Άγνωστη Ελλάδα | Κορωνησία: Το στολίδι του Αμβρακικού Κόλπου

Η Κορωνησία κρύβεται στην αγκαλιά του Αμβρακικού κόλπου. Αν είχαμε την δυνατότητα να την δούμε από ψηλά, θα βλέπαμε ένα πανέμορφο μικροκαμωμένο νησάκι, που ένας ασφαλτίνος δρόμος, σαν νησίδα, την ενώνει με την γη της Άρτας. Οι ήχοι των σπάνιων πουλιών την κάνουν μοναδική. Οι μυρωδιές του αέρα της, μυρίζουν ιώδιο και αγριολούλουδα, και τα μάτια μας χορταίνουν το γαλάζιο της θάλασσας. Ας ταξιδέψουμε παρέα στην νησιωτική πολιτεία και ας χαθούμε στην ιστορία της.

Η Κορωνησία απέχει από την Άρτα μόλις 23 χιλιόμετρα. Το χωριό είναι πανέμορφο και αρκετά γραφικό. Είναι χτισμένο πάνω σε μια νησίδα γης και η ονομασία του νησιού είναι μικρό Πέρα νησί. Πολλές φορές θα την συναντήσουμε και με την ονομασία Κορακονησία. Ο μοναδικός οικισμός εκτείνεται σε ένα μικρό ύψωμα. Από το ψηλότερο σημείο του η θέα είναι μοναδική. Έχεις την ικανότητα να δεις ολόγυρα όλη την λιμνοθάλασσα, τις αμμονησίδες, τις παραδοσιακές ψαρόβαρκες (πριάρια) στο γραφικό λιμανάκι. Τα σπίτια αναπτύσσονται κυκλικά ως προς τον λόφο και κάποια σπίτια ξεχωρίζουν για την απλότητα και την ομορφιά τους. Η απογραφή του 2011 έδειξε 167 μονίμους κάτοικους και οι περισσότεροι ασχολούνται είτε με την αλιεία είτε με τον τουρισμό. Οι ψαροταβέρνες της μοναδικές με εδέσματα μοναδικά και σε πολύ καλές τιμές.

Στην κορυφή του λόφου της υπάρχει σαν στέμμα που ξεχωρίζει, ο βυζαντινός ναός της Παναγίας της Κορωνησίας. Είναι αφιερωμένος στην γέννηση της Παναγίας. Όταν το πρώτο αντικρίζεις μοιάζει σαν δείγμα βυζαντινού παλατιού. Το πότε ιδρύθηκε δεν είναι πολύ σαφές, κάποιοι υποστηρίζουν ότι ανάγεται στον 7^ο αιώνα και κάποιο τον 10^ο αιώνα. Ο ναός είναι απομεινάρι παλαιού μοναστηριού που πρωτοαναφέρεται το έτος 1193. Το 1670 μετασκευάστηκε και προστέθηκε νέο καμπαναριό όπου με την ανακαίνιση που έγινε το 1870 πήρε την σημερινή του μορφή. Ανήκει στον σπάνιο τύπο του σταυροειδούς ημιεγγεγραμμένου με τρούλο ναού στο ανατολικό τμήμα και βασιλικής στο δυτικό, σκεπασμένης με συνεχή επικλινή στέγη. Οι τοιχογραφίες του είναι μοναδικές και ανάγονται στον 17^ο αιώνα. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και είναι εξαιρετικής τέχνης. Οι φορητές ασημοστόλιστες εικόνες που στολίζουν το ιερό είναι καταπληκτικές.

Προστάτης του νησιού είναι ο Όσιος Ονούφριος ον εν Κορωνησία. Πίσω από τον ναό της Παναγίας βρίσκεται το μικρό του παρεκκλήσι που ασκήτεψε μέχρι το τέλος του, το 1780 όπου και ενταφιάστηκε. Το παρεκκλήσι είναι μια μικρή θολωτή βασιλική. Τα αετώματα της για λόγους αισθητικής υπερυψώνονται από την δίκλινη κεραμωτή στέγη. Ο χρόνος κατασκευής του δεν έχει διευκρινιστεί και κανείς δεν ξέρει αν είναι παλαιότερο του Οσίου Ονούφριου. Η προέλευση του εικάζεται ότι είναι βυζαντινή. Εσωτερικά το εκκλησάκι είναι γεμάτο από τοιχογραφίες που δυστυχώς ο χρόνος δείχνει εμφανή τα σημάδια του. Το πρόβλημα εντάθηκε με την νοοτροπία κάποιων που έχουν αναγράψει εντός του, ονόματα και συνθήματα, βανδαλιζόντας τον χώρο. Το παρεκκλήσι συνδέθηκε άρρηκτα με την εκκλησία της Παναγίας και γιαυτό εικάζεται ότι είναι παλαιότερο του Οσίου Ονούφριου. Στην εκκλησία υπάρχει ένα πηγάδι στον βράχο που έσκαψε με τα χέρια του ο ίδιος ο Όσιος. Από αυτό το πηγάδι υδρεύει από τον 18^οαιώνα μέχρι της μέρες μας την Κορωνησία. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 12 Ιουνίου και γίνεται λιτάνευση της εικόνα του την παραμονή το βράδυ κατά μήκος της παραλίας.

Λίγο πιο κάτω από την Παναγιά στην μέση του λοφίσκου μπορείς να επισκεφτείς την Κούλια. Πρόκειται για οχυρωματικό έργο της οθωμανικής περιόδου. Είναι ένα λιθόκτιστο αμυντικό οχυρό που κατασκευάστηκε κατά μια εκδοχή το 1860 για να προστατέψει το νησί από ληστρικές επιδρομές. Μια δεύτερη εκδοχή είναι να κατασκευάστηκε το 1807 με σχέδια του συνταγματάρχη του γαλλικού στρατού Guillaume de Vaudoncourt με επίβλεψη του Ιταλού μηχανικού Monteleone. Οι ίδιοι αρχιτέκτονες είχαν κτίσει τον Προμαχώνα στα Πευκάκια Πρέβεζας. Υπάρχει και μια τρίτη εκδοχή πως η κατασκευή του έγινε από ενετούς κατακτητές πριν το πάρουν οι Οθωμανοί. Σήμερα στον χώρο πραγματοποιούνται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ομιλίες, και χρησιμοποιείται ως αναγνωστική και δανειστική βιβλιοθήκη.

Η γειτνίαση της Κορωνησίας με την λιμνοθάλασσα Τσουκαλιού σου δίνει την δυνατότητα να ασχοληθείς με την παρατήρηση άγριων και σπανίων πουλιών που εμφανίζονται στην περιοχή. Έχει δημιουργηθεί ορνιθολογικό παρατηρητήριο με υπέροχη θέα στις λιμνοθάλασσες Τσουκαλιού και Ροδιάς, επιπλέον υπάρχει φωτογραφικό υλικό από την χλωρίδα και πανίδα της περιοχής. Στην λιμνοθάλασσα Τσουκαλιού φωλιάζουν περίπου 35 ζευγάρια από τον πανέμορφο και σπάνιο αργυροπελεκάνο. Τα νερά της καθώς δεν είναι πολύ βαθιά είναι ιδανικό μέρος για την αναπαραγωγή πολλών ειδών της θαλάσσιας πανίδας. Στα 6,5 χλμ. πρέπει να επισκεφτείτε τον λόφο της Σαλαώρας που η θέα προς ολόκληρη την περιοχή είναι ανεπανάληπτη. Στο παλαιό τελωνείο στεγάζεται το Κέντρο έρευνας και πληροφόρησης Σαλαώρας που θα κατατοπιστείτε για τα οικοσυστήματα της περιοχής. Υπάρχει εξοπλισμένο εργαστήριο με σύγχρονα μέσα. Η διαδρομή από την Κορωνησία είναι ονειρική. Μια λωρίδα γης κόβει την λιμνοθάλασσα και συντροφεύουν την οδήγηση σου οι ήχοι των πουλιών αλλά και οι μοναδικές εικόνες από τις αποικίες τους.

Όλα τα γύρω νησάκια μαζί με την Κορωνησία ονομάζονται Κορακόνησα και όλα μαζί αποτελούν γραφικές νησίδες. Από τον Νότο προς τον Βορρά διακρίνονται ο Βούβαλος, η Βουζνάρα, ο Βλάχος, το Διαπόρι και ο Άγιος Αντώνιος. Το καλοκαίρι μπορείτε να κολυμπήσετε στις ακρογιαλιές της Κορωνησίας και της Σαλαώρας και αν βρεθείτε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου θα ζήσετε από κοντά την γιορτή της σαρδέλας. Τα Θεοφάνια αν βρεθείτε στην περιοχή μην ξεχάσετε να παρακολουθήσετε εδώ την τελετή υδάτων που σας μείνει αξέχαστη. 16 χιλιόμετρα έξω από την Κορωνησία μπορείτε να επισκεφτείτε το χωριό Ανέζα που αποκαλείται και χωριό των πελαργών με τις θεαματικές τους φωλιές. Σε ειδυλλιακό τοπίο στην ομώνυμη λίμνη είναι κτισμένη και η Εκκλησία της Παναγίας της Ροδιάς. Ο ναός είναι αφιερωμένος στην κοίμηση της Θεοτόκου και η εκκλησία ιδρύθηκε το 19^ο αιώνα.

Ένα ταξίδι προς την Κορωνησία δεν είναι ποτέ αρκετό. Δεν σου φτάνει ποτέ ο χρόνος για να συνηθίσεις τις ομορφιές της, τους καλόκαρδους ανθρώπους της, και τα μοναδικά της χρώματα, που κάθε λεπτό της ημέρας είναι διαφορετικά. Θέλεις να επιστρέφεις ξανά και ξανά. Η λιλιπούτεια νησιωτική πολιτεία με τα μοναδικά της αξιοθέατα και τις μοναδικές της γεύσεις εντυπώνονται στις σκέψεις σου και δεν φεύγουν ποτέ. Ειδικά, η ώρα του δειλινού, που γεμίζει όλες τις αποχρώσεις του κόκκινου, και του πορτοκαλιού, πάνω στα ακίνητα νερά της λιμνοθάλασσας, σε κάνουν να δώσεις υπόσχεση, ότι σύντομα θα ξαναρθεις.

Πηγές: