Κυπριακό: Διπλωματία vs Λεονταρισμών

«Μαύρη» επέτειος και τουρκικές προκλήσεις:

Την Παρασκευή 21 Ιουλίου 2017 συμπληρώθηκαν 43 χρόνια από την αιματηρή ημέρα εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο. Αν και κάποιος -εύλογα- ίσως περίμενε ότι θα υπήρχε κλίμα ενότητας και διαλλακτικότητας, τουλάχιστον σε επίπεδο δηλώσεων ανάμεσα στην Κύπρο και την Τουρκία, αυτό όπως αναμενόταν κυρίως από τη στάση της Τουρκίας δεν συνέβη. Η γειτονική χώρα, με αφορμή αφενός τις γεωτρήσεις -για τις οποίες δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης- που πραγματοποιούνται στο οικόπεδο 11 της Κυπριακής ΑΟΖ (Ανεξάρτητης Οικονομικής Ζώνης) και αφετέρου σε συνδυασμό με το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων στην Ελβετία με σκοπό την από κοινού εύρεση λύσης στο Κυπριακό, προέβη σε ιδιαίτερα προκλητικές ενέργειες.

Αρχικά, ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ εμφανίσθηκε μαζί με τον ηγέτη του Ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί, στα κατεχόμενα, στο πλαίσιο της μεγαλειώδους παρέλασης που διοργανώθηκε με σκοπό τον εορτασμό της επετείου για το τουρκικό κράτος. Το μήνυμα αυτής της κίνησης ήταν σαφές: αφενός με την εμφάνισή του προσέφερε πλήρη και έμπρακτη στήριξη στον Ακιντζί, τόνωσε το ηθικό των Τούρκων υπηκόων στα κατεχόμενα και έστειλε μήνυμα σε Ελλάδα και Κύπρο ότι η Τουρκία δεν θα υποχωρήσει σε καμία της απαίτηση. Μάλιστα, παραχώρησε και κάποιες δηλώσεις με αφορμή τις γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ χαρακτηρίζοντάς τες ως ενέργειες «άκαιρες και επικίνδυνες».

Κινούμενος στο ίδιο μήκος κύματος ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου έκανε λόγο για «μονομερείς ενέργειες», ενώ απέστειλε και ξεκάθαρο μήνυμα στους Τούρκους που ζουν στα κατεχόμενα ότι θα τους προστατεύσουν. Την ίδια μέρα πολλαπλασιάστηκαν οι παραβιάσεις στο Αιγαίο, ενώ και ο Ερντογάν φρόντισε να «τορπιλίσει» το κλίμα προβαίνοντας σε προκλητικές και εμπρηστικές δηλώσεις. Συγκεκριμένα, απέστειλε γραπτό μήνυμα στον Ακιντζί με το οποίο απειλεί τις διεθνείς εταιρείες πως αν εμπλακούν σε ενεργειακά ζητήματα στην περιοχή της Κύπρου θα χάσουν τη φιλία της Τουρκίας.

Επίσης, χαρακτήρισε ως αδιάλλακτους τους Τουρκοκυπρίους, την ίδια στιγμή που η Τουρκία προσπαθεί να βρει λύση δηλώνοντας στο πλαίσιο αυτό: «Εξαιτίας αυτού, οι συζητήσεις δυστυχώς τερματίστηκαν χωρίς αποτέλεσμα και δεν επιτεύχθηκε λύση στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων». Προφανώς και δεν πρόκειται για τυχαίες δηλώσεις ιδίως μια τέτοια μέρα, αλλά για «λεονταρισμούς» και για μια προσχεδιασμένη και συντονισμένη επίθεση κατά της ελληνοκυπριακής πλευράς. Για το λόγο αυτό και με στραμμένο το μάτι των Τούρκων στην Κύπρο εστάλησαν δύο πλοία και ένα υποβρύχιο, με σκοπό την επίβλεψη των γεωτρήσεων, τα οποία όμως και εμποδίστηκαν από αμερικανικό υποβρύχιο.

Η στάση της Ελλάδας και η στήριξη της Ε.Ε. :

Αντιλαμβανόμενος πλήρως την προσπάθεια καταλογισμού ευθυνών προς την ελληνοκυπριακή πλευρά από τη μεριά των Τούρκων, ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς τόνισε σε μια προσπάθεια εκτόνωσης των εντάσεων και καλλιέργειας διπλωματικού κλίματος ότι: «Εμείς στην εξωτερική μας πολιτική δεν θέλουμε να βγάζουμε ”γινάτια”, δεν θέλουμε να αποδεικνύουμε ότι μπορούμε να πούμε πιο έξυπνες φράσεις από τον άλλον. Η εξωτερική μας πολιτική είναι να κρατάμε για όλα τα Βαλκάνια και για την Τουρκία ανοιχτούς τους δρόμους σε έναν σύγχρονο, προοδευτικό τρόπο άσκησης διακρατικών σχέσεων και εξωτερικής πολιτικής. Και αν μπορούμε έστω και ένα τοις χιλίοις να βοηθήσουμε, να αποτρέψουμε να πάμε στο παρελθόν, είναι κέρδος και για τον πολιτισμό μας και για τις δύο χώρες μας και για όλους μας».

Οι συγκεκριμένες δηλώσεις έγιναν το περασμένο Σάββατο (22 ιουλίου) μια μέρα μετά από τις τουρκικές προκλήσεις στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε ο κ. Κοτζιάς με την Φραντζέσκα Μογκερίνι, ύπατη εκπρόσωπο της Ε.Ε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Ένα από τα κεντρικά θέματα συζήτησης ήταν και το Κυπριακό με την κ. Μογκερίνι να αποδίδει τα εύσημα στην ελληνική πλευρά και προσωπικά στον κ. Κοτζιά σχετικά με τον χειρισμό στο Κυπριακό, αλλά και την ψύχραιμη και συγκρατημένη στάση της χώρας μας απέναντι στους «λεονταρισμούς» της Τουρκίας.

Συγκεκριμένα η κ. Μογκερίνι επεσήμανε το γεγονός ότι η Ελλάδα ως τοποτηρητής στην περιοχή της Κύπρου «διασφάλισε την ειρήνη, την ασφάλεια και την σταθερότητα», ότι η Ε.Ε. προσβλέπει σε μια ενωμένη Κύπρο, ενώ κάλεσε σε αυστηρό ύφος τη γείτονα Τουρκία να συμμορφωθεί με τα όσα έχει υπογράψει: «Σαφώς αναμένουμε να κάνει κάποια βήματα η Τουρκία που να δείχνουν ότι δεσμεύεται προς τις ίδιες αρχές που έχει υπογράψει όταν έγινε μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και υποψήφια προς ένταξη χώρα της ΕΕ», κάτι που αναμένετε να θίξει εκ νέου την βδομάδα αυτή και στην επικείμενη συνάντησή της με τον Τούρκο υπουργό εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου, αλλά και με τον υπουργό υπεύθυνο για ευρωπαϊκά θέματα.

Με τη σειρά του ο κ. Κοτζιάς τόνισε πως «όλη αυτή η επίδειξη ισχύος είναι επίδειξη μιας ισχύος από το παρελθόν. Δεν είναι μια επίδειξη δημιουργικής ισχύος που στηρίζεται στην κουλτούρα συναίνεσης και συμβιβασμού, μια κουλτούρα ευρωπαϊκή», ενώ κατέληξε λέγοντας πως «η καλύτερη δυνατή Τουρκία είναι ό,τι καλύτερο για μας» αρκεί -όπως εξήγησε- να μην επιδίδεται σε τακτικές του παρελθόντος που μας γυρνούν χρόνια πίσω. Τέλος, κατά τη συνάντηση αυτή, η οποία διήρκεσε μιάμιση ώρα, συζητήθηκε και η μελλοντική ένταξη χωρών των Δ. Βαλκανίων και της ίδιας της Τουρκίας στην Ε.Ε. εφόσον όμως πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ν. Κοτζιάς – Έλληνας υπ. Εξωτερικών (αριστερά)  –  Φ. Μογκερίνι – ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε. (δεξιά)                                                                                      Πηγή εικόνας : news Makedonias.gr

Η σκληρή στάση Κοτζιά – Χριστοδουλίδη και στην μέση ο Άιντε:

Ο κ. Κοτζιάς, μετά τη λήξη της συνάντησης με την ύπατη εκπρόσωπο κ. Μογκερίνι, παραχώρησε την πρώτη του μεγάλη συνέντευξη μετά το ναυάγιο των συζητήσεων στον Κραν Μοντανά της Ελβετίας, όπου και επήλθε αντί λύσης του Κυπριακού η ρήξη. Ο κ. Κοτζιάς ήταν άκρως αποκαλυπτικός φωτίζοντας τα σκοτεινά σημεία του δείπνου της 6^ης Ιουλίου όταν και τερματίστηκαν οι διαπραγματεύσεις. Ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών επιτέθηκε ευθέως στον ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ κ. Έσπεν Μπάρθ  Άιντε, κατηγορώντας τον για ασύστολα ψεύδη κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, για μεροληπτική στάση υπέρ της Τουρκίας και για ελλειπή προετοιμασία.

Συγκεκριμένα τόνισε: «ο κ. Άιντε μας πήγε σε αυτή τη φάση της διαπραγμάτευσης χωρίς να έχει κάνει ο ίδιος επαρκή προεργασία. Του επιτρέψαμε να λέει για μεγάλο χρονικό διάστημα πολλαπλά ψέματα. Του τα κατέδειξα ένα προς ένα στην ίδια τη Διάσκεψη. Το γνώριζε ότι έλεγε ψέματα, αλλά δεν τον πείραζε ότι πιανόταν στα πράσα. Ευτυχώς, υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση όταν προσπάθησε να εμφανίσει σε έγγραφο τις δικές του θέσεις ως δικές μας. Φοβάμαι ότι συνεχίζει αυτή του την τακτική και μετά την Ελβετία». Το τελευταίο σημείο όχι μόνο απαρατήρητο δεν πέρασε αλλά ενισχύθηκε και από την αποκάλυψη του ιδίου του κ Κοτζιά ότι ο Άιντε σε σειρά επισκέψεών του στην Ελλάδα συναντήθηκε εν κρυπτώ και παραβύστω με επιχειρηματίες, με σκοπό την προώθηση των θέσεων της Τουρκίας και την προσπάθεια να διαρραγούν οι σχέσεις Ελλάδας – Κύπρου. Ο κ. Κοτζιάς δεν δίστασε να αποκαλύψει ότι στις συναντήσεις αυτές μετείχαν και Έλληνες δημοσιογράφοι που τον υβρίζουν συστηματικά.

Σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τις δηλώσεις Κοτζιά τέθηκαν οι δηλώσεις του Κύπριου ομολόγου κ. Νίκου Χριστοδουλίδη. Ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε ότι ο κ. Άιντε ουσιαστικά οδήγησε τα πράγματα στο σημείο που ήθελε, δεν υιοθέτησε τις ελληνοκυπριακές θέσεις και επεσήμανε ότι ήταν απροετοίμαστος, επιβεβαιώνοντας τον κ. Κοτζιά. Συγκεκριμένα δήλωσε: «Την ίδια στιγμή, κάποιες αναφορές του κ. Άιντε στη συνέντευξή του και ειδικότερα για τα διαδραματισθέντα στο δείπνο της 6^ης Ιουλίου και τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας, επιβεβαιώνουν αυτό που και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δημόσια έχει επισημάνει, ότι δυστυχώς ο κ. Άιντε σε πολλές των περιπτώσεων πίστευε ότι συμβαίνει αυτό που ήθελε να συμβεί και μέσα σε αυτό το πλαίσιο υποβαθμίζει ουσιαστικές διαφωνίες που προέκυπταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Εν κατακλείδι, ο κ. Χριστοδουλίδης ένιωσε την ανάγκη να υπερτονίσει ότι τα τουρκικά στρατεύματα πρέπει να αποχωρήσουν και πως καμιά παρέμβαση από τρίτη χώρα στο εσωτερικό της Κύπρου δεν θα γίνει δεκτή.

Από την άλλη μεριά ο κ. Άιντε έσπευσε να απαντήσει στις ελληνοκυπριακές δηλώσεις από τη Νέα Υόρκη στην οποία βρίσκεται. Ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ έκανε λόγο για «επιδείνωση εμπιστοσύνης» στο δείπνο της 6^ης Ιουλίου στην Ελβετία, αποκάλυψε ότι όλοι οι παρευρισκόμενοι γνώριζαν πως θα κατέληγε σε αποτυχία η όποια συζήτηση, ενώ από την άλλη μεριά τόνισε ότι έχουν γίνει μεν πολύ σημαντικά βήματα με σκοπό την εύρεση λύσης αλλά ακόμα εκκρεμούν σημαντικά ζητήματα. Πιο συγκεκριμένα δήλωσε: «δεν είναι το τι θα μπορούσε να είναι το τελικό αποτέλεσμα, αλλά η αδυναμία να φτάσουμε σε αυτό το τελικό αποτέλεσμα» ενώ κατέληξε πως  υπήρξε «σημαντική πρόοδος (breakthrough) στις εγγυήσεις, αλλά εξακολουθούσαν να υπάρχουν τα εκκρεμή ζητήματα για τα στρατεύματα». «Μεταξύ της ρήτρας “λήξη της ισχύος” και της αναθεώρησής της διαχρονικά, δεν είχαμε ακόμα την τελική συμφωνία».

  Έσπεν Μπαρθ Άιντε -ειδικός διαμεσολαβητής ΟΗΕ                  Πηγή εικόνας : eprovoli.com

Γεγονός είναι ότι το ακανθώδες και δυσεπίλυτο αυτό ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί, παρά μόνο να καταγραφεί σε λίγες γραμμές. Η Τουρκία μέχρι στιγμής τεντώνει το σχοινί και προκαλεί αλλά δεν έχει υποπέσει σε λάθος. Είναι προσεκτική. Η Ελλάδα δεν ενδίδει στις προκλήσεις και η Κύπρος με την στήριξη της Ελλάδας προασπίζεται τα συμφέροντά της. Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν εξελίξεις και εμείς ως οφείλουμε, θα τις καταγράψουμε.

Σύνταξη: Χάρης Αβραμίδης

Επιμέλεια: Δημήτρης Κουφογιαννίδης

Πηγές :  http://www.newsbomb.gr/kosmos/news/story/808023/nea-proklisi-erntogan-animera-tis-epeteioy-tis-toyrkikis-eisvolis-stin-kypro

https://www.reader.gr/news/politiki/kotzias-i-ellada-thelei-na-krata-anoihtoys-toys-dromoys-gia-ta-valkania-kai-tin     

https://www.reader.gr/news/politiki/i-toyrkia-ehei-neyra 

http://www.amna.gr/article/173716/I-emmoni-tis-Agkuras–odigise-se-adiexodo-tis-suzitiseis-sto-Kran-Montana 

http://www.newsit.gr/politikh/Eksallos-o-Kotzias-me-Ainte-Einai-pseytis-kai-yponomeyei-tis-synomilies-gia-to-Kypriako