Στις 22 Απριλίου του 1870 γεννήθηκε μία από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες σε όλο τον κόσμο, ο Βλαντίμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ ή απλώς ο Λένιν, ο οποίος διετέλεσε ηγέτης της Ρωσικής Επανάστασης, του κόμματος των Μπολσεβίκων, της κομμουνιστικής Διεθνούς και επικεφαλής της Ε.Σ.Σ.Δ.(1922-1924).
Τα πρώτα βήματα
Γενέτειρα του ήταν το Σιμπίρσκ (νυν Ουλιάνοφσκ), μία πόλη 893 χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας. Ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά μιας πολύ δεμένης και ευτυχισμένης οικογένειας, με γονείς υψηλής παιδείας και καλλιέργειας. Ο πατέρας του ήταν σχολικός επιθεωρητής και η μητέρα του κόρη γιατρού. ‘Ήδη από μικρή ηλικία είχε απορρίψει τις θρησκείες. Όλα τα παιδιά της οικογένειας Ουλιάνοφ στράφηκαν στο επαναστατικό κίνημα, όπως και άλλα μέλη της ρωσικής ιντελιγκέντσιας, από την οποία το τσαρικό σύστημα στερούσε δικαιώματα και ελευθερίες. Δύο γεγονότα σημάδεψαν τη ζωή του νεαρού παιδιού: η απειλή απόλυσης του πατέρα του, λίγο πριν από τον πρόωρο θάνατό του, και η εκτέλεση του μεγαλύτερου αδερφού του, επειδή ανήκε σε επαναστατική οργάνωση που συνωμοτούσε κατά του τσάρου. Στην ηλικία των 17 ετών, ο Λένιν έγινε ο επικεφαλής της οικογένειάς του, η οποία έφερε πλέον το στίγμα ότι είχε αναθρέψει έναν «εγκληματία κατά του κράτους».
Το φθινόπωρο του 1887 άρχισε να σπουδάζει νομικά στο Πανεπιστήμιο του Καζάν, αλλά τρεις μήνες μετά αποβλήθηκε από τη σχολή για επαναστατική δράση και εξαναγκάστηκε από την τσαρική αστυνομία να ζήσει για δύο χρόνια υπό περιορισμό στην κατοικία του παππού του στο χωριό Κακούσκινο. Σε αυτό το διάστημα ο Λένιν ήρθε σε επαφή με τους εξόριστους επαναστάτες και διάβασε το «Κεφάλαιο» του Μαρξ. Το κράτος πείστηκε να τον αφήσει να τελειώσει τις σπουδές του και να του επιτρέψει να δικηγορήσει στην Αγία Πετρούπολη. Σύντομα, όμως, εξορίστηκε για τρία χρόνια στη Σιβηρία, λόγω της επαναστατικής δραστηριότητάς του. Εκεί πήρε το επαναστατικό ψευδώνυμο «Λένιν» (από την ονομασία του ποταμού Λένα) και νυμφεύθηκε τη συναγωνίστρια του Ναντέζντα Κρούπσκαγια.
Το 1895 ο Λένιν βρίσκεται στο εξωτερικό προκειμένου να συναντήσει εκπροσώπους του μαρξισμού (Πλεχάνωφ, Ζάσουλιτς) με σκοπό τη συγκρότηση μίας οργάνωσης γνωστή ως ”Ένωση για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης”. Βασικό μέλημα ήταν η προπαγάνδα στην εργατική τάξη, ώστε να οργανωθεί επανάσταση για τον ολοκληρωτικό κοινωνικοοικονομικό μετασχηματισμό των δομών. Μετά τη λήξη της εξορίας του το 1900 κατέφυγε στο Μόναχο, όπου εξέδιδε μαζί με άλλους το περιοδικό «Ίσκρα» («Σπίθα»), το οποίο ενίσχυσε το επαναστατικό έργο. Ήρθε σε ρήξη με όσους πίστευαν ότι ο μαρξισμός δεν ήταν εφαρμόσιμος στην αγροτική Ρωσία, επειδή δεν υπήρχε προλεταριάτο -δηλαδή βιομηχανική εργατική τάξη-, και με όσους θεωρούσαν ότι έπρεπε πρώτα να γίνει μία επανάσταση της μπουρζουαζίας (αστικής τάξης) και να ακολουθήσει η επανάσταση του προλεταριάτου. Όταν το 1898 ιδρύθηκε το Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα (μετέπειτα Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης), η πλευρά του Λένιν αποκαλέστηκε «μπολσεβίκοι» (δηλαδή, πλειοψηφούντες) και η άλλη «μενσεβίκοι» (μειοψηφούντες).
Advertising
Ο Λένιν υποστήριζε ότι η κατάσταση ήταν ώριμη για την εκδήλωση μιας σοσιαλιστικής επανάστασης, διότι στη Ρωσία υπάρχει καπιταλισμός, συνεπώς υπάρχει και η ρωσική εργατική τάξη, που είναι η κινητήρια δύναμη της επανάστασης. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα «κόμμα ενός νέου τύπου», το οποίο πρέπει να είναι οργανωμένο γύρω από ένα πυρήνα πεπειραμένων επαγγελματιών επαναστατών και να διέπεται από τον «δημοκρατικό συγκεντρωτισμό» και την απόλυτη κομματική πειθαρχία. «Δώστε μας μια οργάνωση επαναστατών και θα αναποδογυρίσουμε τη Ρωσία» διατυμπάνιζε.
Ηγέτης των Μπολσεβίκων
Το δεύτερο συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος των Εργαζομένων (RSDLP) στις Βρυξέλλες και το Λονδίνο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1903, ενέκρινε το πρόγραμμα που επεξεργάστηκαν ο Πλεχάνοφ και ο Λένιν, όμως έληξε με την ιστορική διάσπαση του κόμματος σε Μπολσεβίκους και Μενσεβίκους. Έτσι ο Λένιν εμφανίστηκε ως ηγέτης του μπολσεβικικού τμήματος, αργότερα μπολσεβικικού κόμματος. Οι διαφορές αφορούσαν την τακτική και τελικά το πρόγραμμα του κόμματος. Οι Μενσεβίκοι προσπάθησαν να εναρμονίσουν την πολιτική του ρωσικού προλεταριάτου με αυτήν της φιλελεύθερης αστικής τάξης. Ο Λένιν είδε στους αγρότες τον πιο στενό σύμμαχο του προλεταριάτου. Οι περιστασιακές συμφωνίες και οι στενότερες σχέσεις με τους Μενσεβίκους απέτυχαν να σταματήσουν τη σταθερή απομάκρυνση των δύο γραμμών —επαναστατικής και οπορτουνιστικής— προλεταριακής και αστικής. Ο αγώνας με τους Μενσεβίκους σφυρηλάτησε την πορεία που οδήγησε στην απόσχιση από τη Δεύτερη Διεθνή (1914), στην επανάσταση του Οκτωβρίου (1917) και στην αλλαγή του ονόματος του κόμματος από σοσιαλδημοκρατικό σε κομμουνιστικό (1918).
Η Επανάσταση του 1905 και τα επακόλουθα
Επαναστατική κατάσταση δημιουργήθηκε στη χώρα από την ήττα του στρατού και του ναυτικού στο ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο, τους πυροβολισμούς εναντίον των εργαζομένων στις 9 Ιανουαρίου του 1905 και από τις αγροτικές ταραχές και τις πολιτικές απεργίες. Το πρόγραμμα του Λένιν ήταν η προετοιμασία ενός ένοπλου ξεσηκωμού των μαζών κατά του τσαρικού καθεστώτος και η δημιουργία μιας προσωρινής κυβέρνησης, για να οργανώσει την επαναστατική δημοκρατική δικτατορία των εργατών και των αγροτών. Το τρίτο συνέδριο του κόμματος, που αποτελούνταν αποκλειστικά από Μπολσεβίκους (Μάιος 1905), πέρασε ένα νέο αγροτικό πρόγραμμα που περιέλαβε την κατάσχεση της ιδιοκτησίας των γαιοκτημόνων. Τον Οκτώβριο του 1905 ξεκίνησε μία πανρωσική απεργία. Στις 17 του μήνα ο Τσάρος δημοσίευσε τη διακήρυξή του για «Σύνταγμα». Αρχές Νοεμβρίου ο Λένιν επέστρεψε στη Ρωσία από τη Γενεύη και απευθύνθηκε στους Μπολσεβίκους, για να προσελκύσει στο κόμμα ευρύτερες μάζες εργαζομένων, αλλά και για να διατηρήσει τους παράνομους μηχανισμούς τους σε αναμονή για αντί-επαναστατικά χτυπήματα. Η επανάσταση του 1905 στάθηκε ως προοίμιο της Οκτωβριανής επανάστασης του 1917. Στα γεγονότα του 1905 ο Λένιν διέκρινε τρία κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα:
- την προσωρινή αντίληψη από τους ανθρώπους της πραγματικής πολιτικής ελευθερίας
- τη δημιουργία νέας, αν και μόνο δυνητικής, επαναστατικής δύναμης με τη μορφή των Σοβιέτ, των αντιπροσώπων των εργαζομένων, των στρατιωτών και των αγροτών
- τη χρήση της δύναμης από τα άτομα ενάντια σε εκείνους που την είχαν χρησιμοποιήσει προηγουμένως εναντίον τους.
Αυτά τα συμπεράσματα, από τα γεγονότα του 1905, έγιναν οι κατευθυντήριες αρχές της πολιτικής του Λένιν το 1917 και οδήγησαν στη δικτατορία του προλεταριάτου, την οποία επρόκειτο να ασκήσει το σοβιετικό κράτος.
Πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση
Όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, το 1914, ο Λένιν προέτρεψε τους σοσιαλιστές να «μετατρέψουν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σε εμφύλιο», λέγοντάς τους ότι ο εχθρός δεν ήταν ο εργάτης στο απέναντι χαράκωμα, αλλά οι καπιταλιστές συμπατριώτες τους. Τελικά, τον Μάρτιο του 1917 ο αποκαμωμένος από τον πόλεμο ρωσικός λαός ανέτρεψε τον τσάρο Νικόλαο Β’. Την εξουσία ανέλαβε μία προσωρινή κυβέρνηση, αποτελούμενη από φιλελεύθερους και σοσιαλδημοκράτες πολιτικούς, η οποία δεν κατάφερε να ικανοποιήσει τα αιτήματα του ρώσικου λαού. Πλέον ο κύβος είχε ερρίφθη, καθώς η προλεταριακή συνείδηση είχε ριζώσει και ο τσαρικός δεσποτισμός σε συνδυασμό με την αστική φιλελεύθερη δημοκρατία είχαν ξεπεραστεί. Ο Λένιν σ’ αυτό το σημείο επέστρεψε στη Ρωσία και χαρακτήρισε «ιμπεριαλιστική» τη νέα κυβέρνηση, απαιτώντας να παραδώσει την εξουσία στα Σοβιέτ, τα συμβούλια εκπροσώπων των εργατών, στρατιωτών και αγροτών. Οι ιδέες του περί επιβολής μιας «δικτατορίας του προλεταριάτου» είχαν όλο και μεγαλύτερη απήχηση. Στις 26 Οκτωβρίου 1917 οι στρατιώτες, που είχαν συνταχθεί με τους Μπολσεβίκους του Λένιν, καταλαμβάνουν τα χειμερινά ανάκτορα της Αγίας Πετρούπολης και ανατρέπουν την προσωρινή κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Αλεξάντρ Κερένσκι (1881-1970). Η εξουσία περνά στα Σοβιέτ και ο Λένιν εκλέγεται πρόεδρος της επαναστατικής κυβέρνησης.
Ως ηγέτης, πλέον, της Ρωσίας, ο Λένιν αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες από τον αιματηρό εμφύλιο μεταξύ Κόκκινων (κομμουνιστών) και Λευκών (φιλοτσαρικών), που διήρκεσε σχεδόν τρία χρόνια, και την απόπειρα δολοφονίας του από τη Φάνι Καπλάν το 1918, ως την κατεστραμμένη οικονομία της αχανούς χώρας του με τους Κουλάκους που έκαιγαν τις σοδειές.
Το 1921 άρχισε να συνειδητοποιεί ότι οι σκληρές μέθοδοι του «πολεμικού κομμουνισμού» δεν μπορούν να διατηρηθούν μετά την αποκατάσταση της ειρήνης. Χωρίς την εισροή κεφαλαίων δεν ήταν δυνατή η πραγματοποίηση του εκβιομηχανισμού της χώρας κι επομένως η θεμελίωση του σοσιαλισμού. Γι’ αυτό ήταν αναγκαίο να επανέλθει ένας τύπος καπιταλιστικής οικονομίας σε ορισμένους τομείς και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η «Νέα Οικονομική Πολιτική» (ΝΕΠ), που εισηγήθηκε τον Μάρτιο του 1921, είχε ευεργετικά αποτελέσματα στη σοβιετική οικονομία.
Ο επίλογος και οι παρακαταθήκες
Το 1922 ο Στάλιν ανέλαβε γενικός γραμματέας του κόμματος κι επιδόθηκε στη συγκέντρωση όλων των εξουσιών στα χέρια του. Ο Λένιν προσπάθησε να ανακόψει αυτές τις τάσεις, αλλά αρρώστησε βαριά. Στην πολιτική «διαθήκη» του, όπως αποκαλείται το κείμενο που υπαγόρευσε στη γραμματέα του στα τέλη του 1923 ή στις αρχές του 1924, εξέφρασε τον φόβο του για τη σταθερότητα του κόμματος υπό την ηγεσία ισχυρών, αλλά ολότελα διαφορετικών προσωπικοτήτων, όπως ήταν ο Στάλιν και ο Τρότσκι.
Το πρωί της 21ης Ιανουαρίου 1924 υπέστη ένα ακόμα εγκεφαλικό επεισόδιο και ο ασθενικός οργανισμός του δεν άντεξε. Πέθανε το ίδιο βράδυ στο Γκόρκι, κοντά στη Μόσχα, σε ηλικία 53 ετών. Ωστόσο, μετά τον θάνατο του Λένιν, προτού βαλσαμωθεί, αφαιρέθηκε ο εγκέφαλός του προκειμένου να μελετηθεί η αιτία για την αυξημένη νοητική του λειτουργία από τον Γερμανό νευρολόγο Όσκαρ Φόγκτ. Σύμφωνα με το πόρισμα που εκδόθηκε το 1929, κάποια τμήματα του εγκεφάλου του Λένιν ήταν πιο ανεπτυγμένα από το φυσιολογικό.
Πέρα από μεγάλη ηγετική προσωπικότητα της Ρωσικής Επανάστασης, ο Λένιν υπήρξε και διανοούμενος, ο οποίος κατάφερε να συλλάβει τη θεμελιώδη φράση του Κάρλ Μάρξ ότι:
Δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει το είναι τους, αλλά το κοινωνικό είναι καθορίζει τη συνείδησή τους.
Ο Λένιν άφησε μεγάλες παρακαταθήκες πίσω του, βάζοντας τις βάσεις για το σοσιαλιστικό εποικοδόμημα της Ε.Σ.Σ.Δ. και παράλληλα εγκαθιδρύοντας μία νέα σχολή πολιτικής θεωρίας, αυτής του Λενινισμού. Βασικές πτυχές του Λενινισμού είναι η επαναστατική θεωρία και άρα χωρίς αυτή δεν υπάρχει επαναστατικό κίνημα. Επίσης στάθηκε στην ίδρυση ενός πρωτοπόρου επαναστατικού κόμματος, το οποίο θα καθοδηγήσει τη δικτατορία του προλεταριάτου.
Το συγγραφικό του έργο ξεπερνά τους 55 τόμους και τον κατατάσσει στις σημαντικότερες προσωπικότητες της πολιτικής επιστήμης. Κύρια έργα του είναι: «Τί να κάνουμε;», «Κράτος και επανάσταση», «Ιμπεριαλισμός το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», «Σοσιαλισμός και θρησκεία», «Οι θέσεις της 4ης Απριλίου», «Αριστεριμός η παιδική αρρώστια του κομμουνισμού», «Προλεταριακή εξουσία και ο αποστάτης Κάουτσκι».
Γνωστά ρητά του Λένιν:
«Οι ιδέες είναι σαν τα καρφιά. Όσο τις χτυπάς, τόσο βαθύτερα μπαίνουν».
Advertising«Η εντιμότητα στην πολιτική είναι αποτέλεσμα της δύναμης, ενώ η υποκρισία αποτέλεσμα της αδυναμίας».
«Μην τον φοβάσαι τον πλούσιο. Τον γιο της πλύστρας να φοβάσαι».
«Χωρίς επαναστατική θεωρία δεν μπορεί να υπάρξει επαναστατική δράση».
«Κάθε μάγειρας πρέπει να μάθει να διοικεί το κράτος».
«Μόνο η αλήθεια είναι επαναστατική».
Advertising
ΠΗΓΕΣ:
Ανακτήθηκε από: http://www.gnomikologikon.gr/authquotes.php?auth=651
Ξ.Α. Μπουρτζάκης(12 Οκτωβρίου, 2017)Στο μυαλό του Λένιν…,Το ποντίκι, Ανακτήθηκε από: http://www.topontiki.gr/article/241604/sto-myalo-toy-lenin
Ανακτήθηκε από: https://el.wikipedia.org/wiki/Λενινισμός
Ανακτήθηκε από: https://erodotos.wordpress.com/2010/04/12/russian-revolution-1905/
Λήμμα εγκυκλοπαίδειας Britannica, έκδοση 1939 για τον Β. Λένιν, Ανακτήθηκε από: https://www.marxists.org/archive/trotsky/1939/xx/lenin02.html
Advertising
