Τεταμένο το κλίμα μεταξύ ΗΠΑ – Τουρκίας

Συνεχίζεται η διπλωματική κρίση μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, με αφορμή την απόφαση του Λευκού Οίκου για αναστολή των διαδικασιών χορήγησης βίζας σε Τούρκους πολίτες επ’ αόριστον. Η απόφαση αυτή, η οποία ανακοινώθηκε τις προηγούμενες ημέρες, έχει προκαλέσει τριγμούς και έντονη πόλωση στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και είναι αβέβαιο το για πόσο θα συνεχιστεί.

Η στάση της Ουάσινγκτον απέναντι στην πάλαι ποτέ σύμμαχό της Τουρκία, έχει παρουσιάσει σημαντική μεταβολή το τελευταίο διάστημα, με αποκορύφωμα την απόφαση της κυβέρνησης Trump να αρνηθεί χορήγηση βίζας σε Τούρκους. Η αφορμή ήταν η σύλληψη ενός Τούρκου εργαζόμενου στο Αμερικανικό Προξενείο στην Κωνσταντινούπολη την προηγούμενη εβδομάδα. Οι κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν από τις Τουρκικές Αρχές ήταν αυτές για «τρομοκρατική ενέργεια» -καθώς υπήρχαν πληροφορίες πως ο συγκεκριμένος εργαζόμενος εικάζεται να είχε σχέσεις με τον Fetullah Gulen, στον οποίο και η κυβέρνηση Erdoğan έχει επιρρίψει ευθύνες για το αποτυχημένο πραξικόπημα του προηγούμενου Ιουλίου. Ο Gullen, ο οποίος και κατοικεί αυτοεξόριστος στην Πενσιλβανία των ΗΠΑ, αποτελεί αγκάθι στις σχέσεις Άγκυρας – Ουάσινγκτον, καθώς η δεύτερη αρνείται να τον εκδώσει στην Τουρκία για να δικαστεί.

Όπως ήταν φυσικό, η σύλληψη εργαζόμενου στο Αμερικανικό Προξενείο (δεύτερη μέσα στην ίδια χρονιά) σήμανε casus belli για τις ΗΠΑ, οι οποίες και προχώρησαν στην αναστολή χορήγησης βίζας σε Τούρκους. 24 ώρες αργότερα, η κυβέρνηση Erdoğan προχώρησε στην ίδια ενέργεια, ως αντίποινο για την στάση των Αμερικανών. Ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα δηλώνει πως δεν γνωρίζει πότε θα κοπάσει η κρίση, ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος τονίζει πως δεν θα κάνει πίσω, έχοντας την αμέριστη συμπαράσταση του ηγέτη του Τουρκικού Εθνικιστικού Κόμματος MHP Devlet Bahçeli. Μάλιστα, ο σύμβουλος του Erdoğan, Burhan Kuzu, ενέτεινε τη ρητορική της Άγκυρας, με ξεκάθαρες υπόνοιες για την εμπλοκή των ΗΠΑ στο αποτυχημένο πραξικόπημα του περασμένου καλοκαιριού στην Τουρκία. Οι ίδιες οι ΗΠΑ δείχνουν να εμμένουν στις θέσεις τους σχετικά με το θέμα της βίζας μέσω εκπροσώπων του Λευκού Οίκου, υποστηρίζοντας πως αισθάνονται «απογοητευμένοι» με την στάση της χώρας -συμμάχου τους στο ΝΑΤΟ. Αξίζει να σημειωθεί πως, ανάμεσα στους συλληφθέντες του πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016, υπήρχαν και Αμερικανοί πολίτες, μεταξύ των οποίων και ένας πάστορας. Η κυβέρνηση Trump προσπάθησε αποτυχημένα να πείσει την Τουρκία να τον εκδώσει στις ΗΠΑ, με τον Τούρκο Πρόεδρο να θέτει ως βέτο την έκδοση Gullen για την απελευθέρωση του πάστορα.

Το τελευταίο επεισόδιο μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου όσον αφορά στις σχέσεις των δύο κρατών. Οι δύο πλευρές έχουν εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία τους σε φλέγοντα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα ζητήματα της Συρίας και των Κούρδων. Στη μεν περίπτωση της Συρίας, η Τουρκία επιμένει να συνδιαλέγεται με κράτη – υποστηρικτές του καθεστώτος Άσαντ (όπως το Ιράν και η Ρωσία), τα οποία βρίσκονται στο αντίπαλο «στρατόπεδο» των ΗΠΑ, ενώ όσον αφορά στο Κουρδικό, η παροχή αμερικανικού οπλισμού στους Κούρδους που μάχονται κατά του ISIS έχει προκαλέσει την έντονη δυσφορία της Τουρκίας, καθώς θεωρεί δεδομένη τη σύνδεση μεταξύ των Κούρδων μαχητών και του PKK.