Γαλιλαίος Γαλιλέι: Ο Πατέρας των Σύγχρονων Επιστημών

Στις 15 Φεβρουαρίου του 1564 ήρθε στον κόσμο ο Γαλιλαίος Γαλιλέι στη Πίζα. Ο Γαλιλαίος ήταν φυσικός, φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός. Ο Γαλιλαίος έμεινε γνωστός στην ιστορία ως ο Πατέρας των Σύγχρονων Επιστημών. Ας δούμε την ιστορία του από την αρχή.

Γαλιλαίος και παιδικά χρόνια

Ο τόπος που έζησε ο Γαλιλαίος Γαλιλέι τα παιδικά του χρόνια ήταν η Φλωρεντία. Ο πατέρας του ήταν μουσικός και εκτός από τον Γαλιλαίο είχε άλλα έξι παιδιά. Στο ξεκίνημα της ζωής του και μέχρι τα εφηβικά του χρόνια ο Γαλιλαίος μελετούσε στο μοναστήρι Βολομπρόζα. Μάλιστα υπάρχει μια φήμη ότι είχε τη φιλοδοξία να γίνει μοναχός. Ωστόσο αντ’ αυτού ταξίδεψε μέχρι την Πίζα και ξεκίνησε να σπουδάζει ιατρική.

Ο Γαλιλαίος και οι σπουδές του

Ο Γαλιλαίος αγαπούσε ιδιαίτερα τα μαθηματικά και τη φυσική. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κάποια στιγμή να εγκαταλείψει την ιατρική και να στραφεί προς τα φυσικομαθηματικά. Στο μεταξύ και ως δάσκαλος για να μπορέσει να ζήσει. Το 1589 επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο της Πίζας αλλά αυτή τη φορά ως καθηγητής. Μια μέρα παρατήρησε εντελώς τυχαία έναν πολυέλαιο να αιωρείται. Από αυτή του την παρατήση έβγαλε το νόμο που υποστηρίζει ότι «οι μικρές αιωρήσεις είναι ισόχρονες». Για να μετρήσει μάλιστα το χρόνο τότε χρησιμοποίησε τον σφυγμό του. Με βάση αυτόν  τον νόμο ο Κρίστιαν Χόιχενς έφτιαξε το πρώτο ρολόι με εκκρεμές στον κόσμο.

Προσωπική ζωή

Ο Γαλιλαίος έκανε δύο κόρες και ένα γιο μαζί με τη Μαρίνα Γκάμπα εκτός γάμου. Όταν οι κόρες του ήταν στην εφηβεία τις πήγε και τις δύο σε ένα μοναστήρι. Εκεί τα κορίτσια του έζησαν για το υπόλοιπο της ζωής τους ως μοναχές. Ο γιος του Βιντσέντζο σπούδασε και αυτός στο Πανεπιστήμιο της Πίζας όπως ήθελε ο παπούς του. Αντίθετα με τον πατέρα του που εγκατέλειψε την ιατρική, ο Βιτσέντζο κατάφερε να τελειώσει την ιατρική και να πάρει το πτυχίο του. Μετά το γάμο του ο Βιτσέντζο πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του στη Φλωρεντία μαζί με την οικογένειά του.

Επιστήμη και πειράματα

Ο Γαλιλαίος δεν ήθελε να μένει μόνο στη θεωρία. Αντίθετα προσπαθούσε πάντα να αποδείξει με πειράματα το κάθε θεώρημά του. Αυτή είναι και μια από τις καινοτομίες του. Ο Γαλιλαίος έκανε το γνωστό πείραμα με το κεκλιμένο επίπεδο. Με αυτό ήθελε να περιγράψει την ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση. Γι’ αυτόν  η ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση ήταν η ελεύθερη πτώση αντικειμένου που γινόταν ταυτόχρονα πάνω σε ένα λείο κεκλιμένο έδαφος.

Ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση

Σύμφωνα με τον Γαλιλαίο η ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση είναι ότι ένα σώμα που αρχίζει να κινείται από κατάσταση ηρεμίας θα κινηθεί σε απόσταση ανάλογη του τετραγώνου του χρόνου που έχει περάσει. Για να κατοχυρώσει αυτό το θεώρημα έκανε πειράματα σε κεκλιμένα επίπεδα. Χρησιμοποίησε κεκλιμένο επίπεδο στα πειράματά του για να καθυστερήσει λίγο την πτώση του αντικειμένου.

Αυτό το έκανε έτσι ώστε να μπορέσει να μετρήσει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τα μικρά χρονικά διαστήματα. Επιπλέον με τα μέσα που διέθετε τότε θα ήταν αδύνατον να καταφέρει ακριβή μέτρηση κατά τη διάρκεια μιας κατακόρυφης πτώσης.

Για να χρονομετρήσει την πτώση του αντικειμένου ο Γαλιλαίος είχε φτιάξει μια δική του κλεψύδρα νερού. Χρησιμοποίησε ένα δοχείο που ήταν γεμάτο με νερό και το οποίο είχε μια μικρή τρύπα στον πάτο και έσταζε με σταθερή ροή. Ζύγιζε το δοχείο πριν και μετά. Με τον τρόπο αυτόν ήξερε σε πόσο χρόνο έπεσε το αντικείμενο.

Άλλη μια εφεύρεση του Γαλιλαίου είναι ο υδροστατικός ζυγός. Η ιδέα για την κατασκευή του υδροστατικού ζυγού του ήρθε καθώς μελετούσε την πραγματεία του Αρχιμήδη για τα σώματα που επιπλέουν. Τον κατασκεύασε προκειμένου να κάνει πειράματα και να αποδείξει τη θεωρία του Αρχιμήδη. Ο Γαλιλαίος ήθελε με τον υδροστατικό ζυγό να μετρήσει το ειδικό βάρος των σωμάτων. Επίσης ο Γαλιλαίος Γαλιλέι έχει ανακαλύψει και κάποια θεωρήματα που αφορούν το κέντρο βάρους.

Ο Νόμος της αδράνειας

Όταν ασκούνται αλληλοαναιρούμενες δυνάμεις σε ένα σώμα, τότε αυτό θα συνεχίσει να κινείται με την ταχύτητα που είχε. Σε περίπτωση που το σώμα ήταν ακίνητο, τότε θα παραμείνει ακίνητο. Αυτός είναι ο νόμος της αδράνειας σύμφωνα με τον Γαλιλαίο.

Τηλεσκόπιο

Αν και οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι ο Γαλιλαίος ο πρώτος που έφτιαξε το τηλεσκόπιο, ωστόσο αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο Χανς Λιπερσέι είναι αυτός που έφτιαξε το πρώτο τηλεσκόπιο. Το τηλεσκόπιο που έφτιαξε ο Γαλιλαίος ήταν μια νέα και πιο βελτιωμένη εκδοχή του προηγούμενου τηλεσκοπίου. Αυτό το νέο τηλεσκόπιο που έφτιαξε τον βοήθησε να παρατηρήσει καλύτερα τον ουρανό και τα άστρα με μεγαλύτερη λεπτομέρεια.

Ο Γαλιλαίος Γαλιλέι ανακάλυψε πρώτος τα φεγγάρια του Δία και τις ηλιακές κηλίδες. Επίσης ανακάλυψε όλες τις φάσεις της Αφροδίτης, τους κρατήρες που υπάρχουν στη Σελήνη και τους δακτυλίους του Κρόνου. Ο Γαλιλαίος παρατήρησε με το νέο του τηλεσκόπιο τη σελήνη, τους υπόλοιπους πλανήτες, τους δορυφόρους και τις κινήσεις τους. Ξεκίνησε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Πίζας ότι ο ήλιος και οι πλανήτες γυρνούσαν γύρω από τη γή.

Η επιρροή του Κοπέρνικου

Μεταγενέστερα ωστόσο ενώ βρισκόταν στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας γνώρισε τη θεωρία του Κοπέρνικου. Ο Κοπέρνικος υποστήριζε ότι η γη και οι πλανήτες περιστρέφονταν γύρω από τον ήλιο. Ο Γαλιλαίος επαλήθευσε με το τηλεσκόπιό του αυτή τη θεωρία και την αποδέχτηκε. Αυτή η κίνηση που έκανε ο Γαλιλαίος να αποδεχτεί τη θεωρία του Κοπέρνικου τον έφερε αντιμέτωπο με την Ιερά Εξέταση. Τον δίκασαν ως αιρετικό και τον καταδίκασαν σε ισόβια φυλάκιση για ιεροσυλία. Μόλις και μετά βίας κατόρθωσε να αποφύγει τον θάνατο επειδή τον αγάγκασαν να αναιρέσει τις διδασκαλίες του.

Ωστόσο δεν τον φυλάκισαν επειδή ήταν αρκετά μεγάλος σε ηλικία. Αντ’ αυτού τον υποχρέωσαν να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του σε κατ’ οίκον φυλάκιση. Οι μελέτες που έκανε ο Γαλιλαίος με το τηλεσκόπιό του κοιτάζοντας την επιφάνεια του ήλιου του προκάλεσαν βλάβες στα μάτια. Λίγο πρίν το τέλος της ζωής του έχασε το φως του. Ωστόσο πρόλαβε να παρατηρήσει τις ταλαντώσεις που έκανε καθημερινά η Σελήνη γύρω από τον άξονά της.

Σήμερα

Η NASA έχει στείλει ένα διαστημικό σκάφος με το όνομα Γαλιλαίος στον Δία. Από το 1995 έως τώρα αυτό το διαστημικό σκάφος συλλέγει και καταγράφει τα δεδομένα του Δία. Επίσης ο Μπέρτολτ Μπρεχτ έχει γράψει ένα θεατρικό έργο με το όνομα Γαλιλαίος την εποχή που ήταν στην εξορία. Το μεσαίο δάχτυλο του Γαλιλαίου Γαλιλέι είναι στο Μουσείο Ιστορίας της Επιστήμης στη Φλωρεντία. Τον σπόνδυλό του τον έχουν στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα. Επίσης δύο δάχτυλα και ένα δόντι του σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες πληροφορίες ήταν σε μια δημοπρασία που έγινε στην Ιταλία. Το αστέρι του Πατέρα των σύγχρονων επιστημών θα λάμπει για πάντα ανάμεσα στα αστέρια που τους αφιέρωσε τη ζωή και το έργο του.

Ακολουθεί βίντεο για τον Γαλιλέο Γαλιλέι από το youtube.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο:

Γαλιλαίος: Ο Πατέρας των Σύγχρονων Επιστημών γεννήθηκε σαν σήμερα. Από https://www.athensvoice.gr (τελευταία επίσκεψη 14/02/2023).

Γαλιλαίος (Γκαλιλέο Γκαλιλέι). Από https://sansimera.gr (τελευταία επίσκεψη 14/02/2023).

Το πείραμα των κεκλιμένων επιπέδων του Γαλιλαίου με χρήση smartphone. Από https://physicsandroid.wordpress.com (τελευταία επίσκεψη 14/02/2023).

Γαλιλαίος: Ο Πατέρας της Σύγχρονης επιστήμης. Από https://physics4u.gr (τελευαταία επίσκεψη 14/02/2023).

Γαλιλαίος (Galileo Galilei). Από https://www.tsenekidis.gr (τελευταία επίσκεψη 14/02/2023).

Αδράνεια. Από https://el.m.wikipedia.org (τελευταία επίσκεψη 14/02/2023).

Ο Μπέρτολ Μπρεχτ και ο “Γαλιλαίος” του. Από https://fractalart.gr (τελευταία επίσκεψη 14/02/2023).