Ο Άγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός : Ο τριαδικός θεολόγος

Πηγή εικόνας: www.timesnews.gr

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός γνωστός και ως Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και Γρηγόριος της Ναζιανζού, διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός αποτέλεσε έναν από τους πιο ταλαντούχους ρήτορες της Εκκλησίας. Με μεγάλη επιτυχία αλλά και με την ειδικότητα του φιλοσόφου και του ομιλητή  κατάφερε να ενώσει τον Ελληνισμό με την εκκλησία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Βιογραφία

Ο Άγιος Γρηγόριος είχε καταγωγή από τη Ναζιανζό (329-389) ήταν Έλληνας, Καππαδόκης, θεολόγος. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός ήταν  από πλούσια οικογένεια καθώς οι γονείς του ήταν πλούσιοι γαιοκτήμονες. Ο πατέρας του ήταν ο Γρηγόριος ο Πρεσβύτερος και η μητέρα του η Νόννα και απέκτησαν τρία παιδιά τον Γρηγόριο, τον Άγιο Καισάριο και την Αγία Γοργονία.  Η στροφή της οικογένειας προς το Χριστιανισμό έγινε από τη Νόννα. Ο συζυγός της βαπτίστηκε χριστιανός το 325 μ.Χ και έγινε Επίσκοπος Ναζιανζού το 328.  Οι δυο γίοι του ήταν μαθητές του Αμφιλόχου.

Ο Άγιος Γρηγόριος σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στη Ναζιανζό, Αθήνα και στην Αλεξάνδρεια. Στην πόλη της Αθήνας ανέπτυξε φιλία με το Βασίλειο τον Μέγα. Ωστόσο, στην Αθήνα, οι δασκαλοί του ήταν οι ρήτορες Ιμέριος  και Προαιρέσιος. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, δίδαξε ρητορική για ένα μικρό χρονικό διάστημα στην Αθήνα. 

Κατά την επιστροφή του προς την Ελλάδα, ξέσπασαν άγρια καιρικά φαινόμενα που είχαν διάρκεια αρκετές ημέρες. Ο Άγιος Γρηγόριος είχε το φόβο ότι θα πέθαινε στη θάλασσα προτού εξαγνιστεί με τα νερά του Βαπτίσματος. Ωστόσο, ύστερα από δεήσεις στο Θεό κατάφερε να σωθεί. Ύστερα από αυτό, έδωσε υπόσχεση να αφιερώσει τη ζωή του στο Θεό.

Πηγή εικόνας:  www.wikipedia.org

Ιερατείο

Ο Άγιος Γρηγόριος επιστρέφοντας στη Ναζιανζό έγινε πρεσβύτερος από τον πατέρα του , με απώτερο σκοπό να βοηθήσει και να φροντίσει τους Χριστιανούς. Ωστόσο, ο Άγιος Γρηγόριος είχε μεγάλη αγάπη για το μοναχισμό και ήθελε να ακολουθήσει εκείνο το δρόμο. Το δίλημμα ανάμεσα στο μοναχισμό και το Ιερατείο ήταν ιδιαιτέρα δύσκολο αλλά επέλεξε τη ζωή του ασκητή με συνοδοιπόρο Βασίλειο στην Αννεσόη. Όμως ο συνοδοιπόρος του, τον προέτρεψε να επιστρέψει πίσω στον πατέρα του και να τον βοηθήσει στο δύσκολο έργο του. Πράγματι, μέσα στο διάστημα του ενός έτους, ο Άγιος Γρηγόριος επέστρεψε και βρήκε την πατρίδα του χωρισμένη. Ο διαχωρισμός προήλθε από Θεολογικές διαφορές και στο επίκεντρο της διαμάχης ήταν ο πατέρας του Αγίου Γρηγορίου, με βαρύτατες κατηγορίες για συμμετοχή σε αίρεση. Οι διπλωματικές και ρητορικές ικανότητες του Αγίου είχαν ως αποτέλεσμα την επανένωση και την ευημερία της Χριστιανικής Κοινότητας.

Την ίδια χρονική περίοδο, ο Αυτοκράτορας Ιουλιανός εξέφραζε τη δυσαρέσκεια του για το Χριστιανισμό. Όπως ήταν φυσικό, ο Άγιος Γρηγόριος έδωσε τη δική του απάντησε μέσα από το κείμενο του Ύβρεις κατά του Ιουλιανού (362-363). Στο κείμενο αυτό, διαβεβαιώνει ότι ο Χριστιανισμός θα ξεπεράσει τους εκάστοτε ηγέτες. Η αντίδραση του αυτοκράτορα ήταν άμεση. Ο Άγιος Γρηγόριος καθώς και πλήθος Χριστιανών εκδιώχθηκαν. Ύστερα από το θάνατο του αυτοκράτορα, ο κίνδυνος του διωγμού δεν υπήρχε. Ο νέος αυτοκράτορας, ο Ιοβιανός είχε έντονη πίστη στο Χριστιανισμό.

Ο Άγιος Γρηγόριος τα επόμενα χρόνια βρισκόταν έντονα στον αγώνα κατά του Αρειανισμού, που απειλούσε έντονα την περιοχή της Καππαδοκίας.   Κατά τη χρονική αυτή διάρκεια, ο Άγιος Γρηγόριος παρενέβη εξ ονόματος του Βασιλείου με τον Επίσκοπο Ευσέβιο. Ανάμεσα σε αυτά τα δυο πρόσωπα αναπτύχθηκε ένα κλίμα συνεργασίας που τους οδήγησε αναπόφευκτα σε μεγάλη επιτυχία αλλά και στο να αναλάβουν τη διοίκηση της Ελλάδας.

Πηγή εικόνας: www.wikipedia.org

Η πορεία του ως Επίσκοπος

Ο Άγιος Γρηγόριος έγινε επίσκοπος το 372 μ.Χ από τον Βασίλειο. Η απόφαση του να δεχθεί τη θέση του επισκόπου ήταν αποτέλεσμα των πιέσεων του πατέρα του αφενός και της επιμονής του Βασιλείου αφετέρου. Στα τέλη της ίδιας χρονιάς, ο Άγιος Γρηγόριος αποφασίζει να επιστρέψει στην πατρίδα του για να παρέχει βοήθεια στον πατέρα του. Ωστόσο, η κίνηση αυτή δημιούργησε αντιδράσεις στον Βασίλειο. Η απάντηση από την πλευρά του Αγίου Γρηγορίου ήταν να παραμείνει στην πατρίδα του και στο πλευρό των γονιών του.

Το 374 οι γονείς του Αγίου πέθαναν και ο ίδιος συνέχιζε να είναι στην διοίκηση της επισκοπής της Ναζιανζού, χωρίς όμως να επιθυμεί τον τίτλο του Επισκόπου. Ο Άγιος Γρηγόριος αποφάσισε να δώσει ολόκληρη την περιουσία του στους φτωχούς και να ζήσει έναν απλό και λιτό βίο. Από το 375 και για το διάστημα των τριών ετών θα ζήσει σε μοναστήρι. Την ίδια περίοδο, πεθαίνει και ο Βασίλειος.

Πηγή εικόνας: www.wikipedia.org

Η παρουσία του Αγίου Γρηγορίου στην Κωνσταντινούπολη

Ο Άγιος Γρηγόριος το 379 μεταβαίνει στην Κωνσταντινούπολη ύστερα από το κάλεσμα της Συνόδου της Αντιοχείας και του Αρχιεπισκόπου. Η δημοτικότητα του Αγίου ήταν αρκετά μεγάλη, γεγονός που δημιούργησε εντάσεις στους υποστηρικτές του Αρειανισμού. Ως φυσικό επακόλουθο, οι υποστηρικτές της αίρεσης δεν έμειναν άπραγοι . Έτσι το Πάσχα του 379, οι υποστηρικτές προχώρησαν σε βίαιες επιθέσεις μέσα στον ιερό χώρο της Εκκλησίας, σκοτώνοντας τον Επίσκοπο και τραυματίζοντας τον Άγιο. Όταν ο Άγιος ξέφυγε από τον όχλο, ήρθε αντιμέτωπος με την προδοσία και μάλιστα από έναν φίλο του. Ο φίλος του πραγματοποίησε κρυφή συμφωνία με τον Επίσκοπο Αλεξάνδρειας, ώστε να πάρει τη θέση του Αγίου Γρηγορίου. Ο Άγιος αποφάσισε να παραιτηθεί αλλά το πλήθος των πιστών επέμεναν να παραμείνει και έδιωξαν το φίλο του.

Ο Άγιος Γρηγόριος επιθυμούσε να ενώσει την Αυτοκρατορία με το Χριστιανισμό, γεγονός που έβρισκε σύμφωνο και τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο. Το  381 πραγματοποίησαν τη δεύτερη οικουμενική σύνοδο, με συμμετοχή 150 επισκόπων από την Ανατολή. Μετά το θάνατο του Επισκόπου Αντιοχείας, ο Άγιος έγινε πρόεδρος του Συνεδρίου. Ο Άγιος με απώτερο στόχο την ένωση της δύσης και της ανατολής ,πρότεινε για τη θέση του Πατριάρχη Αντιόχειας τον Παυλίνο. Οι Επίσκοποι της Αιγύπτου και της Μακεδονίας δεν συμφωνούσαν με τη θέση του Αγίου και υποστήριζαν ότι κέρδισε τη θέση του με νοθεία. Ωστόσο, για να καταφέρει να διασφαλίσει τις απόψεις του και την εμπιστοσύνη του αυτοκράτορα, αποφάσισε να προχωρήσει σε παραίτηση. Ο αυτοκράτορας δέχτηκε την παραίτηση.

Ο Άγιος Γρηγόριος επέστρεψε στην Καππαδοκία και έγινε ξανά επίσκοπος της Ναζιανζού. Στα επόμενα χρόνια της ζωής του ήρθε αντιμέτωπος με τους αιρετικούς του Αρειανισμού αλλά και με την ασθένεια του. Κατά τη διάρκεια του 383, η κατάσταση της υγείας του χειροτέρεψε και τα καθήκοντα του τα ανέλαβε ο Ευλάλιος. Μερικά χρόνια αργότερα, το 390 και συγκεκριμένα στις 25 Ιανουαρίου ο Άγιος Γρηγόριος πεθαίνει.

Τα Λείψανα

Η ταφή του Αγίου πραγματοποιήθηκε στη Ναζιανζό. Ωστόσο, το 950 τα Λείψανα του μεταφέρθηκαν στην Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη. Το 2004, τα Λείψανα του Αγίου Γρηγορίου και του Ιωάννη Χρυσοστόμου επέστρεψαν στην Κωνσταντινούπολη.

Εορτή

Η εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου στις 25 Ιανουαρίου και στις 30 Ιανουαρίου ( Εορτή των Τριών Ιεραρχών).

Πηγή εικόνας:www.wikipedia.org

Ακολουθεί βίντεο για τον Άγιο Γρηγόριο:

Πηγές:

Άγιος Γρηγόριος, www.wikipedia.org, τελευταία πρόσβαση 17/1/2023

Άγιος Γρηγόριος, www.timesnews.gr, τελευταία πρόσβαση 17/1/2023

Άγιος Γρηγόριος, www.chilonas.com, τελευταία πρόσβαση 17/1/2023