Η ρίψη ατομικών βομβών στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι σηματοδοτούν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με αυτήν την πρώτη δοκιμή όπλων μαζικής καταστροφής, οι ΗΠΑ αναγκάζουν την Ιαπωνία σε συνθηκολόγηση, και ταυτόχρονα πραγματοποιούν επίδειξη δύναμης κατά της ΕΣΣΔ, διαμορφώνοντας αποφασιστικά το χαρακτήρα της ψυχροπολεμικής περιόδου. Η χρήση ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, φέρνει αντιμέτωπη τη διεθνή κοινότητα με μια νέα πραγματικότητα, καθώς δεν προξενεί μόνο το φόβο λόγω καταστρεπτικότητας του όπλου, αλλά πυροδοτεί την συζήτηση σχετικά με ζητήματα διεθνούς πολιτικής και ηθικής.
Η βόμβα “Little Boy” στη Χιροσίμα
Είναι γεγονός ότι όταν ο Τρούμαν βρέθηκε στην θέση του προέδρου, τον Απρίλιο του 1945, δεν ήταν κατάλληλα προετοιμασμένος για να αντιμετωπίσει θέματα εξωτερικής πολιτικής. Ενημερώθηκε για το πρόγραμμα Μανχάταν μόλις δύο εβδομάδες πριν την ανάληψη της προεδρίας, και με την καθοδήγηση των συμβούλων του πρώην προέδρου Ρούζβελτ, απεφάνθη πως η συνεργασία μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων ήταν η λογική επιλογή για την στάση των ΗΠΑ σε διεθνές επίπεδο. Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια της Συνδιάσκεψης του Πότσδαμ (17 Ιουλίου- 2 Αυγούστου), ενώ έγινε εμφανές πως οι δύο υπερδυνάμεις θα επέρχονταν σε μια κατάσταση έντονου ανταγωνισμού, συμφωνήθηκε ο διαχωρισμός της Γερμανίας σε τέσσερα μέρη καθώς και ο τρόπος αντιμετώπισης της Ιαπωνίας. Παρόλο που η Γερμανία είχε άνευ όρων συνθηκολογήσει, η Ιαπωνία αρνούνταν να παραδοθεί.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πως η χρήση ατομικής βόμβας ήταν μονόδρομος για την γρήγορη λήξη του πολέμου, καθώς αν αυτός συνεχιζόταν θα είχε ενδεχομένως περισσότερες απώλειες. Την 6η Αυγούστου 1945 ο πιλότος Paul Tibbets απογειώνεται με το βομβαρδιστικό Β-29, το οποίο έφερε το όνομα της μητέρας του Enola Gay, και ρίχνει την βόμβα ουρανίου “Little Boy” στις 8:15 το πρωί στην Χιροσίμα, ισοπεδώνοντας μια έκταση 13 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Σχετικά με την βόμβα, αυτή ζύγιζε 4 τόνους με περιεκτικότητα σε ουράνιο-235 , ενώ η κορυφή του ατομικού μανιταριού έφτασε στα 17 χιλιόμετρα.
Η ιαπωνική στάση
Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των θυμάτων υπερέβη τις 70.000, στην πλειονότητα τους άμαχοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο θόλος Genbaku στον οποίο πριν την έκρηξη στεγάζονταν η Εμπορική Έκθεση της Περιφέρειας της Χιροσίμα, διασώθηκε, ενώ σήμερα, το κτήριο αυτό αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Στρατηγικά, η Χιροσίμα ορθώς επιλέχθηκε απ’ τους Αμερικανούς ως το κατάλληλο σημείο, αφού όχι μόνο ήταν σημαντικό ιαπωνικό οπλοστάσιο, αλλά περιβαλλόταν περιφερειακά από λόφους που θα λειτουργούσαν ευεργετικά ως προς την ενίσχυση αποτελεσματικότητας της πυρηνικής έκρηξης.
Οι Ιάπωνες εξακολουθούσαν να τηρούν ανυποχώρητη στάση και αναζήτησαν μάταια τη στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης που κήρυξε πόλεμο στο Τόκιο και δύο μέρες μετά την καταστροφή στη Χιροσίμα, εισέβαλε στην Μαντζουρία. Την επομένη (στις 9 Αυγούστου), οι ΗΠΑ ρίχνουν δεύτερη ατομική βόμβα στο Ναγκασάκι και η Ιαπωνία αναγκάζεται να προβεί σε συνθηκολόγηση. Εδώ θα μπορούσαμε να σημειώσουμε πως το γεγονός ότι οι ιαπωνικές πόλεις ήταν φτιαγμένες από εύφλεκτα υλικά εξυπηρετεί μια «ιδανική» εφαρμογή της θεωρίας του Ντούετ, σύμφωνα με την οποία η αεροπορική επίθεση πρέπει να στρέφεται έναντι των «μαλακών στόχων» του εχθρού. Όπως γίνεται αντιληπτό βάσει της θεωρίας του Τζούλιο Ντούετ, στόχος της καταστροφής ήταν τα σημαντικότερα αστικά και βιομηχανικά κέντρα. Με αυτόν τον τρόπο, ο αντίπαλος θα αναγκαστεί να συνθηκολογήσει, αφού το ηθικό του άμαχου πληθυσμού θα έχει υποστεί διαδοχικά και μεγάλης ισχύος πλήγματα. Στις 15 Αυγούστου, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο προσπερνά αντιδράσεις του στρατιωτικού κατεστημένου της Ιαπωνίας και ανακοινώνει την παράδοση της χώρας, η οποία υπογράφεται στις 2 Σεπτεμβρίου. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έχει επίσημα φτάσει στο τέλος του.
Κριτική και επιφυλάξεις
Όπως είναι αναμενόμενο, πολλοί υποστηρίζουν πως ΗΠΑ διέπραξαν έγκλημα πολέμου και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, αφού οι ατομικές βόμβες κατέστρεψαν ολοσχερώς τις δύο ιαπωνικές πόλεις σκοτώνοντας ακαριαία χιλιάδες αμάχους και προκαλώντας ακόμα περισσότερους θανάτους που οφείλονται στην ραδιενέργεια για πολλά χρόνια αργότερα. Το αν ήταν αναγκαίες αυτές οι ρίψεις αμφισβητείται από μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας, η οποία υποστηρίζει πως η Γερμανία είχε ήδη ηττηθεί και συνεπώς ο πόλεμος είχε τελειώσει. Η ίδια δυσπιστία εκφράζεται και αναφορικά με την Ιαπωνία, καθώς μελετητές υποστηρίζουν ότι σε αυτήν την περίπτωση, οι ατομικές βόμβες συνιστούσαν «ποσοτική και όχι ποιοτική κλιμάκωση».
Στην μελέτη διεθνών σχέσεων, τονίζεται πως οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τη βόμβα έχοντας διττό στόχο: αφενός το να τελειώσει ο πόλεμος γρήγορα και με λιγότερες απώλειες, αφετέρου το να εξασφαλιστούν διπλωματικά κέρδη σε μεταπολεμικό επίπεδο. Μια λογική εξήγηση θα μπορούσε επίσης να αποτελεί η επιθυμία των ΗΠΑ να αποτρέψουν μια δυνητική εισβολή της ΕΣΣΔ στην Ιαπωνία. Τα κέρδη της Σοβιετικής Ένωσης στην Άπω Ανατολή θα την αναδείκνυαν σε κυρίαρχη δύναμη στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας, υποβαθμίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες σε παίκτη μικρότερης ισχύος. Με την ατομική βόμβα στην Χιροσίμα, οι ΗΠΑ ήλπιζαν ότι η σοβιετική πλευρά θα αποδέχονταν την αμερικανική ηγεμονία. Αντ’ αυτού, ενισχύθηκε η επιθυμία της δεύτερης να αποκτήσει παρόμοια όπλα, οδηγώντας τις δύο υπερδυνάμεις σε μια κούρσα εξοπλισμών, επιφέροντας στο διεθνές σύστημα μια εξαιρετικά εύθραυστη ισορροπία.
Πράγματι, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η ΕΣΣΔ διέκειντο φιλικά προς μια βίαια μεταβολή του status quo που είχε προκύψει μετά τη λήξη του πολέμου. Το αν ευθύνεται η κατοχή πυρηνικών οπλοστασίων για μια περίοδο μακράς μεταπολεμικής ειρήνης, ή απλώς διαιωνίζει την ανασφάλεια βάζοντας σε κίνδυνο την ανθρωπότητα, είναι ένα ερώτημα που εξακολουθεί να διχάζει την διεθνολογική κοινότητα.
Ακολουθεί βίντεο του βομβαρδισμού της Χιροσίμα:
Πηγές άρθρου:
Η ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και της δεύτερης στο Ναγκασάκι. Ανακτήθηκε από sansimera.gr (Τελευταία πρόσβαση: 21/7/2020).
Ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org (Τελευταία πρόσβαση: 21/7/2020).
Κολιόπουλος Κ. (2008). Η στρατηγική σκέψη απ’ την αρχαιότητα ως σήμερα, εκδόσεις Ποιότητα.
Παπασωτηρίου Χ. (2003). Αμερικανικό πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική 1945-2000, εκδόσεις Ποιότητα.
