Η νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου: Η μεγάλη σφαγή των Ουγενότων

Πηγή εικόνας: https://www.google.com
Πηγή εικόνας: https://www.google.com

Η φράση «έγινε της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου» είναι πολύ γνωστή και συνηθίζεται να χρησιμοποιείται όταν αναφέρεται κανείς σε ένα συνταρακτικό και καταιγιστικό γεγονός. Ελάχιστοι, όμως, γνωρίζουμε την αιματηρή ιστορία που κρύβει αυτή η φράση εδώ και αιώνες τώρα. Πρόκειται για τη νύχτα της 24ης Αυγούστου 1572, η οποία αποτέλεσε την αρχή για τη σφαγή χιλιάδων Ουγενότων – Προτεσταντών και το αποκορύφωμα της εμφύλιας σύγκρουσης δύο χριστιανικών δογμάτων.


Το κλίμα πριν τη μεγάλη σφαγή του Αγίου Βαρθολομαίου

Ο ΙΣΤ’ αιώνας χαρακτηριζόταν από έντονο θρησκευτικό φανατισμό ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους και στους δογματικούς καθολικούς. Ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ τους ήταν αιματηρός, καθώς οι καθολικοί είχαν την υποστήριξη της Ισπανίας και οι Ουγενότοι της Αγγλίας. Το γόητρο της Γαλλίας άρχισε να ανεβαίνει λόγω των κερδών στα πεδία των μαχών, όμως ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ προτεσταντών και καθολικών δεν άφηνε περιθώρια για καλύτερες προοπτικές στο βασίλειο. Μετά το θάνατο του Φραγκίσκου Β΄ (Δεκέμβρης 1560), την βασιλεία αναλαμβάνει ο νεαρός Κάρολος Θ’, ο οποίος ήταν μόλις 10 ετών, ενώ την εξουσία αναλαμβάνει η μητέρα του Αικατερίνη των Μεδίκων, η οποία επιμελείται με ιδιαίτερη φροντίδα τα συμφέροντα του γιου της και είναι αρκετά επιφυλακτική με το ζήτημα της θρησκείας. Ο τερματισμός του εμφυλίου πολέμου μεταξύ Διαμαρτυρομένων και Καθολικών στη Γαλλία με το Διάταγμα του Αγίου Γερμανού (1570) δεν έλυσε το πρόβλημα στις σχέσεις ανάμεσα στα δύο χριστιανικά δόγματα, που διεκδικούσαν την άσκηση επιρροής στον άβουλο βασιλιά Κάρολο Θ’. Με τρόμο έβλεπε η Αικατερίνη πως, μέσα από τις ακατάπαυστες περιόδους ειρήνης και σφαγών, ξεπρόβαλλαν δυο φοβεροί ανταγωνιστές: Η οικογένεια των ντε Γκιζ, επικεφαλής των καθολικών, και ο μικρός Ερρίκος της Ναβάρας, αρχηγός των Ουγενότων, με λαμπρό στρατιωτικό ηγέτη τον ναύαρχο Γκασπάρ ντε Κολινί. Ο ναύαρχος Κολινί έφτασε στην αυλή του Καρόλου κι έγινε φίλος με το νεαρό βασιλιά, ο οποίος, υπάκουος στις συμβουλές του, του έδειχνε μεγάλη εμπιστοσύνη, κάνοντας ισχυρή την επιρροή του Κολινί, αλλά και τους Ρωμαιοκαθολικούς να αντιδρούν σε όλο αυτό. Ο Κολινί επιδιώκει να κάνει τους Γάλλους να ξεχάσουν τις διενέξεις τους και να τους ρίξει σ΄ένα καινούριο πόλεμο κατά των Αψβούργων. Η Αικατερίνη, που σκέπτεται και τη θέση της, αλλά και τις συνέπειες ενός πολέμου, έρχεται σ΄επαφή με τους Γκιζ, που αποφασίζουν να δολοφονήσουν τον ναύαρχο. Στις 22 Αυγούστου 1572, ο Κολινί τραυματίζεται.

Διαβάστε επίσης  Ζωγραφίζοντας συμφέροντα στον καμβά της Αφρικής

Πηγή εικόνας: www.google.com

Advertisements
Ad 14

Η αφορμή και η αιματηρή νύχτα

Η αφορμή δόθηκε στις 18 Αυγούστου, όταν στο Παρίσι είχαν συρρεύσει πολλοί Ουγενότοι ευγενείς για το γάμο του Ερρίκου των Βουρβώνων, βασιλιά της Ναβάρας, με την αδελφή του Γάλλου βασιλιά, Μαργαρίτα του Βαλουά. Η απόπειρα εναντίον του Ντε Κολινί στις 22 Αυγούστου απέτυχε και τότε η Αικατερίνη σε συνεννόηση με τους καθολικούς έπεισε τον Κάρολο να διατάξει τη σφαγή όλων ανεξαιρέτως των Διαμαρτυρόμενων του Παρισιού, υποστηρίζοντας την ύπαρξη συνωμοσίας εις βάρος του. Τη νύχτα της 23ης προς την 24η Αυγούστου, ο ντε Γκιζ και οι στρατιώτες του μπήκαν στο σπίτι του Κολινί και τον σκότωσαν. Την εκτέλεση του σχεδίου ανέλαβε ο δούκας Ερρίκος της Γκύζης που είχε προετοιμάσει κατάλληλα τους φανατικούς Ρωμαιοκαθολικούς στρατιώτες του για την επίτευξη του αιφνιδιασμού. Οι καθολικοί άρχισαν να σφάζουν τους Ουγενότους, οπουδήποτε τους πετύχαιναν. Ο ίδιος ο Ερρίκος της Ναβάρας υποχρεώθηκε να υποσχεθεί πως θα γίνει καθολικός για να γλιτώσει. Χιλιάδες Ουγενότοι σφάχτηκαν τη νύχτα και οι φόνοι συνεχίστηκαν ως το μεσημέρι. Η είδηση έφτασε και στην επαρχία, όπου νέες σφαγές ακολούθησαν. Οι νεκροί ξεπέρασαν τους 5.000. Οι σκοτωμοί σταμάτησαν στις 26 Αυγούστου. Την επόμενη ημέρα, ανάλογες σφαγές σημειώθηκαν και σε άλλες γαλλικές πόλεις με προτεσταντικό πληθυσμό, όπως η Λιόν, η Ρουέν, το Μπορντώ και η Ορλεάνη. Όταν στις 3 Οκτωβρίου 1572, με βασιλική διαταγή, τερματίστηκαν οι σφαγές, πάνω από 30.000 διαμαρτυρόμενοι είχαν χάσει τη ζωή τους.

Διαβάστε επίσης  Νικόλαος Μπουραντάς: Ένας ατιμώρητος δοσίλογος

Σημειώνεται ότι ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ χαιρέτισε τη σφαγή των διαμαρτυρομένων στη Γαλλία και διέταξε δημόσια προσευχή ευχαριστίας στο Θεό και την κοπή μεταλλίου για τον εορτασμό του γεγονότος. Εντούτοις, η Γαλλία βγήκε ζημιωμένη από τα γεγονότα, αφού οι μαζικές σφαγές είχαν ως αποτέλεσμα από τη μία την αναζωπύρωση του εμφύλιου θρησκευτικού πολέμου στη χώρα και από την άλλη να χαθούν οι συμμαχίες που είχε συνάψει η Γαλλία με προτεσταντικές χώρες της Ευρώπης.


Τα μετέπειτα της σφαγής 

Η Αικατερίνη και οι Γκυζ φάνηκε να βγαίνουν νικητές και το θρησκευτικό πρόβλημα της Γαλλίας έμοιαζε να έχει λυθεί. Τίποτα όμως δεν είχαν κατορθώσει. Όσοι Ουγενότοι δήλωσαν μεταστροφή, την αποκήρυξαν αμέσως. Τον Ιούλιο του 1573 ο Κάρολος υπέγραψε την Ειρήνη της Ροσέλ, εγγυώμενος στους Ουγενότους θρησκευτική ελευθερία. Η σφαγή αποδείχτηκε μάταιη. Τον Μάιο του 1574 ο Κάρολος Θ΄πέθανε, παραληρώντας από τύψεις. Το 1575 ο Ερρίκος της Ναβάρρας δραπέτευσε, αποκήρυξε τον Καθολικισμό κι ανέλαβε πάλι την ηγεσία των Ουγενότων. Με το Διάταγμα της Νάντης το 1598 οι Ουγενότοι απολάμβαναν για ενενήντα περίπου χρόνια ελευθερία άσκησης λατρείας και ισοπολιτεία.


Ηθικές και πολιτικές ευθύνες για τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου

Οι Γκυζ αναμφίβολα ήταν οι πρωταίτιοι της σφαγής. Εποφθαλμιούσαν τον θρόνο και η ηγεσία των ακραίων καθολικών ήταν ο μόνος δρόμος που θα τους οδηγούσε στο σκοπό τους. Όσο περισσότερους Ουγενότους σκότωναν, τόσο δυνατότεροι θα γίνονταν. Αλλά δεν μπορούσαν να ενεργήσουν χωρίς την έγκριση του βασιλιά και την σύμπραξη της Αικατερίνης. Ο Κάρολος Θ΄πάλι σεβόταν τον Κολινί και αγαπούσε τον Ερρίκο της Ναβάρρας. Ήθελε να είναι δίκαιος και βασιλιάς όλων των Γάλλων. Αλλά είχε διαταραγμένο ψυχικό κόσμο και το βράδυ της 23ης Αυγούστου η μητέρα του τον παγίδευσε. Η Αικατερίνη θεωρήθηκε το σημαντικότερο πρόσωπο της υπόθεσης. Αν και ανεψιά παπών, δεν ήταν θρησκόληπτη. Πάντρεψε την κόρη της μ’ ένα προτεστάντη και ήταν έτοιμη να παντρέψει τον τελευταίο της γιο με μια προτεστάντισσα, την Ελισάβετ. Τα κίνητρά της ήταν δυναστικά και όχι θρησκευτικά. Ήθελε οπωσδήποτε να εξουδετερώσει την επιρροή του Κολινί πάνω στον Κάρολο, που τον παρέσερνε σε πόλεμο με την παντοδύναμη Ισπανία του Φιλίππου Β’. Της αρκούσε ο Κολινί. Αλλά αφού συντάχθηκε με τους Γκυζ που ηγούνταν του ενενήντα τοις εκατό των Γάλλων, έπρεπε να θυσιάσει το δέκα τοις εκατό. Και ο Κολινί, όμως, δεν ήταν άμοιρος ευθυνών. Προσπαθούσε να πείσει τον Κάρολο να βοηθήσει την Ολλανδία στον αγώνα της κατά της Ισπανίας. Αυτό όμως σήμαινε συμμαχία της καθολικής Γαλλίας με τον Γουλιέλμο τον Σιωπηλό, την Ελισάβετ και Γερμανούς ηγεμόνες, όλους Προτεστάντες και επίσης σήμαινε πόλεμο με τον υπέρμαχο του Καθολικισμού, τον πανίσχυρο Καθολικό Βασιλιά, Φίλιππο Β΄της Ισπανίας και κατ’ επέκτασιν με τον πάπα.

Διαβάστε επίσης  Οι ελληνικές συμμετοχές της Eurovision που πέρασαν από την οθόνη μας | Μέρος 2ο

Πηγή εικόνας: https://www.google.com


Στο παρακάτω βίντεο περιγράφεται συνοπτικά όλο το χρονικό των γεγονότων της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου.


Πηγές

http://historyreport.gr

https://www.sansimera.gr/articles/814

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

70s boho chic: Το trend που κάνει δυνατό comeback.

Το boho chic των 70s, εμπνευσμένο από την ανεπιτήδευτη αισθητική

Απόγνωση, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ: Μια χειριστική πρόζα

Το αριστούργημα του Ναμπόκοφ, Απόγνωση, συντίθεται με μια συγκλονιστική πρόζα