νέες πληροφορίες για την μονή αποκτούμε ξανά το 1813, όταν ο ιερομόναχος Ησαΐας ανακαινίζει την μονή. Λέγεται πως ο Ησαΐας είδε ένα όραμα όταν εγκαταβιούσε στην Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους και αποφάσισε τελικά να ανακαινίσει την μονή στην Κλεισούρα.

Αργότερα, η μονή «ακούγεται» ξανά στους νεότερους χρόνους, όπου κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, φιλοξένησε μακεδονομάχους, ανάμεσά τους και τον Παύλο Μελά.

Προχωρώντας προς το εσωτερικό του μοναστηριού…

Έχοντας κατά νου την «θολή» ιστορία της μονής, κατευθυνόμαστε προς το εσωτερικό του μοναστηριού. Η κανονική πύλη – για άγνωστο λόγο – είναι σφραγισμένη και η είσοδος στο μοναστήρι πραγματοποιείται μόνο από το κελάρι της μονής, το οποίο έχει μετατραπεί σε χώρο υποδοχής επισκεπτών.

Μπαίνοντας στο μοναστήρι, νιώθεις τον υγρό αέρα να σε χτυπάει στο πρόσωπο και κατευθύνεσαι αργά αργά προς το καθολικό της μονής. Στο μέσον της εσωτερικής αυλής βρίσκεται το καθολικό, στο οποίο υπάρχει η κτητορική επιγραφής της μονής. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη τρουλαία βασιλική με νάρθηκα και ανακαινίστηκε το 1813 με δαπάνες του μοναχού Ησαΐα και της Μητρόπολης Καστοριάς επί μητροπολίτη Νεοφύτου.

Άποψη του καθολικού της μονής με το ξυλόγλυπτο τέμπλο. Πηγή εικόνας: orthodoreligioustourism

Οι αγιογραφίες της μονής ολοκληρώθηκαν το 1813 και αποτελούν έργο του Γεωργίου από τους Χιονάδες της Ηπείρου, με πρωτότυπη θεματολογία από την Δημιουργία του Κόσμου. To ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού είναι επιχρυσωμένο από τον Λινοτοπίτη χρυσοχόο Κωνσταντίνου το 1772 επί ηγουμενίας του μοναχού Παϊσίου. Η επίχρωση του τέμπλου πρέπει να έγινε δεκαπέντε χρόνια μετά την τοποθέτηση του αρχικού ξυλόγλυπτου τέμπλου, το οποίο έχει ανάγλυφες παραστάσεις από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη.

Βγαίνοντας από το καθολικό της μονής, κατευθυνόμαστε προς το αγίασμα. Το αγίασμα βρίσκεται σε προαύλιο χώρο έξω από το μοναστήρι, όπου λίγο παραδίπλα ξεκινάει ένα σχετικό βατό ορεινό μονοπάτι. Αν ακολουθήσετε το μονοπάτι, θα βρεθείτε σε μία κορυφή του βουνού, όπου βρίσκεται το μικρό παρεκκλήσιο της Αγίας Τριάδας.

Μάλιστα, μέσα στο εξαιρετικά μικρό παρεκκλήσιο, βρίσκεται ένα απρόσκοπτο θέαμα. Ο λόγος για τον βράχο… των αμαρτημάτων. Πρόκειται για έναν βράχο με ένα μικρό κυκλικό άνοιγμα που σε οδηγεί σε διπλανό χώρο του παρεκκλησίου. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο βράχος είναι ένας επίγειος κριτής. Όταν ένας αμαρτωλός επιχειρήσει να περάσει τον βράχο, ο βράχος θα στενέψει και δεν θα τον/την αφήσει να συνεχίσει. Μόνο οι ενάρετοι θα καταφέρουν να περάσουν…

Οσία Σοφία της Κλεισούρας: Μία σύγχρονη αγία 

Κατεβαίνοντας από το παρεκκλήσιο της Αγίας Τριάδας, κατευθυνόμαστε προς το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου και το ταφικό παρεκκλήσιο της Οσίας Σοφίας. Τα δύο παρεκκλήσια βρίσκονται σε μία πλαγιά σε μικρή απόσταση από το μοναστήρι και είναι εύκολα προσβάσιμα με τα πόδια.

Το μικρό λιτό ταφικό παρεκκλήσιο της Οσίας Σοφίας «ξεκλειδώνει» την μοναδική ιστορία του βίου μίας σύγχρονης αγίας. Η Οσία Σοφία «ανέστησε» τον μοναχισμό στην Δ. Μακεδονία και αποτελεί το σημαντικότερο κεφάλαιο στην σύγχρονη ιστορία της μονής.

Γεννημένη στον Πόντο το 1883, η Σοφία ήταν κόρη του Αμανάτιου και της Μαρίας Σαουλίδου. Το ζευγάρι είχε άλλα δύο παιδιά, τον Κωνσταντίνο και τη Συμέλα. Από μικρή ηλικία, η Σοφία εκδήλωσε την κλίση της προς τον Θεό. Απέφευγε τις συναναστροφές με παιδιά της ηλικίας της και έτρεχε σε εκκλησίες και ξωκκλήσια του Πόντου ανάβοντας καντήλια και κεριά.

Άποψη του ταφικού παρεκκλησίου της Οσίας Σοφίας. Πηγή εικόνας: imkastorias.gr

Παρά την έντονη θρησκευτική ευλάβειά της, παντρεύτηκε στα 24 της τον Ιορδάνη Χοτοκουρίδη και απέκτησε μία κόρη, η οποία λίγο αργότερα πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Τα ταραγμένα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και η Μικρασιατική Καταστροφή έφεραν την Σοφία στην Ελλάδα.

Μετά από πολλές περιπέτειες, η Σοφία εγκαταστάθηκε στο χωριό Αναρράχη της Εορδαίας, όπου άρχισε να βλέπει οράματα με την Παναγία. Πολύ γρήγορα, τα οράματα της Σοφίας την οδήγησαν στο Μοναστήρι της Κλεισούρας που εκείνη την εποχή βρισκόταν σε πλήρη εγκατάλειψη.

Ο ασκητικός βίος της, τα θαύματα και η προσήλωσή της στον Θεό διαδόθηκαν πολύ γρήγορα στην περιοχή με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να συρρέει στο μοναστήρι για να ζητήσει την βοήθεια της αγίας για κάθε είδους πρόβλημα.

Η Οσία Σοφία κοιμήθηκε το 1974, ενώ το 2012 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προχώρησε στην αγιοκατάταξη της Οσίας Σοφίας στο αγιολόγιο της Ανατολικής Εκκλησίας.

Η επίσκεψη στην μονή μπορεί να συνδυαστεί με ανάβαση στον ορεινό οικισμό της Κλεισούρας. Η θέα προς το λεκανοπέδιο της Εορδαίας πραγματικά κόβει την ανάσα, ενώ το τοπίο είναι ιδανική εικόνα για τους λάτρεις του φθινοπώρου.

Πηγή

Βίδος, Κ. (2021). Μονή Παναγίας Κλεισούρας, Ανακτήθηκε από tovima.gr (Τελευταία πρόσβαση στις 30/10/2021).


ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ ΤΟ:

Γιάννης Κουτρούδης (Website)

Αρθρογράφος

Δημοσιογράφος, Ιστορικός, Storyteller. Για να περνάω την ώρα μου γράφω στο μπλογκ μου, στα social media και γενικά όπου μπορώ να γράφω...

Μόλις ανέβηκαν
Μόδα & Ομορφιά

Αυτά τα after sun θα σώσουν την επιδερμίδα σου

10 Αυγούστου 2022
Ιατρικά νέα

Γλοίωμα εγκεφάλου: οι αιτίες εμφάνισής του

10 Αυγούστου 2022
Κινηματογράφος

The Lives of Others: Τροφή για σκέψη

9 Αυγούστου 2022
Αψυχολόγητα

Γιατί κάποιοι είναι «απολιτίκ;»

9 Αυγούστου 2022

Μην χάσεις
Άγνωστη Ελλάδα

Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» στο Ίλιον: Μια βόλτα στη φύση που καλλιεργεί τη φαντασία

Άγνωστη Ελλάδα

Πύργος Βασιλίσσης: Παραμυθένιο σκηνικό που λατρεύουν και οι λιγότερο λάτρεις των παραμυθιών

Άγνωστη Ελλάδα

Νησάκι Αγίου Νικολάου: Ο άγνωστος «παράδεισος» έξω από τη Λευκάδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Άγνωστη Ελλάδα

Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» στο Ίλιον: Μια βόλτα στη φύση που καλλιεργεί τη φαντασία

Άγνωστη Ελλάδα

Πύργος Βασιλίσσης: Παραμυθένιο σκηνικό που λατρεύουν και οι λιγότερο λάτρεις των παραμυθιών

Άγνωστη Ελλάδα

Νησάκι Αγίου Νικολάου: Ο άγνωστος «παράδεισος» έξω από τη Λευκάδα

Άγνωστη Ελλάδα

Αρχοντικό Ζουλίνου: Τα βασανιστήρια εντός του και οι κρατήσεις στην κατοχή

Άγνωστη Ελλάδα

Παναγία Γύρας: Ο Κολοκοτρώνης και η «κρυφή» ιστορία της που λίγοι γνωρίζουν

Άγνωστη Ελλάδα

Μποσκέτο: Ένας κήπος που μαγεύει στην είσοδο της Λευκάδας

Άγνωστη Ελλάδα

Παλιοί σιδηροδρομικοί σταθμοί στην βόρεια Ελλάδα

Άγνωστη Ελλάδα

Κάστρο Αγίου Γεωργίου: Πώς θυμίζει την οχύρωση και την λεηλασία της Πρέβεζας

MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά

MAX MAGAZINE

Σχετικά με εμάς
Newsletter
Πολιτική Απορρήτου

Έλα κοντά μας

Γίνε αρθρογράφος
Γίνε αρχισυντάκτης
Egrapses
Επικοινωνία
Δελτία Τύπου

ΑΝΕΒΗΚΕ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ

Περιβάλλον

Ωφέλιμα έντομα και βιολογική καταπολέμηση εχθρών των καλλιεργειών

Προτάσεις Σειρών

Ως πότε θα είναι υποτιμημένο το “Gotham”;

Αψυχολόγητα

Ωριμάζω και αλλάζω

Βιβλίο

Ώρες των Άστρων, ένα καλλιτέχνημα σπάνιας ποιητικής σκέψης

MAX Κατηγορίες

Πολιτισμός
Αφιερώματα
Βιβλίο
Κινηματογράφος
Θέατρο
Τηλεόραση
Ταξίδια
City Guide
Άγνωστη Ελλάδα
Γαστρονομία
Σώμα κ Υγεία
COPYRIGHT © 2018 - 2022 / ΒΥ MAXMAG ALL RIGHTS RESERVED