Γλαύκος Κληρίδης: διακεκριμένος Κύπριος πολιτικός

Ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν διακεκριμένος Κύπριος πολιτικός και μια από τις ηγετικότερες προσωπικότητες της Δεξιάς στη μεγαλόνησο. Γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 24 Απριλίου 1919. Διετέλεσε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας για δύο θητείες, από το 1993 μέχρι το 2003, όταν και αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική της Κύπρου. Κατά την διάρκεια της θητείας του ως πρόεδρος πέτυχε την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 15 Νοεμβρίου 2013, νικημένος από νεφρική ανεπάρκεια.

Γλαύκος Κληρίδης: ο βίος και η πολιτική του καριέρα

Ο Γλαύκος Κληρίδης γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 24 Απριλίου 1919. Ο πατέρας του ήταν ο φημισμένος δικηγορος και πολιτικός Ιωάννης Κληρίδης, ο οποίος υπήρξε και δήμαρχος Λευκωσίας. Ο Γλαυκός ήταν ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας.

Το 1921 είχε παντρευτεί την εκλεκτή της καρδιάς του, Λίλα-Ειρήνη. Μια γυναίκα ινδικής καταγωγής με την οποία το 1949 απέκτησε μία κόρη, την Καίτη Κληρίδου. Η Καίτη Κληρίδου, σαν αντάξια απόγονος του πατέρα της, υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΔΗΣΥ (Δημοκρατικός Συναγερμός), διανύοντας μια αξιοσημείωτη πορεία σε αυτό.

Ο Γλαύκος εκπλήρωσε τις μαθητικές του υποχρεώσεις στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας. Το 1937 γράφτηκε στη Νομική Σχολή «Kings College» του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, αλλά με την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τον Σεπτέμβριο του 1939, αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του και κατατάχθηκε στην Πολεμική Αεροπορία της Μεγάλης Βρετανίας, την λεγόμενη «RAF».

Το 1942, ως μέλος της RAF, έλαβε μέρος  σε αποστολές στη Γερμανία. Στις 24 Ιουλίου του ιδίου έτους, το αεροπλάνο που κυβερνούσε κατέπεσε από τα γερμανικά στρατεύματα και ο ίδιος πιάστηκε αιχμάλωτος. Στην αιχμαλωσία παρέμεινε μέχρι το 1945, όταν σηματοδοτήθηκε η λήξη του πολέμου.

Τον επόμενο χρόνο και αφού ο πόλεμος είχε πια τελειώσει, μπόρεσε να συνεχίσει τις σπουδές του από εκεί που τις είχε αφήσει το 1939. Έτσι άρχισε και πάλι να φοιτά στην νομική σχολή «Kings College» του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Μετά το τέλος της φοίτησης του πήρε τον τίτλο L.L.B. Το 1948 πήρε την άδεια δικηγορίας και αφού επανήλθε στην Κύπρο, άσκησε ενεργά τη δικηγορία έως το 1960. Το 1951 αναγορεύθηκε Barrister-at-Law στο Gray’s Ιnn.

Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα (1955-59) κατά των Άγγλων, ο Γλαύκος υπήρξε ενεργό μέλος της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών). Το ψευδώνυμο του ήταν «Υπερείδης». Την ίδια χρονική περίοδο και παράλληλα με τη δράση του στην ΕΟΚΑ, ήταν σθεναρός υπερασπιστής των Κυπρίων αγωνιστών στα δικαστήρια με τους Άγγλους, με την δύναμη που του προσέδιδε η ιδιότητα του δικηγόρου, ενώ παράλληλα ήταν υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε περιπτώσεις παράβασης τους από τους Άγγλους. Τους φακέλους με τις υποθέσεις αυτές παρουσίασε η Ελληνική Κυβέρνηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Το 1959 ο Γλαύκος, πιστός ακόλουθος του Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου καθώς ήταν, πήρε μέρος στη Διάσκεψη του Λονδίνου. Κατά τη μεταβατική περίοδο 1959 – 1960, μεταξύ αποικιακής διακυβέρνησης και ανεξαρτησίας του νησιού, διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης. Την ίδια χρονική περίοδο υπήρξε και αρχηγός της Ελληνοκυπριακής Αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα.

Το 1959 κατά τις πρώτες προεδρικές εκλογές τάχθηκε υπέρ του Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου και ενάντια στον πατέρα του, Ιωάννη Κληρίδη, ο οποίος επίσης διεκδικούσε την προεδρία. Το γεγονός αυτό, καθώς λέχθηκε, παραβίαζε την χριστιανική εντολή «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου». Στη συγκεκριμένη κατηγορία, ο Γλαύκος με σθένος απαντούσε «πατρός τε και μητρός τε και των άλλων προγόνων απάντων τιμιότερον και αγιότερον εστίν η πατρίς».

Ένα χρόνο αργότερα, στις 31 Ιουλίου 1960, κατά τις πρώτες βουλευτικές εκλογές ήταν επικεφαλής του δεξιού «Πατριωτικού Μετώπου» και εκλέχθηκε βουλευτής Λευκωσίας, ενώ στη συνέχεια έγινε Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας και παρέμεινε μέχρι το 1976.

Το 1964 ηγήθηκε της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του Λονδίνου και το 1968 ορίστηκε εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες που πραγματοποιούνταν για το Κυπριακό με τον Τουρκοκύπριο εκπρόσωπο Ραούφ Ντεκτάς.

Το 1969 συγκρότησε μαζί με τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη το «Ενιαίον Κόμμα», το οποίο αναδείχθηκε το μεγαλύτερο κόμμα της Κύπρου στις παρακείμενες εκλογές. Παρ’ όλα αυτά, γρήγορα διαλύθηκε από τον ίδιο, όπως θα δούμε παρακάτω.

Μετά το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου το 1974, ο Κληρίδης ανέλαβε προσωρινά την Προεδρία της Δημοκρατίας, όπως όριζε η νομοθεσία, με την ιδιότητα του ως Προέδρος της Βουλής. Στη θέση αυτή παρέμεινε έως τις 7 Δεκεμβρίου 1974, μέχρι που επέστρεψε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος στην Κύπρο και έτσι ανέλαβε και πάλι τα δικά του καθήκοντα.

Στις 4 Ιουλίου του 1976 ανακοίνωσε την ίδρυση ενός νέου κόμματος το οποίο έφερε το όνομα «Δημοκρατικός Συναγερμός», αφού προηγουμένως διέλυσε το «Ενιαίον Κόμμα». Ο ΔΗΣΥ μαζί με το κόμμα της αριστεράς, το ΑΚΕΛ είναι σήμερα τα δύο μεγάλα κόμματα της Κύπρου.

Το 1981, το 1985 και το 1991, κατά τις περιόδους των βουλευτικών εκλογών κάθε χρονιάς, ήταν επικεφαλής του ΔΗΣΥ και εξελέγη βουλευτής Λευκωσίας. Ως πρόεδρος του κόμματος, ηγήθηκε της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΣΥ μέχρι και την εκλογή του ως Προέδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 1993, στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Το Φεβρουάριο του 1988 διεκδίκησε για πρώτη φορά την Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά «νικήθηκε» από τον Γιώργο Βασιλείου, ο οποίος υποστηρίχθηκε από το κόμμα της αριστεράς, το ΑΚΕΛ. Πέντε χρόνια αργότερα στις 14 Φεβρουαρίου 1993, επικράτησε απέναντι στον Γιώργο Βασιλείου. Στις 15 Φεβρουαρίου ανέλαβε τα καθήκοντά του ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το 1998 επανεξελέγη πρόεδρος, αφού υπερίσχυσε του τότε πολιτικού του αντίπαλου, Γιώργου Ιακώβου. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα που έφερε εις πέρας κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρόεδρος της Δημοκρατίας, ήταν το γεγονός ότι πέτυχε την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς να προηγηθεί η λύση του Κυπριακού.

Για τέταρτη συνεχόμενη φορά, ο Γλαυκός επαναδιεκδίκησε την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2003, αλλά ηττήθηκε από τον Τάσσο Παπαδόπουλο και αποχώρησε από την ενεργό πολιτική της Κύπρου. Αξίζει, εν τούτοις, να σημειωθεί ότι στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου του 2004 τάχθηκε υπέρ του σχεδίου Ανάν για τη λύση του Κυπριακού.

Ο Γλαύκος Κληρίδης πέθανε στις 15 Νοεμβρίου 2013 στην κλινική «Ευαγγελίστρια» της Λευκωσίας σε ηλικία 94 ετών από νεφρική ανεπάρκεια.

Το συγγραφικό έργο του Γλαυκού

Στο συγγραφικό έργο του Γλαύκου περιλαμβάνονται τα βιβλία «Η Κατάθεσή μου», το οποίο εκδόθηκε σε τέσσερις τόμους και «Ντοκουμέντα μιας Εποχής, 1993 – 2003».

Διακρίσεις – Βραβεύσεις

Πέραν από σπουδαίος αγωνιστής, ηγέτης του ΔΗΣΥ, βουλευτής και Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Γλαυκός Κληρίδης ήταν δέκτης και διαφόρων άλλων τιμητικών διακρίσεων και βραβεύσεων, χάριν στην ανάμιξη του και σε άλλους τομείς.

Ο Γλαύκος Κληρίδης διετέλεσε πρόεδρος του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού από το 1961 μέχρι το 1963.  Για τις εξαιρετικές του υπηρεσίες τιμήθηκε ως ισόβιο μέλος, αλλά και με την απονομή τιμητικής διάκρισης.

Επιπροσθέτως, του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξης του Αγίου Τάφου ως αναγνώριση των υπηρεσιών που είχε προσφέρει και της κατανόησης που είχε δείξει ως Αρχηγός της Ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με τη θρησκευτική μειονότητα των Ρωμαιοκαθολικών (Λατίνων) της Κύπρου, μετά από έγκριση του Πάπα Ιωάννη ΚΓ΄.

Τέλος, βραβεύτηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή με τα Διάσημα του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Σωτήρος όταν ήταν πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παρακάτω ακολουθεί ένα μικρής διάρκειας αφιέρωμα στον Γλαύκο Κληρίδη, από τον Κυπριακό τηλεοπτικό σταθμό ΡΙΚ1, στο οποίο παρουσιάζονται όλα τα σημαντικά στάδια της ζωής και της πολιτικής του καριέρας.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:

Γλαύκος Κληρίδης. Ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/wiki/Γλαύκος_Κληρίδης (τελευταία πρόσβαση 24.04.2019)

Γλαύκος Κληρίδης. Ανακτήθηκε από https://www.sansimera.gr/biographies/724 (τελευταία πρόσβαση 24.04.2019)

Ο Γλαύκος Κληρίδης δεν στήριξε τον πατέρα του, αλλά τον αντίπαλό του, Μακάριο στις πρώτες προεδρικές εκλογές. Τι απάντησε όταν του είπε: «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου». Ανακτήθηκε από http://www.mixanitouxronou.com.cy/categories/politiki/otan-o-glafkos-kliridis-den-stirixe-ton-patera-tou-alla-ton-antipalo-tou-makario-stis-protes-proedrikes-ekloges-ti-apantise-otan-tou-ipe-tima-ton-patera-sou-ke-ti-mitera-sou/ (τελευταία πρόσβαση 24.04.2019)

Σημαντικές στιγμές από την πολιτική ζωή του Γλαύκου Κληρίδη (2013). Ανακτήθηκε από https://www.newsbomb.gr/kypros/story/370579/simantikes-stigmes-apo-tin-politiki-zoi-toy-glaykoy-kliridi (τελευταία πρόσβαση 24.04.2019)

Γλαύκος Κληρίδης – Ιστορική Πορεία. Ανακτήθηκε από https://archive.ert.gr/glaykos-kliridis-istoriki-poreia/ (τελευταία πρόσβαση 24.04.2019)